ਕੋਲਹਾਪੁਰੀ ਸਾਜ
ਕੋਲਹਾਪੁਰੀ ਸਾਜ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਕੋਲਹਾਪੁਰ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਇੱਕ ਹਾਰ ਹੈ।[1]
ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ[ਸੋਧੋ]
ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਾਰ 21 ਪੱਤਿਆਂ ਜਾਂ ਪੈਂਡੈਂਟਾਂ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸਮਕਾਲੀ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲੇ 10 ਤੋਂ 12 ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।[1] ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਾਰ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਨਰਮੰਦ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਉੱਚ ਕੀਮਤ ਵਰਗੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੇ ਇਸਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਮਸ਼ੀਨੀਕਰਨ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।[2]
ਡੇਕਨ ਹੇਰਾਲਡ ਦੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਸ਼ਾ ਭੱਟਾਚਾਰੀਆ ਨੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਹੈ:
. . . 21 ਡਿਜ਼ਾਈਨ-ਭਾਗ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਅਵਤਾਰ, ਅਤੇ ਅਸ਼ਟਮੰਗਲ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ। ਕੋਲਹਾਪੁਰੀ ਸਾਜ਼ ਛਪੇ-ਕਾਲੀ (ਫ੍ਰੈਂਗੀਪਾਨੀ ਕਲੀਆਂ) ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੀਰਤੀ ਮੁਖ (ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਦੇ ਸੁਹਜ) ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੰਚ ਪਨਾਦੀ (ਪਵਿੱਤਰ ਪੱਤੇ), ਬੇਲ ਪੱਤਾ (ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਭੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਪੱਤਾ), ਬੇਲ ਦਾ ਪੌਦਾ (ਤਿੰਨ ਸੰਯੁਕਤ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਪੌਦਾ), ਲੌਕੀ (ਸਾਰੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ), ਕਰੇਲੇ ਜਾਂ ਕਰੇਲਾ (ਜੀਵਨ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਜੜੀ ਬੂਟੀ) ਹਨ।, ਸੂਰਜ, ਮਾਨਿਕ ਪਨਾਦੀ (ਇੱਕ ਰਤਨ, ਦੋਸਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ), ਮਤਸਿਆ (ਮੱਛੀ, ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਅਵਤਾਰ), ਕੂਰਮ (ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਅਵਤਾਰ), ਨਰਸਿਮ੍ਹਾ (ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਅਵਤਾਰ), ਗੁਲਾਬ, ਬੀਟਲ, ਚੰਦਰ (ਚੰਦਰਮਾ), ਪੰਨਾ, ਗੰਡਭੈਰੀ ( ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਦੀ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ), ਮੋਰਚੇਲ (ਰਾਜ ਅਤੇ ਅਮੀਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ), ਮੋਰ ਦਾ ਖੰਭ, ਸ਼ੰਖ (ਸ਼ੰਖ), ਵਾਘ ਨਖੇ (ਬਾਘ ਦਾ ਮੇਖ, ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ), ਅਤੇ ਸੱਪ (ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ)। ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਹੋਰ ਚਿੰਨ੍ਹ ਕਮਲ (ਕਮਲ), ਕਸਵ (ਕੱਛੂ) ਅਤੇ ਭੂੰਗਾ (ਬੰਬਲ ਬੀ) ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੋਲਹਾਪੁਰੀ ਸਾਜ਼ ਨੂੰ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਰੇਸ਼ਮ ਵਿੱਚ ਬੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਜਾਵਟ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[3]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 "Exploring the Kolhapuri saaj - Times of India". The Times of India. Retrieved 2016-02-04.
- ↑ "Kolhapur jewellers urged to adopt modern tech - Times of India". The Times of India. Retrieved 2016-02-04.
- ↑ "Jewellery that exudes grace". Deccan Herald. Retrieved 2016-02-04.