ਚੁੰਨੀ ਕੋਟਲ
ਫਰਮਾ:Use।ndian English ਚੁੰਨੀ ਕੋਟਲ, ਲੋਧਾ ਸ਼ਾਬਰ ਕਬੀਲੇ, ਭਾਰਤੀ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਨਜਾਤੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ, ਦੀ ਇੱਕ ਦਲਿਤ ਆਦੀਵਾਸੀ ਸੀ, ਜੋ 1985 ਵਿੱਚ, ਲੋਧਾ ਸ਼ਾਬਰ ਵਿਚੋਂ ਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸੀ।
ਉਸਦੀ ਮੌਤ 6 ਅਗਸਤ 1992 ਨੂੰ, ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਕਰਕੇ ਹੋਈ ਜਿਸਦਾ ਕਾਰਨ ਲੋਧਾ ਸ਼ਾਬਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਉਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਲੇਖਕ-ਕਾਰਕੁੰਨ ਮਹਾਸ਼ਵੇਤਾ ਦੇਵੀ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਬੰਗਾਲੀ ਕਿਤਾਬ, ਬਯਾਧਖੰਡਾ (1994) (ਦ ਬੁੱਕ ਆਫ਼ ਦ ਹੰਟਰ, 2002) ਵਿੱਚ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ।[1]
ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਚੁੰਨੀ ਕੋਟਲ ਦਾ ਜਨਮ 1965 ਵਿੱਚ, ਪਿੰਡ ਗੋਹਾਲਦੋਹੀ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੱਛਮੀ ਮੇਦਿਨੀਪੁਰ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਲੋਧਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਚੁੰਨੀ ਕੋਟਲ ਨੇ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਬਚਪਨ ਗੁਜ਼ਾਰਦੇ ਹੋਏ, ਕਬੀਲੇ ਦੀ 'ਆਰੰਭਿਕ' ਔਰਤਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣੀ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ 1983 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਨੌਕਰੀ ਬਤੌਰ ਲੋਧਾ ਸਮਾਜਿਕ ਵਰਕਰ, ਝਾਰਗ੍ਰਾਮ ਆਈਟੀਡੀਪੀ ਆਫ਼ਿਸ ਵਿੱਖੇ, ਸਥਾਨਕ ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਸਰਵੇਖਣ, ਵਜੋਂ ਮਿਲੀ।
ਇਸਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਉਸਨੇ 1985 ਵਿੱਚ, ਆਪਣੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਮਾਨਵ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਵਿੱਦਿਆਸਾਗਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕੀਤੀ।[2][3] ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ ਮੇਦਨੀਪੁਰ ਵਿਖੇ 'ਰਾਣੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਐਸ.ਸੀ. ਅਤੇ ਐਸ.ਟੀ. ਗਰਲਜ਼ ਹੋਸਟਲ' ਵਿਖੇ ਹੋਸਟਲ ਸੁਪਰਿਨਟੇਨਡੇਂਟ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇੱਥੇ ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਬੀਲੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਮਾਜਿਕ ਕਲੰਕ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।
ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਬਤੌਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਿੱਦਿਆਸਾਗਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰਸ ਕੋਰਸ (ਐਮ.ਐਸਸੀ.) ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਿਲਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਉਸਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ।ਇੱਥੇ ਉਸ ਨਾਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਤਕਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸਦੇ ਮਾਪਦੰਡ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਪਾਸ ਗਰੇਡ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤ ਗਏ, ਜਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਗੋਤ, "ਅਪਰਾਧਿਕ ਕਬੀਲੇ" ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਜੰਮੇ ਵਿਅਕਤੀ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਵਰਗੇ "ਉੱਚ ਭਾਸ਼ਣ" ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਪੂਰਵ-ਨਿਯਮਿਤ ਨਿਯਮ ਨਹੀਂ ਹਨ।[4] 1991 ਵਿੱਚ, ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਾਲ ਗਵਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਜਾਂਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਅਪਰਾਧਿਕ ਕਬੀਲੇ ਤੋਂ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੀ ਸੀ।
ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]
