ਡਾ. ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ
ਡਾ. ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ (ਜਨਮ 1935) ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਦਵਾਨ ਹਨ।[1]
ਜ਼ਿੰਦਗੀ
[ਸੋਧੋ]ਡਾ. ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਨੇ 1962 ਵਿੱਚ ਹਾਰਟਫੋਰਡ, ਯੂਐਸਏ ਤੋਂ ਐਚ ਏ ਗਲੇਸਨ (ਜੂਨੀਅਰ) ਦੇ ਅਧੀਨ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਇੱਕ ਰੈਫਰੈਂਸ ਵਿਆਕਰਣ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਭਾਸ਼ਾਈ ਐਟਲਸ ਬਣਿਆ। ਉਸਨੇ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਆਂਡਰੇ ਮਾਰਟਿਨੇਟ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ, ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ 1968 ਵਿੱਚ ਮਾਨਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਸਾਹਿਤਕ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸੈਮੀਓਟਿਕ ਵਿਧੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਸੰਰਚਨਾਵਾਦ, ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਲੋਕਧਾਰਾ, ਕਲਾ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 1986 ਵਿੱਚ ਯੂਜੀਸੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 1997 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਲੋਕਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਆਨਰੇਰੀ ਡੀਲਿਟ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਭਾਸ਼ਾਈ ਐਟਲਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗਿੱਲ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਮੂਲ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ: ਚਿਹਨੀਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸੰਰਚਨਾਵਾਂ, ਸੰਕਲਪਿਕ ਸੰਰਚਨਾ ਦੀ ਸੈਮੀਓਟਿਕਸ, ਸੈਮੀਓਟਿਕ ਪ੍ਰਵਚਨ (ਸੇਂਟ ਜੂਲੀਅਨ, ਪੂਰਨ ਭਗਤ, ਹੀਰ ਰਾਂਝਾ)। ਫਿਰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ, ਮਾਛੀਵਾੜਾ, ਹੀਰ ਰਾਂਝਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਥਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਆਖਿਆਤਮਕ ਭਾਸ਼ਣ ਵੀ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ। ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਬ੍ਰਿਟੈਨਿਕਾ ਦੇ ਐਨਸਾਈਕਲੋਪੀਡੀਆ ਆਫ਼ ਸੇਮੀਓਟਿਕਸ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਗਿੱਲ ਫ੍ਰੈਂਚ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਅਨੁਵਾਦਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਜਪੁਜੀ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਾਪੁ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ (1993) ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਨੁਵਾਦ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਨਾਨਕ ਬਾਣੀ ਅਤੇ ਸੂਫੀਬਾਣੀ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਲਿਖਤਾਂ
[ਸੋਧੋ]2. MACHHIWARA MEDITATIONS OF GUJU GOBIND SINGH 3. SUFI RHYTHMS 4. A PHULKARI FROM BATHINDA 5. THE LANGUAGE OF SRI GURU GRANTH SAHIB 6. THUS SPOKE BABA NANAK 7. JAPUJI, PHONETIC, TRANSCRIPTION, TRANSLATION FRENCH AND ENGLISH 8. NITNEM, PHONETIC TRANSCRIPTION 9. SIGNIFICATION IN BUDDHIST AND FRENCH TRADITION, 2001 10. ENCYCLOPEDIA OF PUNJABI LANGUAGE AND CULTURE VOL.2 11. HEER RANJHA AND OTHER LEGENDS OF THE PUNJAB 2003 12. FOLK ART OF THE PUNJAB 1975
- A Reference Grammar of Punjabi (1962)
- Linguistic Atlas of the Punjab (1973)
- Folk Art of the Punjab – an essay on the art and philosophy of courage, voluptuous celebration and demythologising incision (1975)
- Structures of Narrative in East and West Abelardian Semiotics and other essays (1989)
- Structures of Signification – in three volumes, edited papers on linguistic and literary interpretations for the Journal of the School of Languages. (1990, 1992, 1994)
- Ideas, Words and Things, French writings in Semiology, edited with Professor Bernard Pottier of the Sorbonne. (1992)
- The Semiotcs of Conceptual Structures – The Abelardian Discourse, The Cartesian Discourse, The Narrative Discourse, The Interpretative Discourse (1996)
- Signs and Signification – edited proceedings of the seminars on The Theories of Signification since the Middle Ages held at the Maison des sciences de l'Homme, Paris, and at JNU.(1999)
- Signication in Buddhist and French traditions – a revised version of the lectures delivered at the Collège de France in 1998.(2001)
- BabaNanak— a biography of Baba Nanak in free verse (2003)
- Nanak Bani—in two volumes, interpreted in free verse Sufi Rhythms – a selection of the compositions of Baba Farid, Shah Hussain, Bulleh Shah, Sultan Bahu and Laeeq Babree interpreted in free verse. (2007)
ਉੱਪਰੋਕਤ ਸੂਚੀ ਜੇਐਨਯੂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।[2]