ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਫਰੈਡਰਿਕ ਦੈਲਿਊਜ਼

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਫਰੈਡਰਿਕ ਦੈਲਿਊਜ਼

[ਸੋਧੋ]

(29 ਜਨਵਰੀ 1862 - 10 ਜੂਨ 1934), ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸੀ।

ਜੀਵਨ

[ਸੋਧੋ]

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲ

[ਸੋਧੋ]

ਦੈਲਿਊਜ਼ ਦਾ ਜਨਮ ਯੌਰਕਸ਼ਾਇਰ ਦੇ ਬ੍ਰੈਡਫੋਰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਉਸਨੇ ਫ੍ਰਿਟਜ਼ ਥੀਓਡੋਰ ਅਲਬਰਟ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਪਤਿਸਮਾ ਲਿਆ  ਅਤੇ 40 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋਣ ਤੱਕ ਫ੍ਰਿਟਜ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਮ ਵਰਤਿਆ। ਉਹ ਜੂਲੀਅਸ ਦੈਲਿਊਜ਼(1822-1901) ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਚਾਰ ਪੁੱਤਰਾਂ (ਦਸ ਬੇਟੀਆਂ ਵੀ ਸਨ) ਵਿੱਚੋਂ ਦੂਜੇ ਸਨ । ਦੈਲਿਊਜ਼ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਰਾਈਨ ਨੇੜੇ ਜਰਮਨ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕਈ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੋਂ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਡੱਚ ਸੀ।  ਜੂਲੀਅਸ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਅਰਨਸਟ ਫ੍ਰੀਡਰਿਕ ਡੇਲੀਅਸ ਨੇ ਬਲੂਚਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਨੈਪੋਲੀਅਨ ਵਾਰਜ਼ । ਜੂਲੀਅਸ ਇੱਕ ਉੱਨ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇੰਗਲੈਂਡ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 1850 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪਰਜਾ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ 1856 ਵਿੱਚ ਐਲਿਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ।

ਦੈਲਿਊਜ਼ ਘਰਾਣਾ ਸੰਗੀਤਕ ਸੀ; ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੋਸੇਫ ਜੋਆਚਿਮ । ਆਪਣੇ ਜਰਮਨ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਨੌਜਵਾਨ ਫ੍ਰਿਟਜ਼ ਮੋਜ਼ਾਰਟ ਅਤੇ ਬੀਥੋਵਨ ਦੇ ਆਸਟ੍ਰੋ-ਜਰਮਨ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਬਜਾਏ ਚੋਪਿਨ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਗ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਗਿਆ , ਇੱਕ ਤਰਜੀਹ ਜੋ ਉਸਦੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਸਹਾਰਦੀ ਰਹੀ।  ਨੌਜਵਾਨ  ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਲੀ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਦੇ ਰੂਡੋਲਫ ਬਾਉਰਕੇਲਰ ਦੁਆਰਾ ਵਾਇਲਨ ਸਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਲੀਡਜ਼ ਦੇ ਜਾਰਜ ਹੈਡੌਕ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋਰ ਉੱਨਤ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਇਲਨ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਾਇਲਨ ਵਾਦਕ ਵਜੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਹੁਨਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੰਗੀਤਕ ਅਨੰਦ ਪਿਆਨੋ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਪਿਆਨੋ ਦਾ ਟੁਕੜਾ ਸੀ, ਚੋਪਿਨ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਵਾਲਟਜ਼, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦਿੱਤੀ। ਸੰਗੀਤ 1874 ਤੋਂ 1878 ਤੱਕ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨੇ ਬ੍ਰੈਡਫੋਰਡ ਗ੍ਰਾਮਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ , ਜਿੱਥੇ ਗਾਇਕ ਜੌਹਨ ਕੋਟਸ ਉਸ ਦਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਪੁਰਾਣਾ ਸਮਕਾਲੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ 1878 ਅਤੇ 1880 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਇਲਵਰਥ (ਲੰਡਨ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ) ਦੇ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ । ਇੱਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਜੋਂ ਉਹ ਨਾ ਤਾਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮਿਹਨਤੀ ਸੀ ਪਰ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਅਤੇ ਓਪੇਰਾ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਲਈ ਕਾਲਜ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ।

