ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਭੂਗੋਲ, ਹਾਇਡਰੋਗ੍ਰਾਫੀ ਅਤੇ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਾਰਣੀ, 1728  ਤੋਂ, ਸਾਇਕਲੋਪੀਡੀਆ 

ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਕਰਾਫਟ ਜਾਂ ਵਾਹਨ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਆਮ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਭੂਮੀ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ, ਐਰੋਨੌਟਿਕ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ, ਅਤੇ ਸਪੇਸ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ।

 ਨੇਵੀਗੇਟਰ ਦੁਆਰਾ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਕਰਮ ਲਈ ਉਪਯੋਗ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹੋ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਆਤ/ਜਾਣੂ ਥਾਂਵਾਂ ਦਾ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨਾ  ਰਾਹੀ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।

ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ, ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੁਨਰ ਜਾਂ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਦਿਸ਼ਾ ਦਾ ਨਿਰਧਾਰਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[1] ਇਸ ਅਰਥ ਵਿੱਚ, ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਅਤੇ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਇਤਿਹਾਸ

[ਸੋਧੋ]

ਯੂਰਪ ਦੇ ਮੱਧਕਾਲੀ ਯੁੱਗ ਸਮੇਂ, ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੱਤ ਮਕੈਨਿਕ ਕਲਾਸਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਵੀ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਫ਼ਰ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪੋਲੀਨੇਸ਼ਿਅਨ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੁੱਲੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਰੂਪ ਹੈ, ਇਹ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਾਧਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਈਲੈਂਡਸ ਸਟਿੱਕ ਚਾਰਟ ਆਫ਼ ਔਸਿਨ ਸਵੀਲਜ਼ ਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮੈਮੋਰੀ ਅਤੇ ਨਿਰੀਖਣ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਸੀ। ਅਰਲੀ ਪੈਸੀਫਿਕ ਪੋਲੀਨੇਸ਼ੀਆ ਨੇ ਤਾਰਾਂ, ਮੌਸਮ, ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ, ਜਾਂ ਇੱਕ ਟਾਪੂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਤੱਕ ਰਸਤਾ ਲੱਭਣ ਲਈ ਲਹਿਰਾਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਸ਼ਬਦ ਵਿਗਿਆਨ

[ਸੋਧੋ]

ਇਹ ਸ਼ਬਦ 1530 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਲੈਵੀ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ (ਨੈਵੀਗੇਟਿਓ) ਤੋਂ ਜਾਂ ਨੇਵੀਗੇਟਸ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਜੋ ਲਾਤੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ  "ਸਮੁੰਦਰੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਰਾਹੀਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਚਲਾਓ" ਆਦਿ ਹੈ।[2] 

Modern navigation methods
Illustration Description Application
Dead reckoning or DR, in which one advances a prior position using the ship's course and speed. The new position is called a DR position. It is generally accepted that only course and speed determine the DR position. Correcting the DR position for leeway, current effects, and steering error result in an estimated position or EP. An inertial navigator develops an extremely accurate EP.[3] Used at all times.
Pilotage involves navigating in restricted waters with frequent determination of position relative to geographic and hydrographic features.[3] When within sight of land.
Celestial navigation involves reducing celestial measurements to lines of position using tables, spherical trigonometry, and almanacs. Used primarily as a backup to satellite and other electronic systems in the open ocean.[3]
Electronic navigation covers any method of position fixing using electronic means, including:
Radio navigation uses radio waves to determine position by either radio direction finding systems or hyperbolic systems, such as Decca, Omega and LORAN-C. Losing ground to GPS.
Radar navigation uses radar to determine the distance from or bearing of objects whose position is known. This process is separate from radar's use as a collision avoidance system.[3] Primarily when within radar range of land.
Satellite navigation uses artificial earth satellite systems, such as GPS, to determine position.[3] Used in all situations.
ਡਚ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਦੁਆਰਾ ਮੈਨੁਅਲ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ
A celestial fix will be at the intersection of two or more circles.
The marine sextant is used to measure the elevation of celestial bodies above the horizon.

ਰਾਡਾਰ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ

[ਸੋਧੋ]
Radar ranges and bearings can be very useful navigation.

ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਜਹਾਜ਼ ਰਾਡਾਰ ਰੇਂਜ ਜਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਾਡਾਰ ਏਡਜ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਨੇਵੀਗੇਟਰ ਚਾਰਟਰਡ ਔਬਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਦੂਰੀ ਅਤੇ ਕੋਣ ਵਾਲੀ ਬੀਅਰਿੰਗ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰਟ ਤੇ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਲਾਈਨਾਂ ਦੀ ਲਾਈਨ ਸੈਟ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਰਾਡਾਰ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਫਿਕਸ ਨੂੰ ਰਾਡਾਰ ਫਿਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਕਾਰਜ਼

[ਸੋਧੋ]

ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਸਮਾਨ ਬੇੜੀਆਂ

[ਸੋਧੋ]

ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿਵਸ ਦਾ ਕੰਮ

[ਸੋਧੋ]

ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿਵਸ ਦਾ ਕੰਮ ਵਿਵਹਾਰਕ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕਸਾਰ ਕੰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਇਹ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਵਸਤਾਂ, ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਜਹਾਜ਼ ਤੱਕ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਲੇਕਿਨ ਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਇਕੋ ਜਿਹੀ ਹੋਵੇਗੀ।

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. Rell Pros-Wellenhof, Bernhard (2007). Navigation: Principles of Positioning and Guidances. Springer. pp. 5–6. ISBN 9783211008287.
  2. "Online Etymology Dictionary". Archived from the original on 2016-12-15. Retrieved 2018-05-31. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named bow1