ਦੁਖੀਏ[1] ਮੂਲ ਫਰਾਂਸੀਸੀ Les Misérables (ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਉਚਾਰਨ: /leɪ ˌmɪzəˈrɑːb/; ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ ਉਚਾਰਨ: [le mizeʁabl(ə)]) 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਲਿਖਾਰੀ ਵਿਕਟਰ ਹਿਊਗੋ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਇਤਹਾਸਕ ਨਾਵਲ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1862 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਨਾਵਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨਾਵਲ ਦਾ ਮੂਲ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਨਾਮ 'ਲਾ ਮਿਜਰੇਬਲਸ' ਹੀ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਐਨ ਢੁਕਵਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦ 'ਦੁਖੀਏ' ਹੈ। ਪੈਰਸ ਵਿੱਚ 1815 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਕੇ ਅਤੇ 1832 ਦੇ ਜੂਨ ਵਿਦਰੋਹ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਿਖਰ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਦੇ ਨਾਵਲੀ ਬਿਰਤਾਂਤ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਕੈਦੀ ਜੀਨ ਵਲਾਜੀਨ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਧੁਰਾ ਬਣਾਕੇ ਅਨੇਕ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸਮੋਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਹੋਣੀ ਦੀ ਨਾਟਕੀਅਤਾ ਨੂੰ ਅਤੇ ਜੀਨ ਵਲਾਜੀਨ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀ ਖੁਲਾਸੀ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[2]
