ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਰਾਜਵੰਸ਼

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕਾਲ ਵਿੱਚ 440 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਵੇਈ ਅਤੇ ਲਿਊ ਸੋਂਗ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ
ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ਾਂ ਦੀ 560 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਹਾਲਤ

ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਰਾਜਵੰਸ਼ ( ਚੀਨੀ : 南北朝, ਨਾਨ ਬੇਈ ਚਾਓ ; ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ : Northern and Southern Dynasties ) ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਚੀਨ ਦੇ ਇੱਕ ਕਾਲ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਜਿਹਨਾਂ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ 420 ਈਸਵੀ ਵਲੋਂ ਲੈ ਕੇ 589 ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ। ਇਸ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਖੰਡਿਤ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਡੋਲਤਾ ਅਤੇ ਗ੍ਰਹਿ ਯੁੱਧ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾ ਰਿਹਾ। ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜਦੇ ਹੋਏ ਰਾਜਵੰਸ਼ੋਂ ਨੂੰ ਇਤੀਹਾਸਕਾਰ ਉੱਤਰੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ੋਂ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਰਾਜਵੰਸ਼ੋਂ ਵਿੱਚ ਵੰਢਦੇ ਹਨ। ਉੱਤਰੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਸਨ : ਉੱਤਰੀ ਝੋਊ, ਉੱਤਰੀ ਚੀ, ਉੱਤਰੀ ਵੇਈ, ਪੱਛਮ ਵਾਲਾ ਵੇਈ ਅਤੇ ਪੂਰਵੀ ਵੇਈ। ਦੱਖਣ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਸਨ : ਲਿਊ ਸੋਂਗ, ਲਿਆਂਗ, ਚੇਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਚੀ। [1][2]

ਇਸ ਉਥੱਲ - ਪੁਥਲ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਕਲਾ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਹਾਨ ਚੀਨੀ ਜਾਤੀ ਯਾਂਗਤਸੇ ਨਦੀ ਵਲੋਂ ਦੱਖਣ ਦੇ ਇਲਾਕੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਈ। ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਆਏ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗ਼ੈਰ - ਚੀਨੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਚੀਨੀਕਰਣ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਬਸ ਰਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਚੀਨੀ ਨਸਲ ਅਤੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਲੋਂ ਆਈ ਬੋਧੀ ਧਰਮ ਦੀ ਮਹਾਯਾਨ ਸ਼ਾਖਾ ਫੈਲੀ ਅਤੇ ਫਲ - ਫੂਲੀ ਅਤੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਤਾਓ ਧਰਮ ਵੀ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ। ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਪਗੋਡਾ ਦਾ ਉਸਾਰੀ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਜਿਨੂੰ ਹੁਣ ਚੀਨੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਸਦਾ ਅਵਿਸ਼ਕਾਰ ਬੋਧੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਤੇ ਪਾਂਡੁਲਿਪੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [3][4]

ਚੀਨ ਦੇ ਇਤਹਾਸ ਦਾ ਇਹ ਕਾਲ ਉੱਦੋਂ ਖ਼ਤਮ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਸੰਨ 589 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਸੂਈ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਨੂੰ ਫਿਰ ਸੰਗਠਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. China between empires: the northern and southern dynasties, Mark Edward Lewis, Harvard University Press, 2009, ISBN 978-0-674-02605-6
  2. Gateway to Chinese culture Archived 2014-10-02 at the Wayback Machine., Chunjiang Fu, Asiapac Books Pte Ltd, 2003, ISBN 978-981-229-328-2, ... Following Eastern Jin's decline, the Jiangnan area was ruled by governments such as Song, Qi, Liang and Chen, and were collectively known as the Southern Dynasties ... Northern Wei, Eastern Wei, Northern Qi, Western Wei and Northern Zhou were collectively known as the Northern Dynasties ...
  3. An introduction to Buddhism, Jikidō Takasaki, Tōhō Gakkai, 1987, ISBN 978-4-924530-04-1, ... It was after entering the period of the Northern and Southern dynasties that Buddhism really took root in China and underwent spectacular developments ...
  4. The complete idiot's guide to Taoism, Brandon Toropov, Chad Hansen, Penguin, 2002, ISBN 978-0-02-864262-8, ... The Northern and Southern Dynasties (386-589) ... It was during this period that Taoism, which began as a philosophical movement, was proclaimed the official religion of the Northern Wei court ...