ਨੈਣਸੁੱਖ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਰਾਜਾ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਨੈਨਸੁੱਖ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪੇਂਟਿੰਗ ਦੇਖਦਾ ਹੋਇਆ।
ਰਾਜਾ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਹਿੰਦੂ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ 1750 ਵਿੱਚ।
ਰਾਜਾ ਧ੍ਰੁਬ ਦੇਵ ਘੋੜਿਆਂ ਨੂੰ ਚਿੱਟੀ ਚਾਦਰ ਦੇ ਅੱਗੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਕੇ ਓਹ ਉਸਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਪਰਖ ਲੈਂਦੇ ਸਨ।

ਨੈਨਸੁੱਖ (ਸ਼ਾਬਦਿਕ "ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਖ਼ੁਸੀ"), (ਜਨਮ 1710)[1] - (ਮੌਤ 1778) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਸੀ। ਉਹ ਪੰਡਿਤ ਸਿਉ ਦਾ ਛੋਟਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਮਾਣਕੁ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਪਹਾੜੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਅਭਿਆਸੀ ਸੀ। ਉਹ "ਭਾਰਤੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁੱਢਲਾ, ਅਸਲੀ ਅਤੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰ" ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।[2] ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਅਮਿਤ ਦੱਤਾ ਨੇ ਸਾਲ 2010 ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਸੀ।

1740 ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਉਹ ਗੁਲੇਰ ਵਿਖੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਛੱਡ ਕੇ ਜੱਸਰੋਟਾ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਜਿਥੇ ਉਸਨੇ ਸਥਾਨਕ ਰਾਜਪੂਤ ਸ਼ਾਸਕ ਮੀਆਂ ਜੋਰਵਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬੇਟੇ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਲਈ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤਕ ਬਹੁਤੇ ਕੰਮ ਚਿੱਤਰਿਤ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਉਸਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮਾਂ ਸੀ। ਅਠਾਰਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਯੋਗ ਪਹਾੜੀ ਚਿਤਰਕਾਰ ਬਣਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ।[3] ਬਾਸ਼ੋਲੀ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਅੰਤਮ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ, ਤਕਰੀਬਨ 1765 ਤੋਂ 1778 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤਕ, ਨੈਣਸੁੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਆਇਆ, ਪਰੰਤੂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ੈਲੀਵਾਦੀ ਕਾਢਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ। ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਅਤੇ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਪਰਿਵਾਰਕ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਾ, ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਹੁਣ ਖੁਦ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਭਤੀਜੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਲਾਤਮਕ ਵਾਰਸਾਂ ਵਜੋਂ ਛੱਡ ਰਿਹਾ ਹੈ।[4]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Crill and Jariwala, 140 say "c. 1710–20" on the birth date, see also Pahari-Meister, p. 268.
  2. Kossak, 99
  3. Disdier, Patrick; Harle, Jean-Robert; Moulin, Guy; Weiller, Pierre-Jean (1994-12). "Internal Jugular Vein Thrombosis and Golf". Southern Medical Journal. 87 (12): 1290. doi:10.1097/00007611-199412000-00020. ISSN 0038-4348. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  4. Murphet, Howard. (1993). Walking the path with Sai Baba. S. Weiser. ISBN 0877287813. OCLC 27815503.