ਜੇਠਮਲ ਪਰਸਰਾਮ ਗੁਲਰਾਜਨੀ

ਜੇਠਮਲ ਪਰਸਰਾਮ ਗੁਲਰਾਜਨੀ ڄيٺمل پرسرام گلراجاڻي
ਜਨਮ	ਜੇਠਮਲ 1885 ਜਾਂ 1886 ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਬੰਬੇ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ (ਅੱਜ ਸਿੰਧ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ)
ਮੌਤ	6 ਜੁਲਾਈ 1948 ਮੁੰਬਈ, ਭਾਰਤ
ਕਿੱਤਾ	ਪੱਤਰਕਾਰ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ, ਲੇਖਕ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ	ਬਰਤਾਨਵੀ ਰਾਜ
ਨਾਗਰਿਕਤਾ	ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ	ਨਵਲ ਰਾਏ ਹੀਰਾਨੰਦ ਅਕੈਡਮੀ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸਿੰਧ
ਸ਼ੈਲੀ	ਵਾਰਤਕ
ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੰਮ	60 ਕਿਤਾਬਾਂ

ਜੇਠਮਲ ਪਰਸਰਾਮ ਗੁਲਰਾਜਨੀ ( جیٹھمل پرسرام گلراجانی , ਜਨਮ: 1886 - ਮੌਤ: 6 ਜੁਲਾਈ 1948) ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸਿੰਧੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੇਖਕ, ਨਾਵਲਕਾਰ, ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਨਾਟਕਕਾਰ, ਜੀਵਨੀਕਾਰ ਅਤੇ ਨਿਬੰਧਕਾਰ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਿੰਧੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਰੌਸ਼ਨ-ਖ਼ਿਆਲ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ਉਸਨੇ ਕੋਈ 62 ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ।

ਜੇਠਮਲ ਪਰਸਰਾਮ ਗੁਲਰਾਜਨੀ ਦਾ ਜਨਮ 1886 ਵਿੱਚ ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਸਿੰਧ, ਬੰਬਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨਵਲ ਰਾਏ ਹੀਰਾਨੰਦ ਅਕੈਡਮੀ ਤੋਂ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਮੁੰਬਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਕੀਤੀ। 1902 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਨੋਏਲ ਰਾਏ ਹੀਰਾਨੰਦ ਅਕੈਡਮੀ ਅਤੇ ਫਿਰ 1910 ਵਿੱਚ ਸਿੰਧ ਮਦਰਾਸਤੁਲ ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਇਆ। 1916 ਵਿੱਚ ਉਹ ਹੋਮ ਰੂਲ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਬਸੰਤ ਹਾਲ ਐਨੀ ਬੇਸੰਤ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਉਸਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1922 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸਿੰਧ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ (ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ) ਵਿੱਚ ਸਿੰਧੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ 1941 ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਉਹ ਆਧੁਨਿਕ ਸਿੰਧੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਰੌਸ਼ਨ ਖ਼ਿਆਲੀ ਦਾ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸੀ। ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ ਅਤੇ ਥੀਓਸੋਫ਼ਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਉਸ ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਪਾਇਆ। ਮਨੁੱਖੀ ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪਕਤਾ ਉਸ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਈ ਸੀ। 1914 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਲਾਲ ਚੰਦ ਅਮਰ ਦੁਨਮਲ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸਿੰਧ ਸਾਹਿਤਕ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੀਮਤੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ। 1924 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮਾਸਿਕ ਰੂਹੇ ਰਹਾਨ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ 1944 ਤੱਕ ਆਧੁਨਿਕ ਸਿੰਧੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਉਹ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਜੀਐਮ ਸਈਅਦ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ਼ ਕੇ ਮੀਰਪੁਰ ਖਾਸ ਵਿੱਚ ਸਿੰਧ ਹਾਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਭਾਰਤ ਚਲੇ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੰਬਈ ਵਿੱਚ ਪੱਕੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਸ ਗਿਆ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਸਿੰਧ ਹੇਰਾਲਡ ਨਾਮ ਦੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਅਤੇ ਸੰਕਲਨ ਤੀਹ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਪੈਗੰਬਰ, ਫਿਲਾਸਫੀ ਕੀ ਹੈ, ਸੱਚਲ ਸਰਮਸਤ, ਸ਼ਾਹ ਲਤੀਫ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ (ਦੋ ਭਾਗ), ਸ਼ਾਹ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਅਰਥ, ਮੀਰਾਂ ਬਾਈ, ਐਮਰਸਨ, ਯੋਗਜੀ ਸੰਜਾਨੀ, ਤੂਫਾਨ (ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਦੇ ਨਾਟਕ ਟੈਂਪੈਸਟ ਦਾ ਸਿੰਧੀ ਅਨੁਵਾਦ), ਸ਼ੈਕਸਪੀਅਰ ਦੇ ਨਾਟਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹੈਮਲੇਟ ਦਾ ਡੈਰੀਵੇਟਿਵ ਅਨੁਵਾਦ, ਫੌਸਟ ਦਾ ਸਿੰਧੀ ਅਨੁਵਾਦ, ਮੋਨਾ ਵਾਨਾ (ਅਨੁਵਾਦ), ਸਮਾਜਵਾਦ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਣਗਿਣਤ ਲੇਖ ਹਨ ਜੋ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛਪ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।

ਮੌਤ

ਜੇਠਮਲ ਪਰਸਰਾਮ ਗੁਲਰਾਜਨੀ ਦੀ ਮੌਤ 6 ਜੁਲਾਈ 1948 ਨੂੰ ਬੰਬਈ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਈ।