ਕਰੀਮ ਖ਼ਾਨ ਦਾ ਅਰਗ

ਕਰੀਮ ਖ਼ਾਨ ਦਾ ਅਰਗ ( Persian: ارگ کریم خان , ਅਰਗ-ਏ ਕਰੀਮ ਖਾਨ ) ਜਾਂ ਕਰੀਮ ਖ਼ਾਨ ਗੜ੍ਹ, ਇਰਾਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਸ਼ਿਰਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਗੜ੍ਹ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ੰਦ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੰਪਲੈਕਸ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਕਰੀਮ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਹਾਇਸ਼ੀ ਕੁਆਰਟਰਾਂ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਆਇਤਾਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਮੱਧਯੁਗੀ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਗੜ੍ਹ ਕਈ ਵਾਰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਜੋਂ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅੱਜ, ਇਸ ਦੀ ਸੰਭਾਲ਼ ਇਰਾਨ ਦਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਸੰਗਠਨ ਇੱਕ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ

ਕਰੀਮ ਖਾਨ ਦਾ ਗੜ੍ਹ ਮਿਉਂਸਪੈਲਟੀ ਚੌਕ (ਸ਼ਹਿਰਦਾਰੀ) ਦੇ ਕੋਨੇ 'ਤੇ ਕਰੀਮ ਖਾਨ ਜ਼ੰਦ (ਸ਼ੀਰਾਜ਼) ਗਲੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਰੀਮ ਖਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸ਼ਿਰਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਈ ਉਹ ਸਫਾਵਿਦ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸਫਹਾਨ ਨਗਸ਼ੇ ਜਹਾਨ ਚੌਕ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਉੱਤਰੀ ਸ਼ਿਰਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਚੌਕ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਮੈਦਾਨ ਨੂੰ ਤੋਪਖਾਨਾ ਚੌਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਚੌਕ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ, ਦੀਵਾਨ ਕਰੀਮ ਖਾਨ ਚੌਕ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਵਕੀਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਅਤੇ ਕਈ ਸਰਾਵਾਂ ਸਥਿਤ ਸਨ। ਚੌਕ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ, ਹਮਾਮ ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਵਕੀਲ ਮਸਜਿਦ ਸਥਿਤ ਸਨ। ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਇੱਕ ਬਾਗ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਅਰਗ ਗੜ੍ਹ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਮੁਹੰਮਦ ਖਾਨ ਨੇ ਸ਼ਿਰਾਜ਼ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕਰੀਮ ਖਾਨ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਵਿੱਚ ਕਰੀਮ ਖਾਨ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਢਾਹੁਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜ਼ੰਦੀਆ ਯੁੱਗ ਦੀਆਂ ਕਈ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਰੀਮ ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਿਰਾਜ਼ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਵਾਗਲਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ, ਅਰਗ ਗੜ੍ਹ ਨੂੰ ਢਾਹੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੇਂਦਰੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਅਮੀਰੀ ਅਤੇ ਫਾਰਸ ਫ਼ਰਮਾਨਦਾਰੀਆਂ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਇੱਕ ਅਮੀਰਾਤ ਅਦਾਲਤ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਕਾਜਰ ਵੰਸ਼ ਦੇ ਪਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਉੱਤੇ ਪਲੱਸਤਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 1971 ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਈਰਾਨ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਸੌੰਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ 1977 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ।

ਗੈਲਰੀ

• 
  ਬਾਹਰੀ
• 
  ਪਰਵੇਸ਼
• 
  ਅੰਦਰੂਨੀ
• 
  ਅੰਦਰੂਨੀ
• 
  ਬਾਰੀਆਂ