ਓਡੀਸ਼ਾ

ਉੜੀਸਾ ଓଡ଼ିଶା oṛiśā
ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜ
ਦਫ਼ਤਰੀ ਮੋਹਰ ਉੜੀਸਾ ਮੁਹਰ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉੜੀਸਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ
ਉੜੀਸਾ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ
(ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ): 20.15°N 85.50°E / 20.15; 85.50
ਦੇਸ਼	ਭਾਰਤ
ਖਿੱਤਾ	ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ
ਸਥਾਪਤੀ	1 ਅਪ੍ਰੈਲ 1936
ਰਾਜਧਾਨੀ	ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ
ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ	ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ
ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ	30
ਸਰਕਾਰ
• ਬਾਡੀ	ਉੜੀਸਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ
• ਗਵਰਨਰ	ਐਸ.ਸੀ.ਜਾਮਿਰ
• ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ	ਨਵੀਨ ਪਟਨਾਇਕ (ਬੀਜਦ)
• ਵਿਧਾਇਕ	Unicameral (147 ਸੀਟਾਂ)
• Parliamentary constituency	21ਲੋਕ ਸਭਾ 10ਰਾਜ ਸਭਾ
• ਉੱਚ-ਅਦਾਲਤ	ਉੜੀਸਾ ਉੱਚ-ਅਦਾਲਤ, Cuttack
Area
• Total	1,55,820 km2 (60,160 sq mi)
Area rank	9ਵਾਂ
ਅਬਾਦੀ (2011)
• ਕੁੱਲ	4,19,47,358
• ਰੈਂਕ	11ਵਾਂ
• ਘਣਤਾ	270/km2 (700/sq mi)
ਵਸਨੀਕੀ ਨਾਂ	ਉੜੀਆ
ਟਾਈਮ ਜ਼ੋਨ	IST (UTC+05:30)
ISO 3166 ਕੋਡ	IN-OR
HDI	0.362 (LOW)
HDI ਦਰਜਾ	22ਵਾਂ (2007-2008)
ਸਾਖਰਤਾ	73.45%
ਅਧਿਕਾਰਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ	ਉੜੀਆ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	odisha.gov.in
Symbols
Language	ਓਡੀਆ
Song	ਬੰਦੇ ਉਤਕਲਾ ਜਨਨੀ
Dance	ਉੜੀਸੀ
Animal	ਸਾਂਬਰ ਹਿਰਨ
Bird	Indian Roller
Flower	ਅਸ਼ੋਕਾ
Tree	Ashwatha
Costume	ਸਾੜ੍ਹੀ (ਔਰਤ)

ਓਡੀਸ਼ਾ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ

ਉੜੀਸਾ (ਉੜੀਆ: ଓଡିଶା) ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਉੜੀਸਾ (ਉੜੀਆ: ଓଡିଶା) ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਤੱਟ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ 29 ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉੜੀਸਾ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਝਾਰਖੰਡ, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਸੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੁਲਕ ਕਲਿੰਗਾ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕ ਨਾਂਅ ਹੈ ਜਿਸ ਉੱਤੇ 261 ਈਃ ਪੂਃ ਵਿੱਚ ਮੌਰੀਆ ਸਮਰਾਟ ਅਸ਼ੋਕ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਭਿਆਨਕ ਖ਼ੂਨ-ਖ਼ਰਾਬੇ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅਜੋਕੇ ਉੜੀਸਾ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ 1936 ਨੂੰ ਕਟਕ ਦੇ ਕਨਿਕਾ ਪੈਲੇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇੱਕ ਰਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨਵੇਂ ਰਾਜ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕ ਉੜੀਆ ਭਾਸ਼ੀ ਸਨ। ਸਾਰੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਉਤਕਲ ਦਿਹਾੜਾ (ਉੜੀਸਾ ਦਿਨ) ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।