ਜੋਯੋਤੀ ਬਾਸੂ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਜੋਯੋਤੀ ਬਾਸੂ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Joyoti Basu; ਜਨਮ 17 ਦਸੰਬਰ 1957) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਬਾਇਓਕੈਮਿਸਟ, ਸੈੱਲ ਬਾਇਓਲੋਜਿਸਟ ਅਤੇ ਬੋਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ। ਲਾਲ ਰਕਤਾਣੂਆਂ ਦੀ ਝਿੱਲੀ ਦੀ ਬਣਤਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ, ਬਾਸੂ ਤਿੰਨੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਕੈਡਮੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਿਜ਼, ਇੰਡੀਆ, ਇੰਡੀਅਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਅਕੈਡਮੀ, ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਸਾਥੀ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਸੋਸਾਇਟੀ ਫਾਰ ਕੈਮੀਕਲ ਬਾਇਓਲੋਜੀ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ 2002 ਵਿੱਚ ਬਾਇਓਸਾਇੰਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਕੈਰੀਅਰ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਇਓਸਾਇੰਸ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[1]

ਜੋਯੋਤੀ ਬਾਸੂ
ਜਨਮ (1957-12-17) 17 ਦਸੰਬਰ 1957 (ਉਮਰ 66)
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਭਾਰਤੀ
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ
  • ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ, ਕਲਕੱਤਾ
  • ਕਲਕੱਤਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
  • ਬੋਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ
  • ਲੀਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧਹੋਸਟ ਮੈਕਰੋਫੈਜ ਦੇ ਨਾਲ ਮਾਈਕੋਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਅਧਿਐਨ
ਪੁਰਸਕਾਰਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਅਕੈਡਮੀ - ਯੰਗ ਸਾਇੰਟਿਸਟ ਮੈਡਲ 2002, ਕੈਰੀਅਰ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਲਈ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬਾਇਓਸਾਇੰਸ ਅਵਾਰਡ
ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਰੀਅਰ
ਖੇਤਰਬਾਇਓਕੈਮਿਸਟਰੀ, ਸੈੱਲ ਬਾਇਓਲੋਜੀ
ਅਦਾਰੇਬੋਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ

ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]

ਬੋਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ
ਪਾਰੁਲ ਚੱਕਰਵਰਤੀ - ਬੋਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਬਾਸੂ ਦੀ ਸਲਾਹਕਾਰ

ਦਸੰਬਰ 1957 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਜਨਮੀ,[2] ਜੋਯੋਤੀ ਬਾਸੂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅੰਡਰਗ੍ਰੈਜੁਏਟ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ, ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਬੀਐਸਸੀ ਆਨਰਜ਼ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਕਲਕੱਤਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਐਮਐਸਸੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[3] ਉਸਦੀ ਡਾਕਟੋਰਲ ਖੋਜ ਬੋਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਕੋਲਕਾਤਾ[4][5] ਵਿੱਚ ਪਾਰੁਲ ਚੱਕਰਵਰਤੀ ਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕਲਕੱਤਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਮਾਈਕੋਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਸੈੱਲ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਅਤੇ ਮਾਈਕੋਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਪੇਪਟਿਡੋਗਲਾਈਕਨ -ਬਾਇਓਸਿੰਥੇਸਾਈਜ਼ਿੰਗ ਐਨਜ਼ਾਈਮਜ਼ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲੀਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਜੀਨ-ਮੈਰੀ ਘੁਯਸੇਨ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ-ਡਾਕਟੋਰਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ 1991 ਵਿੱਚ ਬੋਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿੱਚ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ।[6][7] ਅਤੇ ਜੂਨ, 2018 ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋ ਗਈ। ਬਾਸੂ ਕੋਲਕਾਤਾ ਵਿੱਚ ਮਾਧਬ ਚੈਟਰਜੀ ਸਟ੍ਰੀਟ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।[8]

ਵਿਵਾਦ[ਸੋਧੋ]

ਬਾਸੂ ਦੇ ਕਥਿਤ ਵਿਗਿਆਨਕ ਦੁਰਵਿਹਾਰ ਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਵਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ 'ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡੁਪਲੀਕੇਟ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੋ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੂਜੇ ਦੋ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ, Pubpeer 'ਤੇ ਸੂਚੀਬੱਧ ਦੁਰਵਿਹਾਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਥਿਤ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਹਨ।[9] ਬਾਸੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੁਝ ਕਾਗਜ਼ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਏ ਹਨ।[10] ਇਸ ਵਿੱਚ ਦ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਇਮਯੂਨੋਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਲੇਖ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[11][12]

ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ[ਸੋਧੋ]

ਬਾਸੂ ਨੂੰ 1989 ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਅਕੈਡਮੀ ਦਾ ਯੰਗ ਸਾਇੰਟਿਸਟ ਮੈਡਲ ਮਿਲਿਆ।[13] ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕੈਰੀਅਰ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਲਈ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬਾਇਓਸਾਇੰਸ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ 2002 ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਿਜ਼, ਭਾਰਤ ਨੇ ਉਸੇ ਸਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਫੈਲੋ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ।[14] ਉਸਨੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 2006 ਅਤੇ 2009 ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਦੀਆਂ ਚੁਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ।[15] ਉਹ 2017 ਵਿੱਚ ਜੇਸੀ ਬੋਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Awardees of National Bioscience Awards for Career Development" (PDF). Department of Biotechnology. 2016. Archived from the original (PDF) on 4 March 2018. Retrieved 2017-11-20.
  2. "Fellow profile". Indian Academy of Sciences. 2017-12-06. Retrieved 2017-12-06.
  3. "Indian fellow - Joyoti Basu". Indian National Science Academy. 2017-12-06. Archived from the original on 27 February 2020. Retrieved 2017-12-06.
  4. ORCID (2017-12-09). "Joyoti Basu (0000-0002-0497-9581) - ORCID". orcid.org (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2017-12-09.
  5. "LIST of Alumni of BOSE INSTITUTE" (PDF). Bose Institute. 2017-12-09. Archived from the original (PDF) on 10 December 2017. Retrieved 2017-12-09.
  6. "Joyoti Basu on Loop". Loop (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2017-12-09. Retrieved 2017-12-09.
  7. "Joyoti Basu -Bose Institute - Academia.edu". boseinst.academia.edu (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2017-12-09. Retrieved 2017-12-09.
  8. "NASI fellows". National Academy of Sciences, India. 2017-11-12. Archived from the original on 17 July 2015. Retrieved 2017-11-12.
  9. "Image duplication: Group at Bose Institute has two papers retracted, two corrected, and many listed on Pubpeer". 2018-08-09.
  10. "Author objects to retraction for not "faithfully represented" immunology figures". Retraction Watch (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2015-10-02. Retrieved 2018-05-02.
  11. Basu, Joyoti; Kundu, Manikuntala (2015-08-15). "Retraction: TLR4-Dependent NF-κB Activation and Mitogen- and Stress-Activated Protein Kinase 1-Triggered Phosphorylation Events Are Central to Helicobacter pylori Peptidyl Prolyl cis-, trans-Isomerase (HP0175)-Mediated Induction of IL-6 Release from Macrophages" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2018-05-02. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  12. Basu, Joyoti; Kundu, Manikuntala (2015-08-15). "Retraction: TLR4-Dependent NF-κB Activation and Mitogen- and Stress-Activated Protein Kinase 1-Triggered Phosphorylation Events Are Central to Helicobacter pylori Peptidyl Prolyl cis-, trans-Isomerase (HP0175)-Mediated Induction of IL-6 Release from Macrophages". The Journal of Immunology (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 195 (4): 1902. doi:10.4049/jimmunol.1501299. PMID 26473200.
  13. "INSA Young Scientists Medal". Indian National Science Academy. 2017-11-12. Archived from the original on 11 May 2021. Retrieved 2017-11-12.
  14. "NASI Year Book 2015" (PDF). National Academy of Sciences, India. 2017-11-24. Archived from the original (PDF) on 6 August 2015. Retrieved 2017-11-24.
  15. "INSA Year Book 2016" (PDF). Indian National Science Academy. 2017-12-09. Archived from the original (PDF) on 4 November 2016. Retrieved 2017-12-09.