ਨਰਕ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ

ਦੇਰਵੇਜੇ ਗੈਸ ਕਰੇਟਰ

ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਆਖਾਲ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਦੇਰਵੇਜੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਦਾ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਟੋਏ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੋਈ ਗੈਸ 1971 ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਬਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਭੂ-ਗਰਭ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਥੋਂ ਨਿਕਲ ਰਹੀ ਮੀਥੇਨ ਗੈਸ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਗੰਧਕ (ਸਲਫਰ​) ਦੀ ਦੁਰਗੰਧ ਮੀਲਾਂ ਦੂਰ ਤੱਕ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਅੱਗ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੁਝ ਜਾਵੇਗੀ, ਪਰ ਇਹ ਪਿਛਲੇ 40 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਅੱਜ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਟੋਏ ਦਾ ਵਿਆਸ 69 ਮੀਟਰ (226 ਫੁੱਟ) ਅਤੇ ਡੂੰਘਾਈ 30 ਮੀਟਰ (98 ਫੁੱਟ) ਹੈ। ਇਹ ਟੋਆ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਲਾਨੀ ਖਿੱਚ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 50,000 ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੇ ਸਾਈਟ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਭੂਗੋਲ

ਇਹ ਗੈਸ ਖੇਤਰ ਕਾਰਾਕੁਮ ਰੇਗਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਸ਼ਗਾਬਾਤ ਤੋਂ ਲੱਗਪਗ 260 ਕਿਮੀ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਭੂਮੀਗਤ ਗੈਸ ਭੰਡਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਦੇਰਵੇਜੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ 69 ਮੀਟਰ ਵਿਆਸ ਵਾਲੇ ਲਪਟਾਂ ਛੱਡਦੇ ਅਤੇ ਖੌਲਦੀ ਹੋਈ ਮਿੱਟੀ ਵਾਲੇ ਟੋਏ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਮਕਾਮੀ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਨਰਕ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਕਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇਤਿਹਾਸ

The "Door to Hell" and the surrounding area, including where the tents usually are pitched, a couple of hundred meters away to the south of the crater.

1971 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਤੁਰਕਮੇਨਿਸਤਾਨ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਭਾਗ ਸੀ ਇਥੇ ਦੇਰਵੇਜੇ ਪਿੰਡ ਕੋਲ ਤੇਲ ਦੀ ਭਾਲ ਦਾ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੋਵੀਅਤ ਭੂ-ਗਰਭ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਵੱਡੀ ਡਰਿੱਲਿੰਗ ਰਿੱਗ ਰਾਹੀਂ ਧਰਤੀ ਹੇਠਾਂ ਤੇਲ ਦੀ ਭਾਲ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਗੈਸ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਕੰਮ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਚਲਦਾ, ਉਸ ਥਾਂ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਤਰੇੜਾਂ ਪੈਣ ਲੱਗੀਆਂ। ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਲਾਇਆ ਕੈਂਪ ਅਤੇ ਡਰਿੱਲਿੰਗ ਰਿੱਗ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਅਚਾਨਕ ਹੇਠਾਂ ਨੂੰ ਧਸਣ ਲੱਗੀ। ਇੰਜ ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਟੋਆ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਮਿਥੇਨ ਗੈਸ ਨਿਕਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਲਈ ਮੁਸੀਬਤ ਖੜੀ ਹੋ ਗਈ। ਨਿਕਲ ਰਹੀ ਗੈਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। It was estimated that the gas would burn out within a few weeks, but it has instead continued to burn for more than four decades. ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਅੱਗ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੁਝ ਜਾਵੇਗੀ, ਪਰ ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ।