ਕੋਟਾ ਡੋਰੀਆ

ਕੋਟਾ ਡੋਰੀਆ ਜਾਂ ਕੋਟਾ ਡੋਰੀਆ ਇੱਕ ਹਲਕੇ ਬੁਣੇ ਹੋਏ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ ਜੋ ਛੋਟੇ ਬੁਣੇ ਵਰਗ ( ਖਾਟ ) ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਕੋਟਾ ਨੇੜੇ ਕੈਥੂਨ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਕੁਝ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਰਵਾਇਤੀ ਪਿਟ ਲੂਮਾਂ ਉੱਤੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੋਟਾ ਡੋਰੀਆ ਸਾੜੀਆਂ ਸ਼ੁੱਧ ਸੂਤੀ ਅਤੇ ਰੇਸ਼ਮ ਦੀਆਂ ਬਣੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਖੱਟਾਂ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਵਰਗਾਕਾਰ ਨਮੂਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੋਟਾ ਸਾੜੀ ਦੀ ਚੈਕਰਡ ਬੁਣਾਈ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਬਰੀਕ ਬੁਣੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਵਜ਼ਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਟਾ ਦੇ ਝਾਲਾ ਜ਼ਾਲਿਮ ਸਿੰਘ ਨੇ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਮੈਸੂਰ ਤੋਂ ਬੁਣਕਰਾਂ ਨੂੰ ਕੋਟਾਹ ਲਿਆਂਦਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਛੋਟੇ ਵਰਗਾਕਾਰ ਹਲਕੇ ਸੂਤੀ ਫੈਬਰਿਕ ਨੂੰ ਬੁਣਿਆ ਸੀ ਜੋ ਗ੍ਰਾਫ ਪੇਪਰ ਵਰਗਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੱਗਾਂ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ। ਰਾਓ ਕਿਸ਼ੋਰ ਸਿੰਘ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਲਈ ਲੜਦੇ ਹੋਏ 1696 ਵਿੱਚ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।

ਬੁਣਾਈ[ਸੋਧੋ]

ਕਿਉਂਕਿ ਜੁਲਾਹੇ ਮੈਸੂਰ ਤੋਂ ਆਏ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਕੋਟਾ ਮਸੂਰੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਪੈਗ (ਪੱਗ) ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤੰਗ 8 ਇੰਚ ਦੇ ਲੂਮਾਂ 'ਤੇ ਬੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਗੌਸਮਰ ਲਾਈਟ ਸਾੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਚੌੜੇ ਲੂਮਾਂ 'ਤੇ। ਸਾੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦੇਣ ਲਈ ਲਗਭਗ 20:80 ਦੇ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿੱਚ ਰੇਸ਼ਮ ਨੂੰ ਕਪਾਹ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਆਮ ਸੂਤੀ ਰੇਸ਼ਮ ਕੋਟਾ ਡੋਰੀਆ ਮਿਸ਼ਰਣ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬੁਣੀਆਂ ਸਿਲਕ ਕੋਟਾ ਡੋਰੀਆ ਸਾੜੀਆਂ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਬੂਟੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਨਿਯਮਤ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਵੱਡੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਫੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਵਾਦ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਮਿਆਰੀ ਸਾੜ੍ਹੀ 6.5 ਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਲਾਊਜ਼ ਪੀਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਜਾਵਟੀ ਸਾੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਮਾਨ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਸਲੀ ਕੋਟਾ ਡੋਰੀਆ ਸਾੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਬੁਣਿਆ ਗਿਆ GI ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਅਸਲ ਚਾਂਦੀ ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਧਾਗੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੋਟਾ ਡੋਰੀਆ ਜਾਂ ਕੋਟਾ ਡੋਰੀਆ ਸਾੜ੍ਹੀਆਂ ਸੂਰਤ ਅਤੇ ਵਾਰਾਣਸੀ ਵਿੱਚ ਪਾਵਰ ਲੂਮਾਂ 'ਤੇ ਬਣੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਹੱਥ ਨਾਲ ਪ੍ਰਿੰਟ ਕੀਤੀਆਂ, ਕਢਾਈ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂ ਹੱਥ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਫੈਬਰਿਕ ਨੂੰ ਪਹਿਰਾਵੇ ਦੇ ਫੈਬਰਿਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਅਤੇ ਸਟੋਲ ਅਤੇ ਦੁਪੱਟੇ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]

ਪੀਲੀਲੁਗਦੀ - ਕੋਟਾ ਡੋਰੀਆ ਸਾੜੀਆਂ