ਜੂਲੀਅਸ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਉੱਨ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਉਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।  ਦੈਲਿਊਜ਼ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨੌਕਰੀ ਗਲੋਸਟਰਸ਼ਾਇਰ ਵਿੱਚ ਸਟ੍ਰਾਡ ਵਿੱਚ ਫਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਵਜੋਂ ਸੀ , ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਮੱਧਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਕੈਮਨੀਟਜ਼ ਨੂੰ ਸਮਾਨ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਭੇਜੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ , ਉਸਨੇ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਗੀਤਕ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਹੰਸ ਸਿਟ ਨਾਲ ਸੰਗੀਤਕ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ । ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਵੀਡਨ ਭੇਜਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਤੋਂ ਨਾਰਵੇਈ ਨਾਟਕਕਾਰਾਂ ਹੈਨਰਿਕ ਇਬਸਨ ਅਤੇ ਗਨਾਰ ਹੇਬਰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਆ ਕੇ ਵਪਾਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀਆਂ ਕਲਾਤਮਕ ਰੁਚੀਆਂ ਰੱਖੀਆ ਸਨ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਮੇਲਨਾਂ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਨੇ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਵਪਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ ਤੋਂ ਹੋਰ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ  ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨੂੰ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਫਰਮ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਫ੍ਰੈਂਚ ਰਿਵੇਰਾ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਲਈ ਕਾਰੋਬਾਰ ਤੋਂ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । [ਮਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜੂਲੀਅਸ ਡੇਲੀਅਸ ਨੇ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਈ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇ ਵਜੋਂ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸਨੂੰ ਸੰਤਰੇ ਦੇ ਬਾਗ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਭੇਜਿਆ।

ਪਹਿਲੀ ਸਫਲਤਾ

[ਸੋਧੋ]

1897 ਵਿੱਚ, ਦੈਲਿਊਜ਼  ਜਰਮਨ ਕਲਾਕਾਰ ਜੇਲਕਾ ਰੋਜ਼ਨ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਬਣ ਗਈ। ਉਹ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਸੀ, ਔਗਸਟੇ ਰੋਡਿਨ ਦੀ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਸੀ ਅਤੇ ਸੈਲੂਨ ਡੇਸ ਇੰਡੀਪੈਂਡੈਂਟਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਯਮਤ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਸੀ । ਜੇਲਕਾ ਨੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਨੌਜਵਾਨ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਫ੍ਰੀਡਰਿਕ ਨੀਤਸ਼ੇ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਗ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਸਾਂਝੇ ਜਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਜੋੜਾ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਗਿਆ ।  ਜੇਲਕਾ ਨੇ ਗ੍ਰੇਜ਼-ਸੁਰ-ਲੋਇੰਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘਰ ਖਰੀਦਿਆ , ਜੋ ਕਿ ਪੈਰਿਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ 40 ਮੀਲ (64 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਫੋਂਟੇਨਬਲੇਉ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ । ਦੈਲਿਊਜ ਉੱਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਫਲੋਰੀਡਾ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਚਲਾ ਗਿਆ।

1903 ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਦੋਂ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੀ ਜਰਮਨ ਫੌਜ ਦੁਆਰਾ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ । ਦੈਲਿਊਜ਼ ਆਪਣੀ ਬਾਕੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਗ੍ਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ। ਵਿਆਹ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਨਹੀਂ ਸੀ: ਜੇਲਕਾ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁੱਖ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੀ; ਕੋਈ ਬੱਚੇ ਨਹੀਂ ਸਨ; ਅਤੇ ਦੈਲੀਊਜ ਇੱਕ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਪਤੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜੇਲਕਾ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਦੁੱਖੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਦੀ ਸ਼ਰਧਾ ਨਹੀਂ ਡੋਲਦੀ ਸੀ।

