ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਇਸ ’ਤੇ ਜਾਓ: ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ, ਖੋਜ
ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਦਾ ਗਣਰਾਜ
República de Guatemala
ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਦਾ ਝੰਡਾ Coat of arms of ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ
ਮਾਟੋ: "El País de la Eterna Primavera"
"ਸਦੀਵੀ ਬਸੰਤ ਦੀ ਧਰਤੀ"[੧]
ਕੌਮੀ ਗੀਤ: Himno Nacional de Guatemala
ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੀਤ
ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਦੀ ਥਾਂ
ਰਾਜਧਾਨੀ
(ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ)		 ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ
14°38′N 90°30′W / 14.633°N 90.5°W / 14.633; -90.5
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਸਪੇਨੀ
ਜਾਤੀ ਸਮੂਹ (੨੦੦੧) ਮੇਸਤੀਸੋ+ਯੂਰਪੀ ੫੯.੪%
ਕ'ਈਚੇ ੯.੧%
ਕਾਕਚੀਕੇਲ ੮.੪%
ਮਾਮ ੭.੯%
ਕ'ਏਕਚੀ ੬.੩%
ਹੋਰ ਮਾਇਆਈ 8.6%
ਸਥਾਨਕ ਗ਼ੈਰ-ਮਾਇਆਈ ੦.੨%
ਹੋਰ ੦.੧%
ਵਾਸੀ ਸੂਚਕ ਗੁਆਤੇਮਾਲਾਈ
ਸਰਕਾਰ ਇਕਾਤਮਕ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਗਣਰਾਜ
 -  ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਓਤੋ ਪੇਰੇਜ਼ ਮੋਲੀਨਾ
 -  ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰੋਕਸਾਨਾ ਬਾਲਦੇਤੀ
ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਕਾਂਗਰਸ
ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸਪੇਨ ਤੋਂ 
 -  ਘੋਸ਼ਣਾ ੧੫ ਸਤੰਬਰ ੧੮੨੧ 
 -  ਪੁਨਰ-ਸਥਾਪਨਾ ੧ ਜੁਲਾਈ ੧੮੨੩ 
 -  ਵਰਤਮਾਨ ਸੰਵਿਧਾਨ ੩੧ ਮਈ ੧੯੮੫ 
ਖੇਤਰਫਲ
 -  ਕੁੱਲ ੧੦੮ ਕਿਮੀ2 (੧੦੭ਵਾਂ)
੪੨ sq mi 
 -  ਪਾਣੀ (%) ੦.੪
ਅਬਾਦੀ
 -  ਜੁਲਾਈ ੨੦੧੧ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ੧੩,੮੨੪,੪੬੩ (੬੯ਵਾਂ)
 -  ਜੁਲਾਈ ੨੦੦੭ ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ੧੨,੭੨੮,੧੧੧ 
 -  ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ ੧੨੯/ਕਿਮੀ2 (੮੫ਵਾਂ)
./sq mi
ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (ਜੀ.ਡੀ.ਪੀ.) (ਪੀ.ਪੀ.ਪੀ.) ੨੦੧੧ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ
 -  ਕੁਲ $੭੪.੭੦੯ ਬਿਲੀਅਨ[੨] 
 -  ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ $੫,੦੬੯[੨] 
ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (ਜੀ.ਡੀ.ਪੀ.) (ਨਾਂ-ਮਾਤਰ) ੨੦੧੧ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ
 -  ਕੁੱਲ $46.੮੯੭ ਬਿਲੀਅਨ[੨] 
 -  ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ $੩,੧੮੨[੨] 
ਜਿਨੀ (੨੦੦੭) ੫੫.੧ (ਉੱਚਾ) 
ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਸੂਚਕ (ਐੱਚ.ਡੀ.ਆਈ) (੨੦੧੧) Steady ੦.੫੭੪[੩] (ਦਰਮਿਆਨਾ) (੧੩੧ਵਾਂ)
ਮੁੱਦਰਾ ਕੇਤਸਾਲ (GTQ)
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ ਮੱਧ-ਵਕਤ ਜੋਨ (ਯੂ ਟੀ ਸੀ−੬)
ਸੜਕ ਦੇ ਇਸ ਪਾਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਸੱਜੇ
ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਟੀ.ਐਲ.ਡੀ. .gt
ਕਾਲਿੰਗ ਕੋਡ +੫੦੨

ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ, ਅਧਿਕਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਦਾ ਗਣਰਾਜ (ਸਪੇਨੀ: República de Guatemala ਰੇਪੂਬਲਿਕਾ ਦੇ ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ), ਮੱਧ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿਸਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਮੈਕਸੀਕੋ, ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਂਸਾਗਰ, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਬੇਲੀਜ਼, ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਕੈਰੀਬਿਆਈ ਸਾਗਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਹਾਂਡਰਸ ਅਤੇ ਏਲ ਸਾਲਵਾਡੋਰ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਖੇਤਰਫਲ ੧੦੮,੮੯੦ ਵਰਗ ਕਿ.ਮੀ. ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਅਬਾਦੀ ੧੩,੨੭੬,੫੧੭ ਹੈ।

ਨਿਰੁਕਤੀ[ਸੋਧੋ]

"ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ" ਨਾਂ ਨਹੂਆਤਲ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ Cuauhtēmallān, "ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੀ ਥਾਂ" ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕ'ਈਚੇ ਮਾਇਆਈ K'iche' , "ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੁੱਖ" ਦਾ ਤਰਜਮਾ ਹੈ।[੪][੫] ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾਂ ਉਹਨਾਂ ਤਲਾਕਸਕਾਲਤਿਕਾਈ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਇੱਥੇ ਸਪੇਨੀ ਫ਼ਤਿਹ ਪੇਦਰੋ ਦੇ ਆਲਵਾਰਾਦੋ ਨਾਲ ਆਏ ਸਨ।

ਸਰਕਾਰ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ[ਸੋਧੋ]

ਸਿਆਸਤ[ਸੋਧੋ]

ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਸਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਲਕ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਬਹੁ-ਪਾਰਟੀਵਾਦ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹੈ। ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਤਾਕਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹੱਥ ਹਨ। ਵਿਧਾਨਕ ਤਾਕਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੋਹਾਂ ਕੋਲ ਹਨ। ਨਿਆਂ-ਵਿਭਾਗ, ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨਕ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੈ। ਓਤੋ ਪੇਰੇਸ ਮੋਲੀਨਾ ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਦੇ ਵਰਤਮਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹਨ।

ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਨਗਰਪਾਲਿਕਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਵਿਭਾਗ
ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਦਾ ਇੱਕ ਨਕਸ਼ਾ

ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਨੂੰ ੨੨ ਵਿਭਾਗਾਂ (departamentos) ਅਤੇ ਅੱਗੋਂ ੩੩੪ ਨਗਰਪਾਲਿਕਾਵਾਂ (municipios) ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਇਹ ਵਿਭਾਗ ਹਨ:

  1. Coat of arms of Alta Verapaz.pngਆਲਤਾ ਬੇਰਾਪਾਸ
  2. Coat of arms of Baja Verapaz.gifਬਾਹਾ ਬੇਰਾਪਾਸ
  3. Coat of arms of Chimaltenango Department.pngਚੀਮਾਲਤੇਨਾਂਗੋ
  4. Coat of arms of Chiquimula.pngਚੀਕੀਮਾਲਾ
  5. ਪੇਤੇਨ
  6. 25pxਏਲ ਪ੍ਰੋਗ੍ਰੇਸੋ
  7. ..El Quiché Flag(GUATEMALA).pngਏਲ ਕੀਚੇ
  8. ..Escuintla Flag(GUATEMALA).pngਏਸਕੁਇੰਤਲਾ
  9. Coat of arms of Guatemala Department.pngਗੁਆਤੇਮਾਲਾ
  10. Huehuetenango Flag with Coat.pngਊਏਊਏਤੇਨਾਂਗੋ
  11. ..Izabal Flag(GUATEMALA).pngਈਸਾਵਾਲ
  12. Flag of Jalapa Department.gifਹਾਲਾਪਾ
  13. Vlagjutiapa.gifਹੁਤੀਆਪਾ
  14. Vlagquetzaltenango.gifਕੇਤਸਾਲਤੇਨਾਂਗੋ
  15. Vlagretalhuleu.gifਰੇਤਾਲੂਲੇਊ
  16. Bandera de Sacatepéquez.svgਸਾਕਾਤੇਪੇਕੇਸ
  17. Vlagsanmarcos.gifਸਾਨ ਮਾਰਕੋਸ
  18. Coat of arms of Santa Rosa.pngਸਾਂਤਾ ਰੋਸਾ
  19. Vlagsolola.gifਸੋਲੋਲਾ
  20. ..Suchitepéquez Flag(GUATEMALA).pngਸੂਚੀਤੇਪੇਕੇਸ
  21. Vlagtotonicapan.gifਤੋਤੋਨੀਕਾਪਾਨ
  22. ..Zacapa Flag(GUATEMALA).pngਸਾਕਾਪਾ

ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕੇਂਦਰਤ ਹੈ। ਢੋਆ-ਢੁਆਈ, ਸੰਚਾਰ, ਕਾਰੋਬਾਰ, ਸਿਆਸਤ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾਤਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰੀ ਕੰਮ-ਕਾਜ ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਅਬਾਦੀ ਨਗਰ-ਸੀਮਾਵਾਂ ਅੰਦਰ ੨੦ ਲੱਖ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ੫੦ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਬਾਦੀ (੧੪੦ ਲੱਖ) ਦਾ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ[ਸੋਧੋ]

ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੀਡੀਆ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. ↑ Aguirre, Lily (1949). The land of eternal spring: Guatemala, my beautiful country. Patio Press. p. 253. 
  2. ↑ ੨.੦ ੨.੧ ੨.੨ ੨.੩ "Guatemala". International Monetary Fund. http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=70&pr.y=18&sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=258&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=. Retrieved on April 18, 2012. 
  3. ↑ "Human Development Report 2011". United Nations. 2011. http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Tables.pdf. Retrieved on December 22, 2011. 
  4. ↑ Campbell, Lyle. (1997). American Indian languages: The historical linguistics of Native America. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-509427-1.
  5. ↑ www.ccidinc.org. Retrieved June 26, 2012.
"http://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਗੁਆਤੇਮਾਲਾ&oldid=213723" ਤੋਂ ਲਿਆ