ਕੰਢੀ ਜਾਤਰਾ
ਕੰਢੀ ਜਾਤਰਾ ਜਾਂ ਖਿਡੌਣਾ ਮੇਲਾ ਇੱਕ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਬਰਹਮਪੁਰ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1][2] ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਤਿੰਨ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ, ਲੱਕੜ ਜਾਂ ਧਾਤ ਦੀਆਂ ਘਰੇਲੂ ਵਰਤੋਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੀ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਰੱਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।[3]
ਪਲਾਟ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਹਿੰਦੂ ਕੈਲੰਡਰ ਮਹੀਨੇ ਅਸਾਧ ਦੀ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦੇ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਰਥ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਬਾਅਦ ਬਰਹਮਪੁਰ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਰੇਸ਼ਮ ਨਗਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਤਿਉਹਾਰ ਕਰੀਬ ਤਿੰਨ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਖਿਡੌਣਾ ਮੇਲਾ ਖਾਸਾ ਸਟਰੀਟ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸ਼ਹਿਰ (ਬਰਹਮਪੁਰ) ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਰ ਨਾਲ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਤ ਨੂੰ ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਦੀ ਚੌਂਕੀ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ, ਇਹ ਖੇਤਰ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਖਿਡੌਣਾ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮਿੱਟੀ, ਗੋਬਰ, ਲੱਕੜ, ਕੋਇਰ ਅਤੇ ਪੇਪਰ-ਮਾਚੇ ਤੋਂ ਖਿਡੌਣੇ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।[4]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਸਥਾਨਕ ਕਥਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਵੱਡਾ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਇੱਕ ਪੁਜਾਰੀ ਸ਼੍ਰੀਬਚਾ ਪਾਂਡਾ (ଶ୍ରୀବଛ ପଣ୍ଡା) ਨੇ ਮਹੂਰੀ ਰਾਜ ਦੇ ਰਾਜੇ (ਹੁਣ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਹੂਰੀ ਕਲੂਆ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਨੂੰ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਇਸ ਤਿਉਹਾਰ ਲਈ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਬਰਹਮਪੁਰ ਦੀ ਖਸਪਾ ਸਟਰੀਟ 'ਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[5]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Traditional Doll Festival in Berhampur City". orissabarta.com. Orissa Barta. Retrieved 23 December 2015.
- ↑ "Toy Festival in Berhampur". The Hindu. 24 July 2013. Retrieved 23 December 2015.
- ↑ "Kandhei Jatra keeps silk city's tradition alive". New Indian Express. 18 July 2011. Archived from the original on 24 ਦਸੰਬਰ 2015. Retrieved 23 December 2015.
- ↑ "Toy Fair". The Hindu. 14 July 2014. Retrieved 23 December 2015.
- ↑ "The wait is over for traditional toy makers in Berhampur! Kandhei Jatra begins". Daily News & Analysis. 31 July 2015.