ਆਜ਼ਾਦ ਹਿੰਦ ਦਲ
ਆਜ਼ਾਦ ਹਿੰਦ ਦਲ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਡੀਪੈਂਡੈਂਸ ਲੀਗ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਨਿਯੰਤਰ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਇੰਫਾਲ ਮੁਹਿੰਮ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫੌਜ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਆ ਗਈ ਸੀ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸਿਵਲ ਸੇਵਾ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਖਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਸੋਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਜਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਇੱਕ-ਪਾਰਟੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ, ਨੌਕਰਸ਼ਾਹੀ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਨਵੀਂ ਧਾਰਨਾ ਸੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ ਅਤੇ ਮਈ 1944 ਦੌਰਾਨ ਯੂ ਗੋ ਦੇ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਇੰਫਾਲ ਅਤੇ ਕੋਹਿਮਾ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਛੋਟੇ ਭਾਰਤੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਆਜ਼ਾਦ ਹਿੰਦ ਦਾ ਖੇਤਰ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦੌਰਾਨ, ਅਜ਼ਾਦ ਹਿੰਦ ਦਲ ਦੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੂੰ ਆਈ.ਐਨ.ਏ. ਦੇ ਦਲ ਨਾਲ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਚਾਰਜ ਅਤੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ਐਮ ਐਲ ਹੌਨਰ. ਦਿ ਹਿਸਟੋਰੀਕਲ ਜਰਨਲ, ਵੋਲ. 15, ਨੰਬਰ 1. (ਮਾਰਚ, 1972), ਪੀਪੀ. 187-190.
- ਵਿਲੀਅਮ ਗੋਲਡ. ਦੇਰ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ. ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਇਨ ਇੰਡੀਅਨ ਹਿਸਟਰੀ ਐਂਡ ਸੋਸਾਇਟੀ (ਨੰ. 11) .p256.
- ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫੌਜ . ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼
- ਟ੍ਰਿਬਿਨ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
- ਭਾਸ਼ਣ . Yoruzbp.com