ਧੁਣਖਵਾ

ਧੁਣਖਵਾ
ਧੁਣਖਵਾ
ਵਰਗੀਕਰਨ ਅਤੇ ਬਾਹਰਲੇ ਸਰੋਤ
	ਧੁਣਖਵੇ ਨਾਲ਼ ਪੀੜਤ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਪੱਠਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈ ਰਹੀ ਕੜੱਲ
ਆਈ.ਸੀ.ਡੀ. (ICD)-10	A33-A35
ਆਈ.ਸੀ.ਡੀ. (ICD)-9	037, 771.3
ਰੋਗ ਡੇਟਾਬੇਸ (DiseasesDB)	2829
ਮੈੱਡਲਾਈਨ ਪਲੱਸ (MedlinePlus)	000615
ਈ-ਮੈਡੀਸਨ (eMedicine)	emerg/574
MeSH	D013742

ਧੁਣਖਵਾ ਜਾਂ ਟੈਟਨਸ ਇੱਕ ਲਾਗ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰ ਕੇ ਪੱਠਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੜੱਲ (ਕਸਾਅ) ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮ ਦੇ ਧੁਣਖਵੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੜੱਲ ਹੜਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫੇਰ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡੇ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਵਾਰ ਇਹ ਖਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ ਕੁਝ ਮਿੰਟ ਲਈ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੱਕ ਕਈ ਵਾਰ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।^[1] ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਇੰਨੀ ਭਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹੱਡੀਆਂ ਤਿੜਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।^[2] ਇਸ ਰੋਗ ਦੇ ਹੋਰ ਲੱਛਣ ਹਨ: ਤਾਪ, ਸਿਰਦਰਦ, ਲਿਗਲ਼ਨ 'ਚ ਤਕਲੀਫ਼, ਖ਼ੂਨ ਦਾ ਵਧਿਆ ਦਾਬ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਧੜਕਣ।^[1]^[2] ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਲਾਗ ਸਹੇੜਣ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਵੀਹ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਾਹਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਰਾਜ਼ੀ ਹੋਣ ਲਈ ਮਹੀਨੇ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 10 ਕੁ ਫ਼ੀਸਦੀ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।^[1]

ਕਾਰਨ

ਟੈਟਨਸ ਬੈਕਟੀਰੀਆ "ਕਲੋਸਟਰੀਡੀਆ ਟੈਟਨੀ" ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਟੈਟਨਸ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਟੈਟਨਸ ਜ਼ਖ਼ਮ (ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਦਮੇ) ਦੁਆਰਾ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਟੈਟਨਸ ਉਸ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।^[3]

ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਲੱਛਣ

ਟੈਟਨਸ ਅਕਸਰ ਜਬਾੜੇ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਲਕੇ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ - ਜਿਸ ਨੂੰ ਲੌਕਜਾਅ ਜਾਂ ਟ੍ਰਾਈਸਮ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੜੱਲ ਚਿਹਰੇ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਛਾਤੀ, ਗਰਦਨ, ਪਿੱਠ, ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁੱਲ੍ਹੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਕੜੱਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।^[4]

ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਅਚਾਨਕ, ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਦਰਦਨਾਕ ਸੰਕੁਚਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ "ਟੈਟਨੀ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਬੁਖਾਰ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਬੇਚੈਨੀ, ਚਿੜਚਿੜੇਪਨ, ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਦੌਰਾਨ ਜਲਣ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਧਾਰਨ ਅਤੇ ਟੱਟੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।^[5]

ਟੈਟਨਸ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 10% ਲੋਕ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਣਵਿਆਹੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ 60 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਰ ਵਧੇਰੇ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 Atkinson, William (May 2012). Tetanus Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (12 ed.). Public Health Foundation. pp. 291–300. ISBN 9780983263135. Retrieved 12 February 2015.
↑ ^2.0 ^2.1 "Tetanus Symptoms and Complications". cdc.gov. January 9, 2013. Retrieved 12 February 2015.
↑ Downes, Kevin; Weiss, Scott; Klieger, Sarah B.; Fitzgerald, Julie; Balamuth, Fran; Kubis, Sherri; Tolomeo, Pam; Bilker, Warren; Han, Xiaoyan (2015). "Developing a Biomarker-Driven Algorithm to Improve Antibiotic Use in the Pediatric Intensive Care Unit: The Optimizing Antibiotic Strategies in Sepsis (OASIS) Study". Open Forum Infectious Diseases. 2 (suppl_1). doi:10.1093/ofid/ofv131.117. ISSN 2328-8957.
↑ "Satellite Broadcast on Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases". JAMA. 285 (10): 1287. 2001-03-14. doi:10.1001/jama.285.10.1287-jwr0314-3-1. ISSN 0098-7484.
↑ Kliegman, Robert,; Stanton, Bonita,; Behrman, Richard E., 1931-; St. Geme, Joseph W., III,; Schor, Nina Felice,; Nelson, Waldo E. (Waldo Emerson), 1898-1997. Nelson textbook of pediatrics (Edition 20 ed.). Philadelphia, PA. ISBN 9781455775668. OCLC 893451530.{{cite book}}: CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)

ਬਾਹਰਲੇ ਜੋੜ

ਇਹ ਲੇਖ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

[CDC2012Pink-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 Atkinson, William (May 2012). Tetanus Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (12 ed.). Public Health Foundation. pp. 291–300. ISBN 9780983263135. Retrieved 12 February 2015.

[CDC2013S-2] 2.0 ^2.1 "Tetanus Symptoms and Complications". cdc.gov. January 9, 2013. Retrieved 12 February 2015.

[3] Downes, Kevin; Weiss, Scott; Klieger, Sarah B.; Fitzgerald, Julie; Balamuth, Fran; Kubis, Sherri; Tolomeo, Pam; Bilker, Warren; Han, Xiaoyan (2015). "Developing a Biomarker-Driven Algorithm to Improve Antibiotic Use in the Pediatric Intensive Care Unit: The Optimizing Antibiotic Strategies in Sepsis (OASIS) Study". Open Forum Infectious Diseases. 2 (suppl_1). doi:10.1093/ofid/ofv131.117. ISSN 2328-8957.

[4] "Satellite Broadcast on Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases". JAMA. 285 (10): 1287. 2001-03-14. doi:10.1001/jama.285.10.1287-jwr0314-3-1. ISSN 0098-7484.

[5] Kliegman, Robert,; Stanton, Bonita,; Behrman, Richard E., 1931-; St. Geme, Joseph W., III,; Schor, Nina Felice,; Nelson, Waldo E. (Waldo Emerson), 1898-1997. Nelson textbook of pediatrics (Edition 20 ed.). Philadelphia, PA. ISBN 9781455775668. OCLC 893451530.{{cite book}}: CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link) CS1 maint: numeric names: authors list (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]