ਨੇਪਾਲ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ
 | |
 | |
| ਟਿਕਾਣਾ | [1] |
|---|---|
| ਗੁਣਕ | 27°42′20″N 85°17′20″E / 27.7056°N 85.2890°E |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | www |
ਕਾਠਮੰਡੂ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਪਹਾਡ਼ੀ, ਸਵੈਮਭੂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ, ਪਹਿਲਾ ਨੇਪਾਲੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹੈ। ਲਗਭਗ 50 ਰੋਪਾਨੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਪਰਿਸਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਇਮਾਰਤਾਂ, ਬਾਗ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੰਮ ਦੁਰਲੱਭ ਅਤੇ ਕੀਮਤੀ ਕਲਾ ਖਜ਼ਾਨਿਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਨਰਲ ਭੀਮਸੇਨ ਥਾਪਾ ਦੁਆਰਾ 1824 ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਆਰਸੇਨਲ ਹਾਊਸ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੰਨ 1926 ਵਿੱਚ ਰਾਣਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਚੰਦਰ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਨੇ ਮੁੱਖ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਦੋ ਖੰਭ ਜੋਡ਼ੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਸਿਲਖਾਨਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਰੱਖਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਸੰਨ 1938 ਵਿੱਚ ਰਾਣਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜੁੱਧਾ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਨੇਪਾਲ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ 12 ਫਰਵਰੀ, 1939 ਨੂੰ ਜਨਤਾ ਲਈ ਇਸ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੇ।
ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਾਲੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਕਲਾ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨਿਆਂ ਦੇ ਭੰਡਾਰਨ, ਸੰਭਾਲ, ਸੰਭਾਲਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ, ਉਵੇਂ-ਉਵੇਂ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਲੋਡ਼ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜੁੱਧਾ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਨੇ 1943 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਨੇਪਾਲ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜੁੱਧਾ ਜਾਤੀਆ ਕਲਾ ਭਵਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨੂੰ 18 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1943 ਨੂੰ ਜਨਤਾ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਬੋਧੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਇੱਕ ਕਲਾ ਭਾਗ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ 1997 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ, ਆਪਣੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1951 ਈਸਵੀ ਤੱਕ, ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਵਿਭਾਗ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। 1951 ਈਸਵੀ ਤੋਂ, ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਅਧਿਕਾਰ ਇੱਕ ਕਿਊਰੇਟਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ 1962 ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ।
ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਰਸੇਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ 1939 ਵਿੱਚ ਨੇਪਾਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, 1968 ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੈਲਰੀਆਂ, ਜੁਧਾਜਤੀਆ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀਆਂ ਅਤੇ ਬੋਧੀ ਆਰਟ ਗੈਲਡ਼ੀਆਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ, ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਸਮੇਤ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਕਲਾ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਜ਼ਿਲ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਡੀਟੋਰੀਅਮ ਵੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 142 ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਦੇ ਬੈਠਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੰਚ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਆਰਾਮਦੇਹ ਕੁਰਸੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿൽ ਇੱਕ ਪੋਡੀਅਮ ਦੀ ਸਹੂਲਤ, ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਆਡੀਓਵਿਜ਼ੁਅਲ ਅਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੰਪਲੈਕਸ ਬਗੀਚਿਆਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹਨ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਸੈਰ ਲਈ ਵੀ ਚੰਗੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਕਾਦਮਿਕ ਦੌਰੇ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਸਥਾਨ[ਸੋਧੋ]
ਨੇਪਾਲ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਸਤੂਪ ਤੋਂ ਥੋਡ਼੍ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਕਾਠਮੰਡੂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਇਮਾਰਤ ਇੱਕ ਪਹਾਡ਼ੀ ਪਿਛੋਕਡ਼ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨਦੀ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਪਾਸੇ ਹੈ। ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀਆਂ, ਲੱਕਡ਼ ਦੀਆਂ ਨੱਕਾਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਹਨ। ਸਿੱਧੇ ਅੱਗੇ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਬੋਧੀ ਕਲਾ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਬੋਧੀ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਕੁਦਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹੈ।
