ਦਲਬੀਰ ਬਿੰਦਰਾ
Dalbir Bindra | |
|---|---|
| ਜਨਮ | ਜੂਨ 11, 1922 |
| ਮੌਤ | ਦਸੰਬਰ 31, 1980 (ਉਮਰ 58) Montreal, Quebec, Canada |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | Canadian |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | Punjab University, McGill University, Harvard University |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | Fellow of the Royal Society |
| ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਰੀਅਰ | |
| ਖੇਤਰ | Psychologist |
| ਅਦਾਰੇ | McGill University |
ਦਲਬੀਰ ਬਿੰਦਰਾ ਐਫਆਰਐਸਸੀ ਦਾ ਜਨਮ11 ਜੂਨ 1922 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਅਤੇ 31 ਦਸੰਬਰ 1980 ਨੂੰ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਇੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨਿੳਰੋਸਾਈਕਲੋਜਿਸਟ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਮੈਕਗਿੱਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 1949-1980 ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ।[1] ਉਹ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਤੰਤੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਦੋ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਈ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਪ੍ਰੇਰਣਾ: ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਪੁਨਰ ਵਿਆਖਿਆ (1959), ਅਤੇ ਇੱਕ ਥਿੳਰੀ ਆਫ਼ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਟ ਰਵੱਈਆ (1976)। ਉਸਨੇ ਮੈਕਗਿੱਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ (1975 - 1980) ਦੇ ਚੇਅਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।[2]
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਦਲਬੀਰ ਬਿੰਦਰਾ ਦਾ ਜਨਮ ਰਾਵਲ ਦੇ ਪਿੰਡ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਜੋ ਕਿਹੁ ਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਹੈ।[1] ਉਸਦੇ ਤਿੰਨ ਭਰਾ ਸਨ। ਤਿੰਨੇ ਭਰਾਵਾ ਨੇ ਮਿਲਟਰੀ ਕੈਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ: ਦੋ ਜਰਨੈਲ ਬਣ ਗਏ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਬਣ ਗਿਆ।
ਦਲਬੀਰ ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਮਿੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਡੀ ਬੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਦਲਬੀਰ ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਏ. ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਤਜਰਬੇ ਵਾਲੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੁਚੀ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ।ਉਸਨੇ1946 ਦੇ ਵਿੱਚ ਐਮਏ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੀਐਚ.ਡੀ. 1948 ਦੇ ਵਿਚ, ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਜੇਸੀਆਰ ਲਿਕਲਾਈਡਰ ਐਟ ਹਾਰਵਰਡ, ਬਿੰਦਰਾ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ, ਜੇ ਜੀ ਬੀਬੀ-ਸੈਂਟਰ ਅਧੀਨ ਕਲਾਸਾਂ ਲਈਆਂ, ਅਤੇ ਐਡਵਿਨ ਬੋਰਿੰਗ, ਗੋਰਡਨ ਆਲਪੋਰਟ ਅਤੇ ਸਟੈਨਲੇ ਸਮਿੱਥ ਸਟੀਵੈਂਸ ਸਮੇਤ ਫੈਕਲਟੀ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਉਸਦੇ ਸਾਥੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਜੀਨੀਆ ਸੈਂਡਰਸ, ਮਾਰਕ ਰੋਸੇਨਜ਼ਵੀਗ, ਜਿੰਮ ਈਗਨ, ਡੇਵਿਸ ਹੋਵਸ, ਜਾਰਜ ਮਿਲਰ ਅਤੇ ਲਿਓ ਪੋਸਟਮੈਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਬਿੰਦਰਾ ਦੀ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਥੀਸਿਸ ਰਿਸਰਚ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਨੇ ਚੂਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਅਤੇ ਹੋਰਡਿੰਗ ਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।
ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ 1949 ਦੇ ਵਿੱਚ ਮੈਕਗਿੱਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, ਡੀ.ਸੀ. ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਾਲ ਪੜ੍ਹਾਇਆ, ਜਦੋਂ ਡੋਨਾਲਡ ਓ. ਹੇਬ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਚੇਅਰ ਸੀ। ਮੈਕਗਿੱਲ ਵਿਖੇ, ਬਿੰਦਰਾ ਦੀ ਖੋਜ ਦੇ ਕੋਰ ਨੇ ਡਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੀ ਤੰਤੂ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵੀ ਕੀਤੀ।
ਬਿੰਦਰਾ ਦੀਆਂ ਖੋਜ ਹਿੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਦਰਦ ਦੇ ਥ੍ਰੈਸ਼ਹੋਲਡ ਦਰਦ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਨਿੳਰੋਸਾਈਕੋਲੋਜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਤੰਤੂ ਸੰਬੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1976 ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਕਿਤਾਬ, ਅਤੇ ਥਿੳਰੀ ਅਫ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਟ ਵਿਵਹਾਰ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਵਿਵਹਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਅੰਡਰਲਾਈੰਗ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਾ-ਮੋਟਰ ਤਾਲਮੇਲ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਸੀ।
