ਅਰੋਹਣਾ
ਅਰੋਹਣਾ,ਅਰੋਹਣਮ,ਅਰੋਹ ਜਾਂ ਅਰੋਹਾ, ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਕਿਸੇ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸੁਰਾਂ ਦਾ ਚਡ਼੍ਹਦਾ ਪੈਮਾਨੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਮੱਧ ਸ਼ਡਜ (ਸ) ਤੋਂ ਤਾਰ ਸ਼ਡਜ ਤੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਪਿੱਚ ਵਧਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਸਕੇਲ
[ਸੋਧੋ]ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ, ਚਡ਼੍ਹਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਸੁਰ 'ਸ.ਰੇ.ਗ.ਮ.ਪ.ਧ.ਅਤੇ ਨੀ ਹਨ. ਸੁਰਾਂ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਰੂਪ ਛੋਟੇ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੇ.ਗ.ਮ.ਧ.ਨੀ.ਸ ਅਤੇ ਪ ਸਥਿਰ ਸੁਰ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਅਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹਿਲਦੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉੱਪਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਪਹਿਲਾ ਸਕੇਲ ਸੁਰਾਂ ਦੇ ਉੱਚ ਰੂਪ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨੋਟ ਸੀ ਡੀ ਈ ਐਫ ਜੀ ਏ ਅਤੇ ਬੀ ਐਸ ਆਰ ਜੀ ਐਮ ਪੀ ਡੀ ਅਤੇ ਐਨ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਸੀ ਨੂੰ ਧੁਨੀ ਨੋਟ ਵਜੋਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਐਸ ਨੂੰ ਸੀ ਵਿੱਚ ਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ,ਰੇ ਗ ਮ ਧ ਅਤੇ ਨੀ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਨੋਟਾਂ ਲਈ ਚਡ਼੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਬਸਕ੍ਰਿਪਟ ਨੰਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ (ਹੇਠਾਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵੇਖੋ) ।
ਉਦਾਹਰਣਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਮੁਲਤਾਨੀ ਵਿੱਚ, ਅਰੋਹਾ 'ਨੀ ਸ ਗ ਮ(ਤੀਵ੍ਰ) ਪ ਨ ਸੰ ਸੰ' ਹੈ (ਛੋਟੇ ਨੋਟ ਛੋਟੇ ਰੂਪ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਵੱਡੇ ਨੋਟ ਉੱਚੇ ਰੂਪ ਹਨ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਨੋਟ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਪੋਸਟਰੋਫੀ ਹੇਠਲੇ ਜਾਂ ਉੱਚੇ ਅੱਖਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ-ਸਵਰ ਦੇਖੋ।
ਸ਼ੰਕਰਾਭਰਣਮ ਰਾਗਮ (ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਦੀ 72 ਮੂਲ ਰਾਗਮ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ 29ਵਾਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ) ਵਿੱਚ ਅਰੋਹਣ ਸ ਰੇ2 ਗ3 ਮ1 ਪ ਧ2 ਨੀ3 ਸੰ ਹੈ। ਸੰਕੇਤ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਲਈ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਵੇਖੋ।
ਅਭੋਗੀ ਰਾਗਮ ਵਿੱਚ, ਜੋ ਕਿ 22ਵੇਂ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਖਰਹਰਪਰੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਜਨਯ ਰਾਗਮ ਹੈ, ਅਰੋਹਣ ਐਸ ਆਰ 2 ਜੀ 2 ਐਮ 1 ਡੀ 2 ਐਸ ਹੈ। ਇਸ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਰਾਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ।