ਏਲਿਨ ਟੈਰੀ
Ellen Terry | |
|---|---|
 Ellen Terry at age 16 Photo by Julia Margaret Cameron | |
| ਜਨਮ | Alice Ellen Terry 27 ਫਰਵਰੀ 1847 Coventry, Warwickshire, England |
| ਮੌਤ | 21 ਜੁਲਾਈ 1928 (ਉਮਰ 81) Small Hythe, Kent, England |
| ਹੋਰ ਨਾਮ | Ellen Alice Terry |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | Charles Clavering Wardell
(ਵਿ. 1877, ਤਲਾਕ) |
| ਸਾਥੀ | Edward William Godwin (1868–1875) |
| ਬੱਚੇ | Edith Craig Edward Gordon Craig |
| ਦਸਤਖ਼ਤ | |
 | |
ਡੈਮ ਐਲਿਸ ਏਲਿਨ ਟੈਰੀ, GBE (27 ਫਰਵਰੀ 1847 [1] – 21 ਜੁਲਾਈ 1928), 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਅਤੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਦਾਕਾਰਾ ਸੀ।
ਅਦਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ, ਟੈਰੀ ਨੇ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਦੇ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ 46 ਸਾਲਾ ਕਲਾਕਾਰ ਜਾਰਜ ਫਰੈਡਰਿਕ ਵਾਟਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ, ਪਰ ਉਹ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਉਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ ਪਰ ਉਸਨੇ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਐਡਵਰਡ ਵਿਲੀਅਮ ਗੌਡਵਿਨ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਸਟੇਜ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ 1874 ਵਿੱਚ ਅਦਾਕਾਰੀ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਲਾਸਿਕਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।
1878 ਵਿੱਚ ਉਹ ਹੈਨਰੀ ਇਰਵਿੰਗ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ, ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ੈਕਸਪੀਅਰ ਅਤੇ ਕਾਮਿਕ ਅਦਾਕਾਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ 'ਦਿ ਮਰਚੈਂਟ ਆਫ਼ ਵੇਨਿਸ' ਵਿੱਚ ਪੋਰਟੀਆ ਅਤੇ ਮਚ ਅਡੋ ਅਬਾਊਟ ਨਥਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬੀਟਰਿਸ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਅਤੇ ਇਰਵਿੰਗ ਨੇ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਫਲਤਾ ਨਾਲ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ।
1903 ਵਿੱਚ ਟੈਰੀ ਨੇ ਜਾਰਜ ਬਰਨਾਰਡ ਸ਼ਾਅ ਅਤੇ ਹੈਨਰਿਕ ਇਬਸਨ ਦੇ ਨਾਟਕਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲੰਡਨ ਦੇ ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਥੀਏਟਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ। ਉੱਦਮ ਇੱਕ ਵਿੱਤੀ ਅਸਫਲਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਟੈਰੀ ਟੂਰਿੰਗ ਅਤੇ ਲੈਕਚਰਿੰਗ ਵੱਲ ਮੁੜਿਆ। ਉਸ ਨੇ 1920 ਤੱਕ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ, ਜਦਕਿ 1916 ਤੋਂ 1922 ਤੱਕ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਦਾ ਕਰੀਅਰ ਕਰੀਬ ਸੱਤ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਟੈਰੀ ਦਾ ਜਨਮ ਕੋਵੈਂਟਰੀ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇੱਕ ਨਾਟਕੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਤੀਜਾ ਬਚਿਆ ਬੱਚਾ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। [2] ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ, ਬੈਂਜਾਮਿਨ (1818–1896), ਆਇਰਿਸ਼ ਮੂਲ ਦੇ, ਅਤੇ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਵੰਸ਼ ਦੀ ਸਾਰਾਹ ( née Ballard; 1819–1892), ਇੱਕ ਪੋਰਟਸਮਾਊਥ -ਅਧਾਰਤ ਟੂਰਿੰਗ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਕਾਮਿਕ ਅਦਾਕਾਰ ਸਨ, [3] [4] (ਜਿੱਥੇ ਸਾਰਾਹ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਨ। ਵੇਸਲੀਅਨ ਮੰਤਰੀ ਸੀ) ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ 11 ਬੱਚੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੰਜ ਅਭਿਨੇਤਾ ਬਣ: ਕੇਟ, ਏਲਿਨ, ਮੈਰੀਅਨ, ਫਲੋਰੈਂਸ ਅਤੇ ਫਰੇਡ ਗਏ। [5] ਦੋ ਹੋਰ ਬੱਚੇ, ਜਾਰਜ ਅਤੇ ਚਾਰਲਸ, ਥੀਏਟਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ। [6] ਕੇਟ ( ਵੈਲ ਅਤੇ ਜੌਨ ਗਿਲਗੁਡ ਦੀ ਦਾਦੀ) ਅਤੇ ਮੈਰੀਅਨ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਫਲ ਸਨ। [7]
