ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਹੈਰੀਟੇਜ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਹੈਰੀਟੇਜ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
ਸਥਾਪਨਾ8 ਮਈ 2023
ਟਿਕਾਣਾਚੰਡੀਗੜ੍ਹ
ਕਿਸਮਏਵੀਏਸ਼ਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਇੰਡੀਅਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਹੈਰੀਟੇਜ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸੈਂਟਰ ਹੈ।[1] ਮਈ 2023 ਵਿੱਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ, ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਜੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ (IAF) ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਰਚੁਅਲ ਰਿਐਲਿਟੀ, ਔਗਮੈਂਟੇਡ ਰਿਐਲਿਟੀ, ਹੋਲੋਗ੍ਰਾਮ, ਸਿਮੂਲੇਟਰ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋ ਮਕੈਨੀਕਲ ਐਨਕਲੋਜ਼ਰ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ।[2]

ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ[ਸੋਧੋ]

ਵਿਰਾਸਤੀ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 8 ਮਈ 2023 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਕੇਂਦਰੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ,[3] ਅਤੇ ਇਹ 15,600 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੈਕਟਰ 18 ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ IAF ਹੈਰੀਟੇਜ ਸੈਂਟਰ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਇੰਚਾਰਜ ਹੈ।[4] ਇਸ ਵਿੱਚ ਡਿਸਪਲੇ 'ਤੇ ਪੰਜ ਡਿਕਮਿਸ਼ਨਡ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਪਿਸਟਨ ਟ੍ਰੇਨਰ-32 ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਫਲਾਇੰਗ ਟ੍ਰੇਨਰ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ, ਇੱਕ ਮਿਗ-21 ਸਿੰਗਲ-ਸੀਟ ਫਾਈਟਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗਨੈਟ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ (ਸਾਬਰੇ ਸਲੇਅਰ) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਏਅਰ ਵਾਈਸ ਮਾਰਸ਼ਲ ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ 1958 ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਕਾਨਪੁਰ 1, ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ 1947, 1948, 1965, ਅਤੇ 1971 ਅਤੇ 2019 ਬਾਲਾਕੋਟ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕਾਰਗਿਲ ਟਕਰਾਅ ਵਰਗੇ ਕਈ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।[5]

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਫਲਾਈਟ ਸਿਮੂਲੇਟਰ ਹਨ ਜੋ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। SAM-III Pechora ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਇਕ ਹੋਰ ਮੁੱਖ ਆਕਰਸ਼ਣ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਮਹਿਲਾ ਆਈਏਐਫ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈਕਸ਼ਨ ਵੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਕੋਲ ਪਰਚੰਦ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ, ਨੇਤਰਾ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ, Mi-26, ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤੇਜਸ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼, ਸੁਖੋਈ SU-30 MKI, MiG-29, C-130J ਹਰਕਿਊਲਸ, IL-78 MKI ਏਰੀਅਲ ਰਿਫਿਊਲਰ, ਏਅਰਬੱਸ ਸੀ-295 ਅਤੇ ਐਡਵਾਂਸ ਸੀ-295 ਦੇ ਸਕੇਲ ਮਾਡਲ ਵੀ ਹਨ। ਹਲਕਾ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰ- ਧਰੁਵ1948 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਆਈਏਐਫ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਅਤੇ ਬਾਲਾਕੋਟ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਵਰਗੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋ-ਮਕੈਨੀਕਲ 3ਡੀ-ਡਾਇਓਰਾਮਾ ਸਮੇਤ ਵੱਡੀਆਂ ਫੌਜੀ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਾਲੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ, ਕੇਂਦਰ IAF ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।[6]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Chandigarh: IAF Heritage Centre off to flying start, gets 2,600 visitors in 10 days". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2023-05-20. Retrieved 2023-06-27.
  2. "India's first air force heritage centre is set for inauguration in Chandigarh". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2023-04-03. Retrieved 2023-06-27.
  3. "Chandigarh: IAF Heritage Centre off to flying start, gets 2,600 visitors in 10 days". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2023-05-20. Retrieved 2023-06-27.
  4. "IAF heritage centre to open on May 8". The Times of India. 2023-04-11. ISSN 0971-8257. Retrieved 2023-06-27.
  5. "Air Force Heritage Centre in Chandigarh receives overwhelming response, over 200 tickets worth Rs 45,000 sold on first day". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2023-05-09. Retrieved 2023-06-27.
  6. "Defence Minister Rajnath Singh inaugurates IAF Heritage Centre in Chandigarh". The Hindu (in Indian English). 2023-05-08. ISSN 0971-751X. Retrieved 2023-06-27.