ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ 7ਵੀਂ ਫਲੋਪੋਟਰ
ਤੋਲੇਮਿਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਰਾਣੀ
ਸਾਸ਼ਨ51 – 10 or 12 ਅਗਸਤ 30 ਈ.ਪੂ. (21 ਸਾਲ)[1][note 1]
ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀਤੋਲੇਮੀ 12ਵੇਂ ਔਲੇਤੇਸ
ਵਾਰਸਸੀਜ਼ੇਰੀਅਨ
ਸਹਿ-ਸਾਸ਼ਕਤੋਲੇਮੀ 12ਵਾਂ ਔਲੇਤੇਸ
ਤੋਲੇਮੀ 13ਵਾਂ ਥੀਓਸ ਫਲੋਪੋਟਰ
ਤੋਲੇਮੀ 14ਵਾਂ
ਤੋਲੇਮੀ 15ਵਾਂ ਸੀਜ਼ੇਰੀਅਨ
ਜਨਮ69ਈ.ਪੂ.
ਐਲੈਕਜ਼ੇਂਡਰੀਆ, ਤੋਲੇਮੀ ਸਾਸ਼ਨ
ਮੌਤ10 ਜਾਂ 12 ਅਗਸਤ 30ਈ.ਪੂ.
(ਉਮਰ 39)[note 1]
ਐਲੈਕਜ਼ੇਂਡਰੀਆ, ਮਿਸਰ
ਦਫ਼ਨ
ਅਣਪਛਾਤੀ ਕਬਰ
(ਸੰਭਾਵਿਤ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮਿਸਰ)
ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀPtolemy XIII Theos Philopator
Ptolemy XIV
Mark Antony
ਔਲਾਦCaesarion, Ptolemy XV Philopator Philometor Caesar
Alexander Helios
Cleopatra Selene, Queen of Mauretania
Ptolemy XVI Philadelphus
ਨਾਮ
ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ 7ਵੀਂ ਥੀਆ ਫਲੋਪੋਟਰ
ਰਾਜਵੰਸ਼ਤੋਲੇਮੀ
ਪਿਤਾਤੋਲੇਮੀ 12ਵੇਂ ਔਲੇਤੇਸ
ਮਾਤਾਅਨਜਾਣ, ਸ਼ਾਇਦ ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਛੇਵੀਂ ਟਰੀਫੈਨਾ (ਜਿਸਨੂੰ ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਪੰਜਵੀਂ ਟਰੀਫੈਨਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)[note 2]
Cleopatra VII in hieroglyphs
ਫਰਮਾ:Hiero/cartoucheCleopatra
Qlwpdrt
G5
wr
r
nbnfrnfrnfrH2
x
O22
Horus name (1): Wer(et)-neb(et)-neferu-achet-seh
Wr(.t)-nb(.t)-nfrw-3ḫ(t)-sḥ
The great Lady of perfection, excellent in counsel
G5
wr t
r
t
W
t
A53n
X2 t
z
Horus name (2): Weret-tut-en-it-es
Wr.t-twt-n-jt=s
The great one, sacred image of her father
ਫਰਮਾ:Hiero/cartoucheCleopatra netjeret mer(et) ites
Qlwpdrt nṯrt mr(t) jts
The goddess Cleopatra who is beloved of her father

ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ VII ਫਲੋਪੋਟਰ (ਯੂਨਾਨੀ: Κλεοπάτρα Φιλοπάτωρ Cleopatra Philopator;[2] 69 ਈ.ਪੂ. – 10 ਜਾਂ 12 ਅਗਸਤ 30ਈ.ਪੂ.)[note 1] ਮਿਸਰ ਦੇ ਤੋਲੇਮਿਕ ਸਾਮਰਾਜ ਦੀ ਆਖਰੀ ਸਰਗਰਮ ਹਾਕਮ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਸੀਜ਼ੇਰੀਅਨ ਵੀ ਸੀ।[note 3] ਉਹ ਇੱਕ ਰਾਜਦੂਤ, ਜਲ ਸੇਨਾ ਕਮਾਂਡਰ, ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨਨੀ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਲੇਖਕ ਵੀ ਸੀ।[3] ਤੋਲੇਮਿਕ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਇੱਕ ਮੈਕੈਸੋਨੀਅਨ ਯੂਨਾਨੀ ਜਨਰਲ ਅਤੇ ਅਲੈਗਜੈਂਡਰ ਮਹਾਨ ਦੇ ਸਾਥੀ, ਤੋਲੇਮੀ ਯੱਕ ਸੋਟਰ ਦੇ ਵੰਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ। ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਮਿਸਰ ਰੋਮਨ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਸੂਬਾ ਬਣ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਕੰਦਰ (336-323 ਬੀ.ਸੀ.) ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹੈਲਨੀਸਿਕ ਕਾਲ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋਇਆ।[note 4] ਇਸਦੀ ਮੂਲ ਭਾਸ਼ਾ ਕੋਇਨੀ ਯੂਨਾਨੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਤੋਲੇਮਿਕ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਮਿਸਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਿੱਖੀ।[note 5]

ਜੀਵਨੀ

[ਸੋਧੋ]

ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਸੱਤਵੀਂ ਦਾ ਜਨਮ 69 ਈਸਵੀ ਪੂਰਬ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਪਿਤਾ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਤੋਮੇਲੀ ਫੈਰੋਹ ਤੋਲੇਮੀ 12ਵੇਂ ਔਲੇਤੇਸ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਮਾਂ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਪੱਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ[4][note 6], ਸ਼ਾਇਦ ਤੋਲੇਮੀ 12ਵੇਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਛੇਵੀਂ ਟਰਿਫੈਨਾ (ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਵਿਟਰਫੈਨਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)[5][6][note 2] ਇਸਦੀ ਮਾਂ ਸੀ, ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਬੇਰੇਨਿਸ ਚੌਥੀ ਦੀ ਮਾਂ ਸੀ।[7][8][9][note 7] 69 ਈਸਵੀ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਸੱਤਵੇਂ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਟ੍ਰਾਫੈਨਾ ਬਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਦੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਫਿਲੋਸਤਰਾਤੋਸ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਭਾਸ਼ਣ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਯੂਨਾਨੀ ਕਲਾਵਾਂ ਸਿੱਖੀਆਂ।[10] ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦੀ ਜਵਾਨੀ ਦੌਰਾਨ ਮੁਸੇਅਮ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਲੇਕੈਂਡਰੀਆ ਦੀ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।[11][12]

ਜਦੋਂ ਇਹ 18 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਭਾਈ ਤੋਲੇਮੀ 13ਵਾਂ ਆਗੂ ਬਣੇ। ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਰਾਣੀ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਭਾਈ ਰਾਜਾ ਬਣਿਆ। ਇਸਦਾ ਭਾਈ ਸਿਰਫ਼ 10 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਅਸਲੀ ਆਗੂ ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਸੀ।

ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਦੇ ਕੁਝ ਦੁਸ਼ਮਨ ਬਣ ਗਏ ਸਨ। ਇਸਦੇ ਸਾਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦਰਬਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਨੇ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਆਗੂ ਹਿਜੜਾ ਪੋਥੀਨਸ ਸੀ। 51 ਤੋਂ 48 ਈ.ਪੂ. ਦੇ ਵਿੱਚ ਕਲੀਓਪੈਟਰਾ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਤੋਲੇਮੀ ਨੂੰ ਇਕਲੌਤਾ ਸ਼ਾਸਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣਾ ਪਿਆ। ਤੋਲੇਮੀ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਹਾਲੇ ਵੀ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਹੀ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਮਿਸਰ ਦੇ ਅਸਲ ਸ਼ਾਸਕ ਪੋਥੀਨਸ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਦੋਸਤ ਸਨ।

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]