ਟੈਰੀ ਨੇ 1856 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੈਸ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਦੇ ਦ ਵਿੰਟਰਜ਼ ਟੇਲ ਵਿੱਚ, ਲੀਓਨਟੇਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚਾਰਲਸ ਕੀਨ ਦੇ ਉਲਟ, ਮੈਮਿਲਿਅਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਨੌਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਸਟੇਜ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ [8] ਉਸ ਨੇ ਏ ਮਿਡਸਮਰ ਨਾਈਟਸ ਡ੍ਰੀਮ (1856) ਵਿੱਚ ਪੱਕ, ਕਿੰਗ ਜੌਨ (1858) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਸ ਆਰਥਰ, ਅਤੇ ਮੈਕਬੈਥ (1859) ਵਿੱਚ ਫਲੇਂਸ ਦੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਵੀ ਨਿਭਾਈਆਂ, 1859 ਵਿੱਚ ਕੀਨਜ਼ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੱਕ ਪ੍ਰਿੰਸੈਸ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਰਹੀ [9] ਥੀਏਟਰ ਦੇ ਗਰਮੀਆਂ ‘ਚ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਟੈਰੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਰਾਇਲ ਕੋਲੋਸੀਅਮ, ਰੀਜੈਂਟਸ ਪਾਰਕ, ਲੰਡਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਡਰਾਇੰਗ-ਰੂਮ ਮਨੋਰੰਜਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। 1859 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਓਲੰਪਿਕ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਟੌਮ ਟੇਲਰ ਦੀ ਕਾਮੇਡੀ ਨੌਂ ਪੁਆਇੰਟਸ ਆਫ਼ ਲਾਅ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। [5] ਅਗਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਲਈ, ਟੈਰੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ ਕੇਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਕੈਚਾਂ ਅਤੇ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸੂਬਿਆਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। [4]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Birth certificate is dated 1847 Archived 6 August 2007 at the Wayback Machine.
- ↑ Howland, David. "Ellen Terry", The Camelot Project, University of Rochester (2001)
- ↑ Gielgud, p. 222
- ↑ 4.0 4.1 Biography of Terry at the Stage Beauty website
- ↑ 5.0 5.1 Booth, Michael R. "Terry, Dame Ellen Alice (1847–1928)", Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, September 2004; online edn, January 2008, accessed 4 January 2010
- ↑ Hartnoll, pp. 815–17.
- ↑ Obituary, Time, 1 September 1930
- ↑ The photograph of Terry as Mamillius and Kean as Leontes was taken by Martin Laroche.
- ↑ Hartnoll, p. 816.
ਸਰੋਤ[ਸੋਧੋ]
- ਔਰਬਾਕ, ਨੀਨਾ। ਏਲਨ ਟੈਰੀ: ਪਲੇਅਰ ਇਨ ਹਰ ਟਾਈਮ (1987) ਡਬਲਯੂਡਬਲਯੂ ਨੋਰਟਨ; (1997) ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਪ੍ਰੈਸISBN 978-0-8122-1613-4
- ਕੋਕਿਨ, ਕੈਥਰੀਨ। ਐਡੀਥ ਕਰੈਗ (1869–1947): ਡਰਾਮੈਟਿਕ ਲਾਈਵਜ਼ (1998) ਕੈਸੇਲ।
- 0333686969
- ਕੋਕਿਨ, ਕੈਥਰੀਨ (ਐਡੀ. ) ਏਲਨ ਟੈਰੀ, ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਖੇਤਰ (2011) ਪਿਕਰਿੰਗ ਅਤੇ ਚੈਟੋ।
- ਕੋਕਿਨ, ਕੈਥਰੀਨ (ਐਡੀ. ) ਏਲਨ ਟੈਰੀ: ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰੀਅਨ ਐਕਟਰਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ (2012) ਪਿਕਰਿੰਗ ਅਤੇ ਚੈਟੋ।
- ਕੋਕਿਨ, ਕੈਥਰੀਨ (ਐਡੀ. ) ਏਲਨ ਟੈਰੀ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿਤ ਪੱਤਰ, ਵੋਲ. 6, ਲੰਡਨ: ਪਿਕਰਿੰਗ ਐਂਡ ਚਟੋ (2015)ISBN 9781851961504
- "ਡਰਾਮਾ: ਇਹ ਵੀਕ", ਦ ਐਥੀਨੀਅਮ, 19 ਜਨਵਰੀ 1895, ਪੀ. 93.
