ਡਾ. ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸਾਬਰ

ਡਾ. ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸਾਬਰ
ਜਨਮ	19 ਨਵੰਬਰ, 1942 ਤਲਾਗੰਗ, ਕੈਂਮਲਪੁਰ (ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ)
ਮੌਤ	17 ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ	ਭਾਰਤੀ
ਪੇਸ਼ਾ	ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁਖੀ (1975-2002) ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿਭਾਗ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ,ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਉਪਰੰਤ ਨਿਰਗੁਣਿਆਰਾ ਅਤੇ ਖਾਲਸਾ ਐਡਵੋਕੇਟ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੰਪਾਦਕ ਵੀ ਰਹੇ
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ	ਸਿੱਖ ਅਧਿਐਨ
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਕੰਮ	ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ: ਸ੍ਰੋਤ ਪੁਸਤਕ; ਗਿਆਨ ਰਤਨਾਵਲੀ: ਪਾਠ ਸੰਪਾਦਨ
ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ	ਸ. ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ (ਪਿਤਾ) ਬੀਬੀ ਮਹਿੰਦਰ ਕੌਰ ਜੀ (ਮਾਤਾ)

ਡਾ. ਜਸਬੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਾਬਰ ਦਾ ਜਨਮ 19 ਨਵੰਬਰ, 1942 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਤਲਾਗੰਗ, ਕੈਂਬਲਪੁਰ (ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ) ਵਿਚ ਮਾਤਾ ਬੀਬੀ ਮਹਿੰਦਰ ਕੌਰ ਜੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਪਿਤਾ ਸ. ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਡਾ. ਸਾਬਰ ਸਿੱਖ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਉਘੇ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਅਕਾਦਮਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਗਵਾਹ ਰਹੇ।

ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਿਆਨਾਤਮਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਮੌਖਿਕ ਸਰੋਤ ਡਾ. ਸਾਬਰ ਨੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਅਨੇਕ ਉਤਰਾਅ ਚੜ੍ਹਾਅ ਵੇਖੇ ਸਨ। ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀਆਂ ਮਾਣਯੋਗ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਚੀਫ ਖਾਲਸਾ ਦੀਵਾਨ ਨਾਲ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਆਪ ਨੇ ਅਨੇਕ ਖੋਜ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਬਾਰੇ ਕੀਤੀ ਖੋਜ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ। ਆਪ ਨੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ, ਅਧਿਆਪਨ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤਿ ਸੰਗੀਤ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਵਡਮੁਲੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਨਿਰੰਤਰ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਰਹੇ।

ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ

• ਭਗਤ ਰਵਿਦਾਸ: ਸ੍ਰੋਤ ਪੁਸਤਕ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, 1984.
• ਬਾਬਾ ਰਾਮਦਾਸ: ਜੀਵਨ ਤੇ ਰਚਨਾ, ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ, 1989.
• ਗਿਆਨ ਰਤਨਾਵਲੀ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, 1993.
• ਸਿਧ ਗੋਸਟਿ ਸਰੂਪ ਤੇ ਸੰਦਰਭ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 2022 ਆਦਿ।