ਬਿੰਦਰਾ ਦੀ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਨਡੇਲ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਿਤਾਬ, ਦਿ ਹਿੱਪੋਕੈਂਪਸ ਏਜ ਏ ਕਨਗਨਿਟਿਵ ਮੈਪ (ਨਡੇਲ ਐਂਡ ਓਕੀਫ, 1978) ਦੇ ਸਹਿ ਲੇਖਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਬਿੰਦਰਾ 1958 ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਿਹਾਰ ਵਿਗਾੜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ 1962 ਤੋਂ 1968 ਤੱਕ ਕਨੇਡਾ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਕਾਉਂਸਿਲ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਐਸੋਸੀਏਟ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵੀ ਰਹੇ। 1975 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਮੈਕਗਿੱਲ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਚੇਅਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਉਹ ਇੱਕ ਅਹੁਦਾ ਜਿਸਦਾ ਉਸਨੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਤੱਕ 31 ਦਸੰਬਰ, 1980 ਨੂੰ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਰੱਖਿਆ[1]
ਖੋਜ
[ਸੋਧੋ]ਪ੍ਰੇਰਣਾ
[ਸੋਧੋ]ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਫਾਰਮਾਸੋਲੋਜੀ ਅਤੇ ਨਿੳਰੋਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਨੂੰ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ, ਸਮਾਜਕ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਆਪਸੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ। ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਡ੍ਰਾਇਵਿੰਗ ਸੰਕੇਤਾਂ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਕਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਉਤੇਜਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪ੍ਰੇਰਣਾ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਜੋਂ, ਵਿਭਿੰਨ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਉਪ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਵਿਚਾਰ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਬਿੰਦਰਾ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਖੋਜ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਬੁੱਧ ਬਹਿਸ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਢੰਗਾਂ ਅਤੇ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਸੀ।
ਉਸਦੀ ਖੋਜ ਨੇ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਮਿਲਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਟੀਚਾ ਦਿਸ਼ਾ, ਸੰਵੇਦਨਾਤਮਕ ਸੰਕੇਤ, ਉਤਸ਼ਾਹ, ਖੂਨ ਦੀ ਰਸਾਇਣ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ. ਇਹ ਰਚਨਾ ਸੰਨ 1959 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੁਸਤਕ, ਪ੍ਰੇਰਣਾ: ਏ ਪ੍ਰਣਾਲੀਗਤ ਪੁਨਰ ਵਿਆਖਿਆ, ਜੋ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਫਰੇਮਵਰਕ ਢਾਚੇ ਵਿੱਚ ਸਮਕਾਲੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਤਰਤੀਬਬੱਧ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈ। ਮਨੁੱਖੀ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਸਬੂਤ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ, ਕਿਤਾਬ ਨੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਟੀਚਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਲਈ ਮੂਲ ਵਿਆਖਿਆਵਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।
ਤੰਤੂ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਢੰਗ
[ਸੋਧੋ]1950 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ ਚੂਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਣ ਲਈ ਨਾਵਲ ਫਾਰਮਾਸੋਲੋਜੀਕਲ ਅਤੇ ਨਿੳਰੋਸਾਈਕੋਲੋਜੀਕਲ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ।[2] ਉਸਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਢੰਗਾਂ ਨੂੰ ਬੁੱਧੀ, ਸਿੱਖਣ, ਖੋਜ ਵਿਹਾਰ, ਭਾਵਨਾ, ਤਿਆਗ ਅਤੇ ਆਦਤ ਸਮੇਤ ਕਈ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ।ਇਹ ਢੰਗਾਂ ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਮਾਡਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਥਲੋਵੀਅਨ ਕੰਡੀਸ਼ਨਿੰਗ ਪੈਰਾਡਾਈਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮੈਥਾਈਲਫੇਨੀਡੇਟ ਅਤੇ ਕਲੋਰਪ੍ਰੋਮਾਜਾਈਨ ਦੇ ਡਰੱਗ ਟੀਕੇ ਤੱਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।[3] ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਉਸ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨੇ[4] ਨੇ ਵੱਖਰੇ ਵੱਖਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਜੋ ਮੈਥਾਈਲਫੈਨੀਡੇਟ, ਕਲੋਰਪ੍ਰੋਮਾਜਾਈਨ, ਅਤੇ ਇਮੀਪ੍ਰਾਮਾਈਨ ਦੇ ਚੂਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਠੰ. ਅਤੇ ਅਚੱਲਤਾ ਉੱਤੇ ਸਨ। ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਚੂਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਦਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਹੇਜ ਪ੍ਰਹੇਜ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਖੋਜ ਦੇ ਹੋਰ ਪਹਿਲੂ
[ਸੋਧੋ]ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਕਿਤਾਬ, 'ਏ ਥਿੳਰੀ ਆਫ਼ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਟ ਬਿਹੇਵੀਅਰ' (1976) ਵਿਚ, ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਤ, ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਵਿਵਹਾਰਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਜੋ ਇੱਛਤ ਨਤੀਜੇ ਕੱਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ।ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਿਮਾਗੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ਜੋ ਗਿਆਨ ਦੇ ਗਿਆਨ, ਪ੍ਰੇਰਕ ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਾਤਮਕ ਮੋਟਰ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਮਿਲ ਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੇ ਬੁੱਧੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਬਿੰਦਰਾ ਕੋਲ ਮਨੁੱਖੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਬਾਰੇ ਕੱਟੜ ਵਿਚਾਰ ਸਨ: ਉਸਨੇ ਜਵਾਬ-ਪੁਨਰ-ਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਕੰਡੀਸ਼ਨਿੰਗ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਉਸਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਸਿਖਲਾਈ ਸਾਡੇ ਬਾਹਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਪ੍ਰਸਤੁਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ; ਇਹ ਸਕੀਮਾਂ ਪ੍ਰਸੰਗ, ਪ੍ਰੇਰਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਬਿੰਦਰਾ ਨੇ ਵਿਹਾਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਗਾੜਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ. ਉਸਨੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 1972 ਅਤੇ 1981 ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਰੋਂਦੇ ਅਤੇ ਬੋਲਣ ਬਾਰੇ ਲੇਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ।
ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਅਵਾਰਡ
[ਸੋਧੋ]ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਿੰਦਰਾ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਕਈ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 1958-1959 ਤੱਕ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਾਈਕੋਲੋਜੀਕਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਸੀਪੀਏ) ਦੇ ਚੁਣੇ ਗਏ ਪ੍ਰਧਾਨ,[2] ਬਿੰਦਰਾ ਸੀਪੀਏ ਅਤੇ ਅਮੈਰੀਕਨ ਸਾਈਕੋਲੋਜੀਕਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਫੈਲੋ ਵੀ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ 1967 ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਮੈਡਲ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਅਤੇ 1973 ਵਿੱਚ ਰਾਇਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਕਨੇਡਾ ਦਾ ਇੱਕ ਫੈਲੋ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ, ਇੱਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਰਲਾ ਸਨਮਾਨ।
ਮੈਕਗਿੱਲ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਅਧਿਆਪਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ਯੋਗਦਾਨਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਦਲਬੀਰ ਬਿੰਦਰਾ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸਦੀ ਕੀਮਤ 10,000 ਡਾਲਰ ਹੈ।ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ[5]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Hebb, D. O.; Ferguson, George A. (2010). "Dalbir Bindra (1922–1980)". Behavioral and Brain Sciences. 4 (2): 315. doi:10.1017/S0140525X00009067.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Melzack, Ronald (1 January 1982). "Dalbir Bindra: 1922-1980". The American Journal of Psychology. 95 (1): 161–163. JSTOR 1422665.
- ↑ Bindra, D (1974). "A motivational view of learning, performance, and behavior modification". Psychological Review. 81 (3): 199–213. doi:10.1037/h0036330. PMID 4424766.
- ↑ Bindra, Dalbir; Baran, Daniel (1901). "Effects of methylphenidylacetate and chlorpromazine on certain components of general activity1". Journal of the Experimental Analysis of Behavior. 2 (4): 343–350. doi:10.1901/jeab.1959.2-343. PMC 1403901. PMID 13800748.
- ↑ "4 McGill Graduate Fellowships". McGill.
Dalbir Bindra Fellowship. Established in recognition of the late Professor Dalbir Bindra's contribution to teaching and research during his thirty years in the Department of Psychology at McGill. Eligibility: Open to students registered in any program of the Graduate Studies, with a preference to those from developing countries. Value: $10,000; renewable once