ਦੰਦ ਪੀੜ
ਦੰਦ ਪੀੜ / ਦਾੜ੍ਹ ਪੀੜ,ਜਿਸਨੂੰ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਦਰਦ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ[1], ਦੰਦਾ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਢਾਂਚੇ, ਦੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਨੀਂਦ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਆਮ ਕਾਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿੱਝ ਜਾਂ ਮਸੂੜਿਆ ਵਿੱਚ ਸੋਜਸ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੰਦ ਸੜਣ, ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸੱਟ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਡੈਂਟਿਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤਾਕਾਰੀ (ਥੋੜ੍ਹੇ, ਤੇਜ਼ ਦਰਦ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੁਲ੍ਹੀਆਂ ਰੂਟ ਸਤਹਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ), ਅਫੀਕ ਪੋਲੀਓਰੋੰਟਿਸ (ਪੋਰਟੋਲੀਟਲ ਅਲਾਇਗਮੈਂਟ ਅਤੇ ਐਲਵੀਓਲਰ ਬੋਨ ਦੀ ਸੋਜ਼ ਰੂਟ ਐਸਪੇਕਸ), ਡੈਂਟਲ ਫੋੜੀਆਂ (ਪੈਸ ਦੇ ਸਥਾਨਿਕ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਚਾਣਕ ਫੋੜਾ, ਪੀਰੀਕੋਰੀਅਲ ਫੋੜਾ ਅਤੇ ਪਾਈਰੋੰਡੋੰਟਲ ਫੋੜ), ਐਲਵੀਓਲਰ ਓਸਟਾਈਸਿਸ ("ਡ੍ਰਾਈ ਸੌਕੇਟ", ਦੰਦ ਕੱਢਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਤ ਗੜਬੜੀ, ਖੂਨ ਦੇ ਥੱਕੇ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਐਕਸਪੋਜਰ ਦੇ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ), ਗੰਭੀਰ ਨਿਕਾਓਟਿੰਗ ਅਲਸਰੇਟਿਵ ਗਿੰਿਡਿਵਾਈਸਿਸ (ਇੱਕ ਗੰਮ ਦੀ ਲਾਗ, ਜਿਸਨੂੰ "ਟ੍ਰੇਨਮੌਥ" ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ), ਟੈਂਪਰੋਮੈਂਡੀਬਾਈਲਰ ਡਿਸਰਡਰ ਅਤੇ ਹੋਰ।
ਪੁੱਲਪਾਈਟਿਸ ਨੂੰ ਪਰਵਰਵਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਦਰਦ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਦਰਮਿਆਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਬਾਅਦ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਠੰਡੇ ਜਾਂ ਮਿੱਠੇ); ਜਾਂ ਮੁੜ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਦਰਦ ਕਾਫ਼ੀ ਤੀਬਰ, ਖ਼ੁਦਗਰਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਖੱਬਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਪਲਪਾਈਟਿਸ ਦੁਬਾਰਾ ਨਾ ਹੋਣ ਯੋਗ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਪੱਲਪ ਨੈਕਰੋਸਿਸ (ਮਿੱਝ ਦੀ ਮੌਤ) ਅਤੇ ਐਸਿਕ ਪੋਲੀਓਰਟਾਈਟਿਸ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫ਼ੋੜੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਰਦ ਵਧਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪੈਪ ਨੈਕਰੋਸਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਚਾਨਕ ਫੋੜਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ, ਪਰੀਕੋਰੌਨਲ ਫੋੜੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੇਠਲੇ ਬੁੱਧੀ ਦੰਦ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਪੇਰੀਕੋਰੋਨਾਈਟਿਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਪਰੀਓਰੋੰਟਲ ਫੋੜੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਪੋਰਟੋਡਿਟਿਸ (ਗੱਮ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ) ਦੀ ਪੇਚੀਦਗੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਘੱਟ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਨਾਨ-ਡੈਂਟਲ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਟੂਥੈਚ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਮਟਰਿਲਰੀ ਸਿਨਿਊਸਾਈਟਸ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉੱਪਰ ਦੇ ਦੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਐਨਜਾਈਨਾ ਪੈਕਟੋਰੀਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੇਠਲੇ ਦੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਮੂੰਹ ਜਾਂ ਚਿਹਰੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮ ਦੀ ਦਰਦ ਹੈ: ਇਹ ਸੰਕਟਕਾਲੀ ਡੈਂਟਲ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਸਹੀ ਤਸ਼ਖ਼ੀਸ ਕਈ ਵਾਰੀ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਦੰਦ-ਪੀੜ ਦਾ ਇਲਾਜ ਸਹੀ ਕਾਰਨ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਰਨ, ਰੂਟ ਨਹਿਰ ਦੇ ਇਲਾਜ, ਕੱਢਣ, ਪੱਸ ਦੇ ਡਰੇਨੇਜ ਜਾਂ ਹੋਰ ਉਪਚਾਰਕ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦੀ ਰਾਹਤ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। 2013 ਵਿੱਚ, ਸਥਾਈ ਦੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਦਵਾਈ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦੇ 223 ਮਿਲੀਅਨ ਮਾਮਲੇ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਦੰਦਾਂ ਵਿੱਚ 53 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਕੇਸ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵਜੋਂ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਦੇ ਉਭਾਰ ਵੱਲ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। [2][3][4]
ਕਾਰਨ
[ਸੋਧੋ]ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡੈਂਟਿਨ-ਪਲਪ ਕੰਪਲੈਕਸ ਜਾਂ ਪੋਰਟਟੋਨੀਅਮ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ), ਜਾਂ ਨਾਨ-ਡੈਂਟਲ (ਨਾਨ-ਓਡੈਂਟਜੈਨਿਕ) ਸ਼ਰਤਾਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੈਸਿੰਸਰੀ ਸਿਨੁਸਾਈਟਸ ਜਾਂ ਐਨਜਾਈਨਾ ਪੈਕਟਰੀਸ) ਦੁਆਰਾ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੈਰ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੰਦ-ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦਾ ਜਨਮ ਡੈਂਟਲ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[5]
ਮਿੱਝ ਅਤੇ ਪਾਈਰੋੰਟਔਨਟਲ ਐਗਜ਼ੀਮੈਂਟ ਕੋਲ ਨੋਕਸੀਪੈਕਟਰ ਹਨ (ਦਰਦ ਰੀਐਕਟਰਸ), ਪਰ ਮਾਈਪ ਪ੍ਰੋਪ੍ਰੋਐਸੈਪਟਰ (ਗਤੀ ਜਾਂ ਸਥਿਤੀ ਰੀਸੈਪਟਰ) ਅਤੇ ਮਕੈਨੀਕਸੇਪਟਰ (ਮਕੈਨੀਕਲ ਦਬਾਅ ਰੀਸੈਪਟਰ) ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਡੈਂਟਿਨ-ਪਲਪ ਕੰਪਲੈਕਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਦਰਦ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਸਥਾਨਿਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਦ ਕਿ ਪਰੀਔਰਨੀਟਲ ਅੜਿੱਕਾ ਦੇ ਦਰਦ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਾਨਕ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: 55 ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਹੀਂ।[6]
ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਪਰੀਓਰੀਟੈਂਟਲ ਅਟੈਟੀਮੈਂਟ ਰੇਤੇ ਦੇ ਇੱਕ ਅਨਾਜ (10-30 μm) ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ 'ਤੇ ਟੰਗਣ ਵੇਲੇ ਦਬਾਅ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[7] 48 ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਦੰਦ ਜਾਣ ਬੁਝ ਕੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਲਗਭਗ 33% ਲੋਕ ਦੰਦ ਦੀ ਸਹੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ 20% ਤਿੰਨ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਸਥਾਨ ਨੂੰ ਤੰਗ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। 31 ਪਲਪਲ ਅਤੇ ਪੀਰੀਓਡੈਂਟਲ ਦਰਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅੰਤਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਥਰਮਲ ਉਤਪੀੜਨ ਦੁਆਰਾ ਬਦਤਰ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ।
ਰੋਕਥਾਮ
[ਸੋਧੋ]ਬਹੁਤੇ ਦੰਦ-ਪੀੜਾਂ ਦਰਪੇਸ਼ ਸੰਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੰਦ ਸੜਨ ਅਤੇ ਪੰਦਰ ਤਲੀ ਸੰਬੰਧੀ ਬੀਮਾਰੀ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਕੈਰੀਜੋਨਿਕ ਖੁਰਾਕ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਮੌਲਿਕ ਸਫਾਈ ਦੇ ਰੱਖ ਰਖਾਵ ਦੁਆਰਾ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਵ, ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਦਿਨ ਸ਼ੁੱਧ ਖੰਡ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਲੋਰਾਈਡ ਟੂਥਪੇਸਟ ਅਤੇ ਫਲੌਸਿੰਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਦੋ ਵਾਰ ਦੰਦ ਬ੍ਰਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਇਹ ਵੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੰਦ-ਪੀੜ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਟਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਲੱਤ ਨੂੰ ਸੰਪਰਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਮੂੰਹ-ਤੋੜ ਦੇ ਰੁਟੀਨ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਵੀ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਨੋਟਸ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Segen JC. (2002) McGraw-Hill Concise Dictionary of Modern Medicine. The McGraw-Hill Companies, Inc.
- ↑ Scully C (2013). Oral and maxillofacial medicine: the basis of diagnosis and treatment (3rd ed.). Edinburgh: Churchill Livingstone/Elsevier. ISBN 978-0-7020-4948-4.
- ↑ "Antibiotic use for irreversible pulpitis". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 12: CD004969. Feb 17, 2016. doi:10.1002/14651858.CD004969.pub4. PMID 26886473.
- ↑ Global Burden of Disease Study 2013, Collaborators (22 August 2015). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 301 acute and chronic diseases and injuries in 188 countries, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet. 386 (9995): 743–800. doi:10.1016/S0140-6736(15)60692-4. PMC 4561509. PMID 26063472.
{{cite journal}}:|first=has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ Hargreaves KM, Cohen S, Berman LH (2011). Cohen's pathways of the pulp (10th ed.). St. Louis, Mo.: Mosby Elsevier. ISBN 978-0-323-06489-7.
- ↑ "Orofacial Pain: A Guide for the Headache Physician". Headache: The Journal of Head and Face Pain. 54 (1): 22–39. January 2014. doi:10.1111/head.12272. PMID 24261452.
- ↑ Lindhe J, Lang NP, Karring T (2008). Clinical periodontology and implant dentistry (5th ed.). Oxford: Blackwell Munksgaard. ISBN 9781444313048.