ਨੂਰਮਹਿਲ
ਨੂਰਮਹਿਲ
ਕੋਟ ਕਹਿਲੂਰ | |
|---|---|
ਸ਼ਹਿਰ | |
 ਨੂਰਮਹਿਲ ਸਰਾਏ | |
  ਨੂਰਮਹਿਲ  ਨੂਰਮਹਿਲ | |
| ਗੁਣਕ: 31°05′42″N 75°35′35″E / 31.095°N 75.593°E | |
| Country |  India |
| State | Punjab |
| District | Jalandhar |
| ਉੱਚਾਈ | 224 m (735 ft) |
| ਆਬਾਦੀ (2001) | |
| • ਕੁੱਲ | 12,630 |
| Languages | |
| • Official | Punjabi |
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST) |
| Postal Index Number, | 144039 |
| Telephone code | 01826 |
ਨੂਰਮਹਿਲ [1]ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਫ਼ਿਲੌਰ ਤਹਿਸੀਲ ਵਿੱਚ ਨਕੋਦਰ - ਫਿਲੌਰ ਸੜਕ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ਦੁਆਰਾ ਫਿਲੌਰ ਅਤੇ ਨਕੋਦਰ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਕਸਬਿਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨੂਰਮਹਿਲ ਨਕੋਦਰ ਤੋਂ 13 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਫਿਲੌਰ ਤੋਂ 16 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਜਲੰਧਰ ਤੋਂ 33 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਨੂਰਮਹਿਲ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿੱਥੇ "ਕੋਟ ਕਹਿਲੂਰ" ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਸਬਾ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਸਬੂਤ ਇਸ ਕਸਬੇ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਹੇਠੋਂ ਮਿਲੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਕਿਆਂ ਤੋਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ 1300 ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਕਿਸੇ ਅਣਜਾਣ ਕਾਰਨ ਉੱਜੜ ਗਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਜੱਸਾ ਸਿੰਘ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਨੇ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ।
ਨੂਰਮਹਿਲ ਦਾ ਨਾਮ ਨੂਰ ਜਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮੁਗਲ ਸਮਰਾਟ ਜਹਾਂਗੀਰ (1605–1627) ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਬਚਪਨ ਇੱਥੇ ਬਿਤਾਇਆ ਸੀ। ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਕਸਬਾ ਫਿਰ ਤਲਵਾਨ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਅਤੇ ਆਹਲੂਵਾਲੀਆ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਅਧੀਨ ਆ ਗਿਆ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Pañjāba kosha: Ṭa toṃ ṛa - Page 262