ਉਸੇ ਸਾਲ ਦੈਲਿਊਜ ਉਸ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਜਰਮਨ ਸਮਰਥਕ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਕੰਡਕਟਰ Haym , Fritz Cassirer ਅਤੇ ਐਲਫ੍ਰੈਡ Hertz 'ਤੇ Elberfeld , ਅਤੇ ਯੂਲਿਉਸ ਨੇ Buths ' ਤੇ Düsseldorf। ਹੇਮ ਨੇ ਓਵਰ ਦ ਹਿਲਸ ਐਂਡ ਫਾਰ ਅਵੇ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕੀਤਾ , ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਨੇ 13 ਨਵੰਬਰ 1897 ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਰਮਨ ਸਿਰਲੇਖ Über die Berge in die Ferne ਦੇ ਤਹਿਤ ਦਿੱਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦੈਲੀਊਝ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1899 ਵਿੱਚ ਹਰਟਜ਼ ਨੇ ਲੰਡਨ ਦੇ ਸੇਂਟ ਜੇਮਸ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੈਲੀਊਜ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਮੌਕਾ ਇੱਕ ਅਣਜਾਣ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਨ ਮੌਕਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਸੰਗੀਤ ਸਮਾਰੋਹ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਘਟਨਾ ਸੀ। ਉਤਸ਼ਾਹਜਨਕ ਸਮੀਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜ਼ੂਦ ਦੈਲੀਊਜ ਦੇ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ 1907 ਤੱਕ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਮਾਰੋਹ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਦਾ ਕੰਮ ਪੈਰਿਸ: ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਗੀਤ 1899 ਵਿੱਚ ਰਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹੇਮ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ 14 ਦਸੰਬਰ 1901 ਨੂੰ ਐਲਬਰਫੀਲਡ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਅਖਬਾਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਨੂੰ ਉਕਸਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾਇਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੈਰਿਸ ਦੇ ਰਾਤ ਦੇ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ ਤੱਕ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, "ਪਰ ਉਸਨੇ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੱਤਾ। ਅਸੀਂ ਬੁਲੇਵਾਰਡ ਕੈਫ਼ੇ ਵਿੱਚ ਧੁਨਦਾਰ ਜਿਪਸੀ ਧੁਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ, ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਿਰਫ਼ ਝਾਂਜਰ ਅਤੇ ਡਫਲੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਦੋ ਕੈਬਰੇ ਤੋਂ"। ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਬਰਲਿਨ ਵਿੱਚ ਬੁਸੋਨੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੰਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ।

ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੈਲਿਊਜ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਹੇਮ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀ ਜਰਮਨ ਕੰਡਕਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। 1904 ਵਿੱਚ ਕੈਸੀਰਰ ਨੇ ਕੋਆਂਗਾ ਦਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਕੀਤਾ , ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਾਲ ਐਲਬਰਫੀਲਡ ਵਿੱਚ ਪਿਆਨੋ ਕੰਸਰਟੋ, ਅਤੇ ਡਸੇਲਡੋਰਫ ਵਿੱਚ ਲੇਬੇਨਸਟਾਂਜ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਐਪਲਾਚੀਆ (ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਗ਼ੁਲਾਮ ਗੀਤ 'ਤੇ ਕੋਰਲ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ, ਜੋ ਕਿ ਫਲੋਰਿਡਾ ਤੋਂ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ) ਨੇ 1905 ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ। ਸੀ ਡਰਿਫਟ ( ਵਾਲਟ ਵਿਟਮੈਨ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ ਤੋਂ ਲਏ ਗਏ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਕੈਂਟਟਾ ) ਦਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ 1906 ਵਿੱਚ ਏਸੇਨ ਵਿਖੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਓਪੇਰਾ ਏ ਵਿਲੇਜ ਰੋਮੀਓ ਅਤੇ 1907 ਵਿੱਚ ਬਰਲਿਨ ਵਿੱਚ ਜੂਲੀਅਟ । ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਦੈਲੀਊਜ ਦੀ ਸਾਖ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੱਕ ਉੱਚੀ ਰਹੀ; 1910 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਰੱਪੋਡੀ ਬ੍ਰਿਗ ਫੇਅਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਰਮਨ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ

[ਸੋਧੋ]

ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ, ਐਰਿਕ ਫੇਨਬੀ , ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਕਿ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਜੇਲਕਾ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦੇ ਕੇ ਰਚਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਇੱਕ ਅਦਾਇਗੀ ਰਹਿਤ ਅਮਾਨੂਏਨਸਿਸ ਵਜੋਂ ਸਵੈ-ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਲਈ, 1928 ਤੋਂ, ਉਸਨੇ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਆਪਣੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਡਿਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਉਤਾਰ ਕੇ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਸੋਧਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਕੇ ਸਿਨਾਰਾ ( ਅਰਨੈਸਟ ਡਾਉਸਨ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਸੈਟਿੰਗ ), ਏ ਲੇਟ ਲਾਰਕ ( ਡਬਲਯੂਈ ਹੈਨਲੇ ਦੀ ਇੱਕ ਸੈਟਿੰਗ ), ਏ ਸੌਂਗ ਆਫ਼ ਸਮਰ , ਇੱਕ ਤੀਜਾ ਵਾਇਲਨ ਸੋਨਾਟਾ, ਇਰਮੇਲਿਨ ਪ੍ਰੀਲੂਡ, ਅਤੇ ਆਈਡੀਲ (1932) ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ , ਜਿਸਨੇ  ਦੈਲਿਊਜ਼ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਛੋਟਾ ਓਪੇਰਾ ਮਾਰਗੋਟ ਲਾ ਰੂਜ, ਤੀਹ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਰਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੈਕਵੇਗ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸੰਯੁਕਤ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਵਿਦਾਇਗੀ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਵਜੋਂ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ , ਕੋਰਸ ਅਤੇ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਲਈ ਵਿਟਮੈਨ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਸੈਟਿੰਗਾਂ, ਜੋ ਕਿ ਜੇਲਕਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹੋਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੈਪ੍ਰਿਸ ਅਤੇ ਐਲੀਜੀ ਫਾਰ ਸੇਲੋ ਅਤੇ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸੈਲਿਸਟ ਬੀਟਰਿਸ ਹੈਰੀਸਨ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ , ਅਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਟੁਕੜਾ, ਫੈਨਟੈਸਟਿਕ ਡਾਂਸ , ਜੋ ਕਿ ਦੈਲਿਊਜ ਨੇ ਫੇਨਬੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵਾਇਲਨ ਸੋਨਾਟਾ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ, ਸਮਝ ਤੋਂ ਬਾਹਰ, ਧੁਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵਿਧੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਫੇਨਬੀ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਫੇਨਬੀ ਦੀ ਧੁਨ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਅਸਫਲਤਾ ਨੇ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨੂੰ ਇਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਕਿ "[ਮੁੰਡਾ] ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ... ਉਹ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਧੁਨ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਉਤਾਰ ਸਕਦਾ"। ਫੇਨਬੀ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ। ਹੋਰ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ,  ਦੈਲਿਊਜ਼ ਦੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਜੋੜੀ ਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿਚਕਾਰ 1930 ਦੀ ਟੈਸਟ ਲੜੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਾਲ ਪਾਲਣ ਕੀਤਾ  ਅਤੇ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਕਾਰਨਾਮੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਬੇਚੈਨ ਜੇਲਕਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ।

1933 ਵਿੱਚ, ਦੋਵੇਂ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਐਲਗਰ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਵਾਇਲਨ ਕੰਸਰਟੋ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪੈਰਿਸ ਗਿਆ ਸੀ , ਗ੍ਰੇਜ਼ ਵਿਖੇ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਦੈਲਿਊਜ਼ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਲਗਰ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਆਦਮੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਲੈ ਗਏ, ਅਤੇ ਫਰਵਰੀ 1934 ਵਿੱਚ ਐਲਗਰ ਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਇੱਕ ਨਿੱਘਾ ਪੱਤਰ-ਵਿਹਾਰ ਚੱਲਿਆ। ਐਲਗਰ ਨੇ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨੂੰ "ਇੱਕ ਕਵੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ" ਕਿਹਾ।

   ਦੈਲਿਊਜ਼ ਦੀ ਮੌਤ 10 ਜੂਨ 1934 ਨੂੰ 72 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਗਰੇਜ਼ ਵਿਖੇ ਹੋਈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੀ ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸਦੀ ਵਿਕਲਪਕ ਇੱਛਾ ਨੂੰ "ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਗਿਰਜਾਘਰ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਜਾਣਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਲੋਕ ਜੰਗਲੀ ਫੁੱਲ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਸਨ"। ਇਸ ਸਮੇਂ ਜੇਲਕਾ ਚੈਨਲ ਦੇ ਪਾਰ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਬੀਮਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗ੍ਰੀਜ਼ ਵਿਖੇ ਸਥਾਨਕ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਮਈ 1935 ਤੱਕ, ਜੇਲਕਾ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪੁਨਰ-ਮੁਰੰਮਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਕਰਾਸਿੰਗ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਤਾਕਤ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸ ਚਰਚ, ਲਿੰਪਸਫੀਲਡ ਸਰੀ ਨੂੰ ਕਬਰ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ। ਉਹ ਸੇਵਾ ਲਈ ਇੰਗਲੈਂਡ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਈ, ਪਰ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚਣ 'ਤੇ ਡੋਵਰ ਅਤੇ ਫਿਰ ਲੰਡਨ ਦੇ ਕੇਨਸਿੰਗਟਨ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ, 26 ਮਈ ਨੂੰ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਤੋਂ ਖੁੰਝ ਗਈ।  ਰਸਮ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਹੋਈ । ਵਿਕਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ: "ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰਹਿਮਤ ਦੁਆਰਾ ਵਿਛੜੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲੇ।" ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, 28 ਮਈ ਨੂੰ ਜੇਲਕਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਨੂੰ ਦੈਲਿਊਜ਼ ਵਾਂਗ ਹੀ ਕਬਰ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]

[1]

  1. "ਦੈਲਿਊਜ਼".