ਖੱਦਰ

ਖੱਦਰ ਦਾ ਕੂੜਤਾ

ਖੱਦਰ ਜਾਂ ਖਾਦੀ  ( ਹਿੰਦੀ : खादी/खद्दर) ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਚ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬੁਣੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਪਹਿਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖਾਦੀ ਪਹਿਰਾਵਾ ਸੂਤੀ, ਰੇਸ਼ਮੀ ਜਾਂ ਉੱਨ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਬੁਣਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੂਤ ਚਰਖ਼ੇ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਖੱਦਰ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗਰਮੀ ਵਿਚ ਠੰਡਾ ਅਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿਚ ਗਰਮ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਖੱਦਰ ਦਾ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਰਿਹਾ। ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ 1920 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਪਿੰਡਾ ਨੂੰ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਖੱਦਰ/ਖਾਦੀ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ-ਪ੍ਰਸਾਰ ਜੋਰਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ

ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਖੋ

• खादी विकास एवं ग्रामोद्योग आयोग
• स्वदेशी

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ

• खादी का जादू अब नए रंग मे
• खादी का जन्म
• खादी और ग्रामोद्योग आयोग (भारत सरकार), आधिकारिक जालघर
• उत्तर प्रदेश खादी एवं ग्रामोद्योग बोर्ड
• महात्मा गांधी ग्रामीण औद्योगीकरण संस्थान
• मन की बात : पीएम मोदी बोले- खादी में करोड़ो लोगों को रोजगार देने की ताकत (जी न्यूज)
• सोहनलाल द्विवेदी द्वारा रचित खादी गीत