ਨੋਟਸ

[ਸੋਧੋ]
  1. 1.0 1.1 1.2 Theodore Cressy Skeat, in Skeat 1953, pp. 98–100, uses historical data to calculate the death of Cleopatra as having occurred on 12 August 30 BC. Burstein 2004, p. 31 provides the same date as Skeat, while Dodson & Hilton 2004, p. 277 tepidly support this, saying it occurred circa that date. Those in favor of claiming her death occurred on 10 August 30 BC include Roller 2010, pp. 147–148, Fletcher 2008, p. 3, and Anderson 2003, p. 56.
  2. 2.0 2.1 Grant 1972, pp. 3–4, 17, Fletcher 2008, pp. 69, 74, 76, Jones 2006, p. xiii and Burstein 2004, p. 11 label the wife of Ptolemy XII Auletes as Cleopatra V Tryphaena, while Dodson & Hilton 2004, pp. 268–269, 273 and Roller 2010, p. 18 call her Cleopatra VI Tryphaena, due to the confusion in primary sources conflating these two figures, who may have been one in the same. As explained by Whitehorne 1994, p. 182, Cleopatra VI may have actually been a daughter of Ptolemy XII, who appeared in 58 BC to rule jointly with her alleged sister Berenice IV (while Ptolemy XII was exiled and living in Rome), whereas Ptolemy XII's wife Cleopatra V perhaps died as early as the winter of 69–68 BC, when she disappears from historical records. Roller 2010, pp. 18–19 assumes that Ptolemy XII's wife, who he numbers as Cleopatra VI, was merely absent from the court for a decade after being expelled for an unknown reason, eventually ruling jointly with her daughter Berenice IV. Fletcher 2008, p. 76 explains that the Alexandrians deposed Ptolemy XII Auletes and installed "his eldest daughter, Berenike IV, and as co-ruler recalled Cleopatra V Tryphaena from 10 years' exile from the court. Although later historians assumed she must have been another of Auletes' daughters and numbered her 'Cleopatra VI', it seems she was simply the fifth one returning to replace her brother and former husband Auletes."
  3. Roller 2010, p. 149 and Skeat 1953, pp. 99–100 explain the nominal short-lived reign of Caesarion, or Ptolemy XV, as lasting eighteen days in August 30 BC. However, Duane W. Roller, relaying Theodore Cressy Skeat, affirms that Caesarion's reign "was essentially a fiction created by Egyptian chronographers to close the gap between [Cleopatra's] death and official Roman control of Egypt (under the new pharaoh, Octavian)," citing, for instance, the Stromata by Clement of Alexandria (Roller 2010, pp. 149, 214, footnote 103).
    Plutarch, translated by Jones 2006, p. 187, wrote in vague terms that "Octavian had Caesarion killed later, after Cleopatra's death."
  4. Grant 1972, pp. 5–6 notes that the Hellenistic period, beginning with the reign of Alexander the Great (336–323 BC), came to an end with the death of Cleopatra in 30 BC. Michael Grant stresses that the Hellenistic Greeks were viewed by contemporary Romans as having declined and diminished in greatness since the age of Classical Greece, an attitude that has continued even into the works of modern historiography. In regards to Hellenistic Egypt, Grant argues that "Cleopatra VII, looking back upon all that her ancestors had done during that time, was not likely to make the same mistake. But she and her contemporaries of the first century BC had another, peculiar, problem of their own. Could the 'Hellenistic Age' (which we ourselves often regard as coming to an end in about her time) still be said to exist at all, could any Greek age, now that the Romans were the dominant power? This was a question never far from Cleopatra's mind. But it is quite certain that she considered the Greek epoch to be by no means finished, and intended to do everything in her power to ensure its perpetuation."
  5. The rulers of the Ptolemaic dynasty refused to speak Late Egyptian, which is the reason that ancient Greek (i.e. Koine Greek) as well as Late Egyptian were used on official court documents such as the Rosetta Stone: "Radio 4 Programmes – A History of the World in 100 Objects, Empire Builders (300 BC – 1 AD), Rosetta Stone". BBC. Retrieved 2010-06-07.
    As explained by Burstein 2004, pp. 43–54, Ptolemaic Alexandria was considered a city-state (i.e. a polis) separate from the country of Egypt, with citizenship reserved for Greeks and Ancient Macedonians, but various other ethnic groups resided there, especially the Jews, as well as native Egyptians, Syrians, and Nubians.
    For further validation, see Grant 1972, p. 3.
    For the multiple languages spoken by Cleopatra, see Roller 2010, pp. 46–48 and Burstein 2004, pp. 11–12.
    For further validation about ancient Greek being the official language of the Ptolemaic dynasty, see Jones 2006, p. 3.
  6. Grant 1972, p. 3 states that Cleopatra could have been born in either late 70 BC or early 69 BC.
  7. Due to discrepancies in academic works, in which some consider Cleopatra VI to be either a daughter of Ptolemy XII or his wife, identical to that of Cleopatra V, Jones 2006, p. 28 states that Ptolemy XII had six children, while Roller 2010, p. 16 mentions only five.

ਸੰਦਰਭ

[ਸੋਧੋ]
  1. Burstein 2004, pp. xx–xxiii, 155.
  2. Hölbl 2001, p. 231.
  3. Roller 2010, p. 1.
  4. Roller 2010, p. 15.
  5. Jones 2006, pp. xiii, 28.
  6. Burstein 2004, p. 11.
  7. Roller 2010, p. 16.
  8. Anderson 2003, p. 38.
  9. Fletcher 2008, p. 73.
  10. Roller 2010, pp. 45–46.
  11. Roller 2010, p. 45.
  12. Fletcher 2008, p. 81.

ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸਰੋਤ

[ਸੋਧੋ]

ਆਨਲਾਈਨ ਸਰੋਤ

ਪ੍ਰਿੰਟ ਸਰੋਤ

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

[ਸੋਧੋ]