14 ਅਗਸਤ,1992 ਨੂੰ ਮੈਡੀਿਨਪੁਰ ਵਿਖੇ ਜਾਤੀਗਤ ਅਤੇ ਜਾਤੀਵਾਦੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਕੇ, ਉਸਨੇ ਮੇਦਨੀਪੁਰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਖੜਗਪੁਰ ਵਿਖੇ ਰੇਲਵੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਮਨਮਥਾ ਸਾਵਰ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਚਲੀ ਗਈ। ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ 1981 ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚਿ 1990 ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ; ਮਨਮਥਾ ਨੇ ਖੁਦ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਇੱਥੇ ਹੀ, 16 ਅਗਸਤ 1992 ਨੂੰ 27ੁ ਸਾਲ ਦੀੇ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਖੁਦਖੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ ਸੀ।[5][6]
ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਪੱਛਮੀਾ ਬੰਗਾਲੱ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ, ਮਾਨਵ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਾਦਾਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਬਣੀ[7][8][9], ਜਿਥੇ ਭਾਸ਼ਣ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ-ਬਾਣੀਆਂ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਅਮਰੀਕੀ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂਂ ਖਿੱਚੀ ਸਕੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੱਛਮੀ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੋ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਰਣ ਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੋਲੰਬੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਿਕੋਲਸ ਬੀ. ਡਾਰਕਸ ਅਤੇ ਐਮਟਰਡਮ ਦੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਜਾਨ ਬ੍ਰੇਮੈਨ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Forgotten tales Archived 1 December 2008[Date mismatch] at the Wayback Machine. The Hindu, 7 July 2002.
- ↑ Economic and Political Weekly, Published by Sameeksha Trust., 1985. Page 1467
- ↑ Dust on the Road: The Activist Writings of Mahasweta Devi, by Mahasveta Devi, Maitreya Ghatak. Published by Seagull Books, 1997. ISBN 81-7046-143-X. The Story of Chuni Kotal - Page 136.
- ↑ [1] Contested Belonging: An।ndigenous People's Struggle for Forest and।dentity in Sub-Himalayan Bengal, by B. G. Karlsson, Published by Routledge, 2000. ISBN 0-7007-1179-1. Page 18-19.
- ↑ The Changing Status of Women in West Bengal, 1970-2000: The Challenge Ahead, by Jasodhara Bagchi, Sarmistha Dutta Gupta. Published by SAGE, 2005. ISBN 0-7619-3242-9. Tribal Women - Page 141.
- ↑ Economic and Political Weekly, Published by Sameeksha Trust., 29 August 1992. Page 1836.
- ↑ Human Rights: Theory and Practice, by Debi Chatterjee, Sucheta Ghosh, Sumita Sen, Jadavpur University Dept. of।nternational Relations. Published by South Asian Publishers, 2002. ISBN 81-7003-247-4. Page 128.
- ↑ Environment and Women Development: Lessons from Third World, by G. K. Ghosh. Published by Ashish Publishing House, 1995. ISBN 81-7024-674-1. Page 270.
- ↑ "Chuni Kotaler Attohota" (The Suicide of Chuni Kotal) Archived 1 February 1998 at Archive.is Anandabazar Patrika, 20 August 1992."Debashish Bhottacharjo, "Amader Progotir Mukhosh Khule Dilen Chuni Kotal, Tanr Jibon Diye" (By Losing Her Life, Chuni Kotal Has Taken Away Our Progressive Mask)"
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ[ਸੋਧੋ]
- Forgotten Tales Archived 1 December 2008[Date mismatch] at the Wayback Machine. Review of Mahasweta Devi's The Book of the Hunter by Uma Mahadevan-Dasgupta in The Hindu. Retrieved on 23 March 2007.