- ਫੌਲਕੇਸ, ਰਿਚਰਡ ਐਡ. ਹੈਨਰੀ ਇਰਵਿੰਗ: ਏ ਰੀ-ਵੈਲਯੂਏਸ਼ਨ, (2008) ਲੰਡਨ: ਐਸ਼ਗੇਟ।
- ਗਿਲਗੁਡ, ਜੌਨ. ਇੱਕ ਅਭਿਨੇਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਸਮਾਂ, ਸਿਡਗਵਿਕ ਅਤੇ ਜੈਕਸਨ, ਲੰਡਨ, 1979।ISBN 0-283-98573-9ISBN 0-283-98573-9
- ਗੁੱਡਮੈਨ, ਜੈਨੀਫਰ ਆਰ. "ਐਵਲੋਨ ਦਾ ਆਖ਼ਰੀ: ਹੈਨਰੀ ਇਰਵਿੰਗਜ਼ ਕਿੰਗ ਆਰਥਰ ਆਫ਼ 1895", ਹਾਰਵਰਡ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਬੁਲੇਟਿਨ, 32.3 (ਸਮਰ 1984) ਪੀ.ਪੀ. 239-55।
- ਹਾਰਟਨੋਲ, ਫਿਲਿਸ ਅਤੇ ਪੀਟਰ ਫਾਊਂਡ, ਦ ਕੰਸਾਈਜ਼ ਆਕਸਫੋਰਡ ਕੰਪੈਨੀਅਨ ਟੂ ਦਿ ਥੀਏਟਰ । (1992) ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪ੍ਰੈਸISBN 0-19-866136-3
- ਹੋਲਰੋਇਡ, ਮਾਈਕਲ। ਅ ਸਟ੍ਰੇਂਜ ਈਵੈਂਟਫੁਲ ਹਿਸਟਰੀ, ਫਰਾਰ ਸਟ੍ਰਾਸ ਗਿਰੌਕਸ, 2008।ISBN 0-7011-7987-2ISBN 0-7011-7987-2
- 978-1421422824
- ਮਾਨਵੇਲ, ਰੋਜਰ। ਏਲਨ ਟੈਰੀ . ਨਿਊਯਾਰਕ: ਜੀਪੀ ਪੁਟਨਮਜ਼ ਸੰਨਜ਼, 1968।
- ਮੇਲਵਿਲ, ਜੋਏ. ਏਲਨ ਅਤੇ ਐਡੀ . ਲੰਡਨ: ਪੰਡੋਰਾ, 1987।
- ਪਾਰਕਰ, ਜੇ. ਐਡ., ਥੀਏਟਰ ਵਿਚ ਕੌਣ ਹੈ, 11ਵੀਂ ਐਡੀਨ (1952)
- ਪ੍ਰਾਈਡੌਕਸ, ਟੌਮ. ਲਵ ਔਰ ਨਥਿੰਗ: ਦ ਲਾਈਫ ਐਂਡ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਏਲਨ ਟੈਰੀ (1976) ਸਕ੍ਰਿਬਰਨਰ।
- ਸਕਾਟ, ਕਲੇਮੈਂਟ। ਏਲਨ ਟੈਰੀ (1900) ਨਿਊਯਾਰਕ: ਫਰੈਡਰਿਕ ਏ. ਸਟੋਕਸ ਕੰਪਨੀ, 1900।
- ਸ਼ਿਅਰ, ਮੋਇਰਾ । ਏਲਨ ਟੈਰੀ (1998) ਸੂਟਨ।
- ਸਟੋਕਰ, ਬ੍ਰਾਮ. ਹੈਨਰੀ ਇਰਵਿੰਗ ਦੀਆਂ ਨਿੱਜੀ ਯਾਦਾਂ, 2 ਵੋਲਜ਼। (1906)
- ਜੀਵਨੀਆਂ ਅਤੇ ਪੱਤਰ ਵਿਹਾਰ
- Ellen Terry ਦੁਆਰਾ ਗੁਟਨਬਰਗ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ’ਤੇ ਕੰਮ
- Works by or about Ellen Terry at Internet Archive
- Ellen Terry ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਮੂਵੀ ਡੈਟਾਬੇਸ 'ਤੇ
- Ellen Terry at the Internet Broadway Database
- Profile and photos of Terry, University of Rochester
- Photos and links to Terry information at the Stage Beauty website
- Terry bibliography
- Paintings and other images of Terry Archived 14 September 2008 at the Wayback Machine. at the National Portrait Gallery
- Photos of Terry's home at Smallhythe and of Terry, National Trust
- The Ellen Terry Collection held by the Victoria and Albert Museum Theatre and Performance Department.
- Victor Catalog listing of recitals by Ellen Terry
