ਪ੍ਰਯਾਗ ਝਾਅ
ਪ੍ਰਯਾਗ ਝਾਅ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 15 ਮਾਰਚ 1945 |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਕਲਾਕਾਰ |
ਪ੍ਰਯਾਗ ਝਾਅ ਚਿੱਲਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਯਾਗ ਝਾਅ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਸਮਕਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਐਚਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਝਾਅ ਦਾ ਕੰਮ 1971 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ ਜਹਾਂਗੀਰ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ, ਤਾਜ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ, ਬਜਾਜ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ, ਅਤੇ ਆਰਟ ਹੈਰੀਟੇਜ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਮੇਘਦੂਤ ("ਦ ਮੈਸੇਂਜਰ ਕਲਾਉਡਜ਼ ") ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਰੂਪਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਘਾਹ ਅਤੇ ਪੱਤਿਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ। ਝਾਅ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੋਨੋਕ੍ਰੋਮ ਸਨ, ਪਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।[1]
ਝਾਅ ਨੇ ਬੈਚਲਰ ਹਾਊਸ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਐਚਿੰਗ ਲਈ 7ਵੇਂ ਤ੍ਰਿਏਨੀਅਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ। ਹੋਰ ਸਨਮਾਨ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਪ੍ਰਯਾਗ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਮਾਰਚ 1945 ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਗਰਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1971 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਟ ਤੋਂ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ (ਪੇਂਟਿੰਗਜ਼) ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਡਿਪਲੋਮਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ 1973 ਵਿੱਚ ਐਮਐਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਬੜੌਦਾ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਫਿਕ ਆਰਟ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ ਡਿਪਲੋਮਾ ਵੀ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੂੰ 1995 ਤੋਂ 1997 ਤੱਕ ਕਾਲੀਦਾਸ ਮੇਘਦੂਤ 'ਤੇ ਐਚਿੰਗ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀਨੀਅਰ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਝਾਅ ਨੇ ਜੁਲਾਈ 1971 ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀਕਾਰ ਜੇਕੇ ਛਿੱਲਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ।[2]
ਕੰਮ[ਸੋਧੋ]
1973 ਤੋਂ 1975 ਤੱਕ, ਝਾਅ ਨੇ ਬੰਬਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫ੍ਰੀਲਾਂਸ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਈ ਪੈੱਨ ਡਰਾਇੰਗ ਅਤੇ ਐਚਿੰਗ ਬਣਾਏ। ਝਾਅ ਦੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਆਰਟ ਹੈਰੀਟੇਜ ਗੈਲਰੀ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੈਲਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਲਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।[3] ਉਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰੋਜ਼, ਦਿ ਬੈਚਲਰਜ਼ ਹਾਊਸ, ਹਾਊਸ ਵਿਦ ਵੂਮੈਨ, ਇਨ ਫਰੰਟ ਆਫ ਦ ਹਾਊਸ, ਫਲਾਈਟ ਸੀਰੀਜ਼, ਸਕੈਟਰਡ ਲਾਈਫ, ਅਤੇ ਅਲੋਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਕਾਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਤਾ ਅਤੇ ਉਜਾੜੇ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।[4][5]
2007 ਵਿੱਚ, ਮੇਘਦੂਤ ਦੀਆਂ ਨੱਕਾਸ਼ੀ ਵਾਲੀਆਂ ਅੱਸੀ ਜਿੰਕ ਦੀਆਂ ਪਲੇਟਾਂ ਉਸ ਦੇ ਘਰੋਂ ਸਕਰੈਪ ਮੈਟਲ ਚੋਰਾਂ ਨੇ ਚੋਰੀ ਕਰ ਲਈਆਂ ਸਨ। ਪਲੇਟਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਬਰਾਮਦ ਨਹੀਂ ਹੋਈਆਂ।[6]
ਮਾਨਤਾ[ਸੋਧੋ]
- ਵਿਜੂ ਸਦਵੇਲਕਰ ਅਵਾਰਡ, 2003
- ਜਹਾਂਗੀਰ ਆਰਟ ਗੈਲਰੀ ਤੋਂ 2003 ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਪੁਰਸਕਾਰ
- ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 1991 ਦੁਆਰਾ 7ਵੇਂ ਟ੍ਰਾਈਨੇਲ ਇੰਡੀਆ (80 ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕਲਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ) ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਅਵਾਰਡ, ਗ੍ਰਾਫਿਕ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਬਣ ਗਈ।
- ਦਸੰਬਰ 1990 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਵਿਖੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਗੌਰਵ ਪੁਰਸਕਾਰ।
- ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 1985 ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ
- 1976, 1978, 1988 ਵਿੱਚ ਆਰਟ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ, ਬੰਬੇ ਤੋਂ ਗ੍ਰਾਫਿਕ ਆਰਟ ਵਿੱਚ 3 ਸਨਮਾਨ।
- ਆਰਟਿਸਟ ਸੈਂਟਰ ਬੰਬਈ, 1976 ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਇਨਾਮ।
- 1974 ਦੇ ਆਰਟਿਸਟ ਸੈਂਟਰ ਆਫ਼ ਬੰਬੇ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕਮਾਤਰ ਆਰਟ ਕ੍ਰਿਟਿਕ ਅਵਾਰਡ।
- 1971 ਤੋਂ 1973 ਦੌਰਾਨ ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜ ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ, ਗਾਂਧੀ ਨਗਰ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਗ੍ਰਾਫਿਕ ਆਰਟਸ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿੰਨ ਪਹਿਲੇ ਇਨਾਮ ਸਨਮਾਨ।
ਸੰਗ੍ਰਹਿ[ਸੋਧੋ]
- ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
- ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਮੁੰਬਈ
- ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜ ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ, ਗਾਂਧੀ ਨਗਰ
- ਯੂਪੀ ਰਾਜ ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ, ਲਖਨਊ
- ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ, ਕਲਕੱਤਾ
- ਸਤੇ ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ
- ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ
- ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
- ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ, ਬੜੌਦਾ
- ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
- ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮਰਹੂਮ ਰਾਜਪਾਲ ਸ੍ਰੀ ਐਲ.ਜੇ
- ਬੰਬਈ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸ਼ੈਰਿਫ, ਐਸ.ਐਚ. ਦਯਾ
ਕਲਾ ਜਿਊਰੀ[ਸੋਧੋ]
- ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (1992) ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ 'ਤੇ ਜਿਊਰੀ ਮੈਂਬਰ
- ਲਖਨਊ (1995) ਵਿਖੇ ਯੂਪੀ ਰਾਜ ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕੈਡਮੀ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕਲਾ ਦੀ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਈ ਜਿਊਰੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ।
- ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਐਗਜ਼ੀਬਿਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਆਰਟ, ਬੰਬੇ ਆਰਟ ਸੁਸਾਇਟੀ (1994) ਲਈ ਜਿਊਰੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ
- ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਰਾਜ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ, ਮੁੰਬਈ (1996) ਲਈ ਜਿਊਰੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ
- ਨਾਗਪੁਰ (1996) ਵਿਖੇ NZCC ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਈ ਜਿਊਰੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Jha, Priyanka (August 2017). "Prayag Jha". All Theses.
- ↑ Bureau, FPJ (November 23, 2013). "Exhibition of Sculptures & Paintings". Free Press Journal. Retrieved April 9, 2016 – via Indian National Press (Bombay).
- ↑ "ART India Bazaar". Archived from the original on 10 December 2015. Retrieved 8 December 2015.
- ↑ "BIRDS IN THE MORNING PRAYAG JHA".
- ↑ "Essay on the Works of J.K. Chhillar and Prayag Jha".
- ↑ "Scrap metal thieves loot art works". The Times of India. 18 July 2007. Retrieved 8 December 2015.