ਫਰਮਾ:Portal:ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ
| Physics Portal Main Page | Topics, Categories, Textbook, and Featured articles | Wikiprojects and things to do |
|---|
The Physics Portal
ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਜਾਂ ਭੌਤਿਕੀ, ਕੁਦਰਤ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼ਾਖਾ ਹੈ। ਭੌਤਿਕੀ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੈ। ਕੁੱਝ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮਤ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਊਰਜਾ ਵਿਸ਼ੇ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਗਿਆਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਦੇ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਦਾਰਥ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਵਿਵੇਚਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਜਗਤ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਅੰਦਰਲੀਆਂ ਪਰਕਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਅਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਥਾਨ, ਕਾਲ, ਰਫ਼ਤਾਰ, ਪਦਾਰਥ, ਬਿਜਲਈ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਵੱਟ ਅਤੇ ਆਵਾਜ ਇਤਆਦਿ ਅਨੇਕ ਵਿਸ਼ੇ ਇਸ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਭਾਗ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸਿੱਧਾਂਤ ਸਮੁੱਚੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਦਰ ਯੋਗ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਹਰ ਇੱਕ ਅੰਗ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਖੇਤਰ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨਾ ਅਤਿ ਦੁਸ਼ਕਰ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਸ਼ੇ ਘੱਟ ਵਧ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਅੰਤਰਗਤ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸਿੱਧੇ ਹੀ ਭੌਤਿਕੀ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਥਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਮੂਲ ਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦਾ ਜਤਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਭੌਤਿਕੀ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਜਨਮਦਾਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਇਹ ਇਸ ਯੁੱਗ ਦੇ ਸੰਪੂਰਣ ਸਾਮਾਜਕ ਅਤੇ ਆਰਥਕ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਮੂਲ ਪ੍ਰੇਰਕ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸਨ੍ਹੂੰ ਦਰਸ਼ਨ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਅੰਗ ਮੰਨ ਕੇ ਨੈਚੁਰਲ ਫਿਲਾਸੋਫੀ ਜਾਂ ਕੁਦਰਤੀ ਦਰਸ਼ਨ ਸ਼ਾਸਤਰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਪਰ 1870 ਈਸਵੀ ਦੇ ਲੱਗਭੱਗ ਇਸਨ੍ਹੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਨਾਮ ਭੌਤਿਕੀ ਜਾਂ ਫਿਜਿਕਸ ਦੁਆਰਾ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਹੌਲੀ - ਹੌਲੀ ਇਹ ਵਿਗਿਆਨ ਉੱਨਤੀ ਕਰਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਤੇਜ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵੇਖ ਕੇ, ਅਗਰਗਣਨੀ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੌਲੀ - ਹੌਲੀ ਇਸਤੋਂ ਅਨੇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਦੀ ਉਤਪੱਤੀ ਹੋਈ, ਜਿਵੇਂ ਰਾਸਾਇਣਕ ਭੌਤਿਕੀ, ਤਾਰਾ ਭੌਤਿਕੀ, ਜੀਵ ਭੌਤਿਕੀ, ਭੂਭੌਤਿਕੀ, ਨਾਭਿਕੀ ਭੌਤਿਕੀ, ਆਕਾਸ਼ੀ ਭੌਤਿਕੀ ਆਦਿ।
ਭੌਤਿਕੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਿੱਧਾਂਤ ਉਰਜਾ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਤਾਰਥ ਦੀ ਊਰਜਾ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਸਥਿਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਮੁਦਾਏ ਦੀਆਂ ਆਂਤਰਿਕ ਪਰਕਰਿਆਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਘਟਾਣਾ ਜਾਂ ਵਧਾਣਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ। ਊਰਜਾ ਦੇ ਅਨੇਕ ਰੂਪ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਆਈਨਸਟਾਈਨ ਦੇ ਸਾਪੇਖਤਾ ਸਿੱਧਾਂਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਦਾਰਥ ਨੂੰ ਵੀ ਉਰਜਾ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਊਰਜਾ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਪਦਾਰਥ ਸੰਭਾਲ ਦੋਨਾਂ ਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਸੰਜੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਿੱਧਾਂਤ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਭੌਤਿਕੀ ਅਤੇ ਰਸਾਇਣ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
More about physics
Selected article
Below are links to pages that are rated "Good Article" within WikiProject Physics from letters "A" through "L". The small good article icon (
), which can be found on the top right corner of a rated Wikipedia page, symbolizes content held to a high standard on Wikipedia, although these have not reached Featured Article status.
More selected articles
Selected picture
An arc lamp or arc light is a lamp that produces light by an electric arc (also called a voltaic arc). The carbon arc light, which consists of an arc between carbon electrodes in air, invented by Humphry Davy in the early 1800s, was the first practical electric light. It was widely used starting in the 1870s for street and large building lighting until it was superseded by the incandescent light in the early 20th century. It continued in use in more specialized applications where a high intensity point light source was needed, such as searchlights and movie projectors until after World War II.
 |
 |
 |
|
 |
More selected pictures
Did you know...
- ...that if the galaxy Andromeda were bright enough to be fully visible to the naked eye it would appear six times as wide as our moon?
- ...the mirage of astronomical objects is an optical phenomenon, which produces distorted or multiple images of astronomical objects such as the Sun, the Moon, the planets, bright stars and very bright comets
- ...that your watch would run slower when orbiting a black hole than it would on Earth?
- ...that Aristotle's ideas of physics held that because an object could not move without an immediate source of energy, arrows created a vacuum behind them that pushed them through the air.
- ...that nuclear fusion reactions are probably occurring at or above the sun's photosphere; it is a process called solar surface fusion.
- ...that, in the Large Hadron Collider, protons move at 99.9999991% of the speed of light when accelerated to the energy of 7 TeV?
- ...that, at a speed of 299,792,458 m/s, light can travel from the Earth to the Moon in 1.2 seconds?
- ...that the submarine telescope ANTARES, intended to detect neutrinos, may also be used to observe bioluminescent plankton and fish?
- ...that lasers can be used to separate two isotopes very efficiently?
- ...that neutron stars are so dense that a teaspoonful (5 mL) would have ten times the mass of all human world population?
- ...that the Big Bang was secured as the best theory of origin of the universe by the discovery of the cosmic microwave background radiation in 1964?
ਦਸੰਬਰ anniversaries
ਫਰਮਾ:Portal:Physics/Anniversaries/ਦਸੰਬਰ
More anniversaries
Things you can do
Summary
- Edit a physics article
- Whether you are an expert or a novice, be bold, improve an article by editing it. Practice in the sandbox if you must. But hurry back to fix that glaring error that has been bothering you.
- Join WikiProject Physics.
- Watch the WikiProject Physics talk page for physics-related issues on Wikipedia.
- Improve Physics Portal
- Add to Did you know, and Upcoming anniversaries.
- Add new Selected articles and Selected pictures to the queues.
- Add to Physics news.
- Review articles
- Assign importance and quality to unassessed articles (See Physics quality control)
- Review an article for techno babble and report confusing sections in articles talk page. (Give enough detail to help the editors.)
- Advanced Editing
- Expand a physics stub.
- Fix a page needing attention: Modern physics, Classical physics and other physics topics.
- Create a requested article.
- Add a requested image.
- Check out other physics-related WikiProjects: WikiProject Science, WikiProject Fluid dynamics, WikiProject Elements.
Check list for physics novices and experts new to wikipedia
- Edit a physics article
- Whether you are an expert or a novice, be bold, improve an article by editing it. Practice in the sandbox if you must. But hurry back to fix that glaring error that has been bothering you.
- Register with Wikipedia for a user name. (See the username policy)
- Visit the help page
- Add articles to your watch list.
- Check your watchlist on regular basis
- Revert an obvious vandalism edit
- Remove unnecessary jargon.
- Edit your user page to tell Wikipedia enough about you to help other editors get to know you
- Review an article and make a useful comment on the talk page
- Add your name to the WikiProject Physics members list
Activities for physics novices and experts familiar with wikipedia
- Edit a physics article
- Add your name to the WikiProject Physics members list
- Revert Vandalism
- Add or improve diagrams and figures
- Assign importance and quality to unassessed articles (See Physics quality control)
- Review article for techno babble and suggest areas that need improving on talk page (or add clean up tag.)
- Review, nominate, or submit a physics education article in Wikiversity:Second Journal of Science
- Fix a page needing attention: Modern physics, Classical physics, Other physics topics.
Related portals
 |
|
 |
 |
| Astronomy | Electromagnetism | Cosmology | Gravitation |
|---|
 Science |
 History of science
|
 Philosophy of science
|
 Systems science
|
 Mathematics
|
 Biology
|
 Chemistry
|
 Physics
|
 Earth sciences
|
 Technology
[{{fullurl:{{{2}}}|action=edit}} edit]
Associated Wikimediaਇਹਨਾਂ ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਪ੍ਰ੍ਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਬਜੈਕਟ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ।
[{{fullurl:{{{2}}}|action=edit}} edit]
|
