ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਬੇਲਾਵਦੀ ਮੱਲਾਮਮਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਬੇਲਾਵਦੀ ਮੱਲਾਮਮਾ
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧਬਹਾਦੁਰ ਰਾਣੀ (ਯੋਧਾ)

ਬੇਲਾਵਦੀ ਮੱਲਾਮਮਾ (Kannada ಬೆಳವಡಿ ಮಲ್ಲಮ್ಮ)[1], ਨੂੰ ਬੇਲਾਵਦੀ ਦੀ ਬਹਾਦਰ ਯੋਧਾ ਰਾਣੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬੈਲਹੋਂਗਲ, ਬੇਲਗਾਮ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਉੱਤਰੀ ਕਰਨਾਟਕ, ਕਰਨਾਟਕ, ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸੀ। ਬੇਲਾਵਦੀ ਮੱਲਾਮਮਾ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਮਰਾਠਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਫ਼ੌਜ ਬਣਾਈ ਸੀ। 17 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਪੂਰੇ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਰਾਣੀ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸਨੇ ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਿਖਾਇਆ।[2][3]

ਜੀਵਨੀ

[ਸੋਧੋ]

ਉਹ ਸੋਡੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਮਧੁੱਲਾਗਾ ਨਾਇਕਾ ਦੀ ਪੁੱਤਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਇਸ਼ਾਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਬੇਲਾਵਦੀ ਮੱਲਾਮਮਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਲਿੰਗਾਇਤ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਰਾਣੀ ਸੀ, ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਸਨੇ ਮਰਾਠਾ ਕਮਾਂਡਰ ਦਾਦਾਜੀ ਰਘੁਨਾਥ ਨੇਦਕਰ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਕੀਤੀ। ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਨੇ ਘੋੜੇ ਦੇ ਲੱਤ ਨੂੰ ਕੱਟਿਆ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਉਹ ਸਵਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਡਿੱਗ ਗਈ ਸੀ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]ਉਸ ਨੇ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ "ਮੈਂ ਗਲਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਮਾਂ ..! ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਮੁਆਫ ਕਰ ਦਿਉ ... ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ ਰਾਜ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ", ਫਿਰ ਉਸ ਨੂੰ ਰਿਹਾ ਕੀਤਾ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਸਿੱਖਿਆ

[ਸੋਧੋ]

ਮੱਲੰਮਾ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ 5 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ, ਸਦਾਸ਼ਿਵ ਨਾਇਕ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।[6] ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਰਾਣੀ ਵੀਰੰਮਾ ਸੀ। ਮਧੂਲਿੰਗਾ ਨਾਇਕਾ ਨੇ ਮੱਲੰਮਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭਰਾ, ਸਦਾਸ਼ਿਵ ਨਾਇਕਾ ਨੂੰ ਦਸ ਸੀਨੀਅਰ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਅਤੇ ਜੰਗਮ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਵਾਈ, ਜਿਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਦਵਾਨ ਸ਼ੰਕਰ ਭੱਟ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਮੱਲੰਮਾ ਤਲਵਾਰਬਾਜ਼ੀ, ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ, ਘੋੜ ਸਵਾਰੀ ਅਤੇ ਜੈਵਲਿਨ ਸੁੱਟਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉੱਤਮ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।[7]

ਸਕੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸ਼ੰਕਰ ਭੱਟ ਸਨ, ਜੋ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ, ਅਤੇ 10 ਸੀਨੀਅਰ ਸ਼ਾਸਤਰੀ (ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਅਧਿਆਪਕ) ਮੱਲੰਮਾ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ।[6] ਰਾਜਾ ਮਧੂਲਿੰਗਾ ਨਾਇਕਾ ਨੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਕਿ ਸ਼ਾਹੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਫੌਜੀ ਸਿਖਲਾਈ ਮਿਲੇ। ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਉਸਨੇ ਰਣਵੀਰ ਸਿੰਘ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਿਪਾਹੀ, ਨੂੰ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਦੀ ਕਲਾ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਮੱਲੰਮਾ ਦਾ ਭਰਾ, ਸਦਾਸ਼ਿਵ ਨਾਇਕ, ਤਲਵਾਰਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਮੱਲੰਮਾ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਨਕਸ਼ੇ-ਕਦਮਾਂ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਮੱਲੰਮਾ ਨੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਤਲਵਾਰ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਈ ਅਤੇ ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ, ਬਰਛੀ ਸੁੱਟਣ ਅਤੇ ਘੋੜਸਵਾਰੀ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਯੋਗਤਾਵਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਮਰਦ ਸਾਥੀਆਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀਆਂ ਸਨ ਸਗੋਂ ਅਕਸਰ ਉਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਾਜ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵਜੋਂ ਉਸਦੀ ਪਛਾਣ ਬਣ ਗਈ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਫੌਜੀ ਸਿਖਲਾਈ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮੱਲੰਮਾ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਦ੍ਰਿੜ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਰਹੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰ ਦਿੰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਨੁਸ਼ਾਸਿਤ ਰੁਟੀਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦੀ ਸੀ। ਹਰ ਸਵੇਰੇ, ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਉਹ ਜਲਦੀ ਉੱਠਦੀ ਸੀ, ਆਪਣੀਆਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਰਸਮਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਅਤੇ ਪਵਿੱਤਰ ਭੇਲ ਦੇ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਪੂਰਵਕ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਮੱਲੰਮਾ ਦੀ ਤਾਕਤ, ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਸੰਤੁਲਨ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਸਾਧਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਵੱਖਰਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। [8]

ਵਿਆਹ

[ਸੋਧੋ]

ਜਦੋਂ ਮੱਲੰਮਾ ਵੱਡੀ ਹੋਈ, ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਇੱਕ ਸਵੈਯੰਵਰ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ। ਮੱਲੰਮਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਬਾਘਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਸੱਦੇ ਭੇਜੇ ਗਏ। ਬੇਲਵਾੜੀ ਦੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਈਸ਼ਵਰਪ੍ਰਭੂ ਨੇ 21 ਬਾਘਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਕੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਦੀ 20 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਇੱਕ ਵੱਧ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਬਹੁਤ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਜੋੜੇ ਨੇ ਇਕੱਠੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਇਆ।[9][4][4]

ਬੇਲਵਾੜੀ ਦੇ ਦੇਸਾਈ ਰਾਜਕੁਮਾਰ, ਈਸ਼ਪ੍ਰਭੂ, 20 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ 21 ਬਾਘਾਂ ਦਾ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੱਲੰਮਾ ਦਾ ਹੱਥ ਵਧਿਆ।[4] ਇਸ ਮਿਲਾਪ ਨਾਲ, ਮੱਲੰਮਾ ਬੇਲਵਾੜੀ ਮੱਲੰਮਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ ਅਤੇ, ਈਸ਼ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਨਾਲ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੇਲਵਾੜੀ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਜੋੜਾ ਬਣ ਗਿਆ, ਇੱਕ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਛੋਟਾ ਰਾਜ ਜਿਸਦੇ ਖੇਤਰ ਆਧੁਨਿਕ ਬੇਲਗਾਵੀ ਅਤੇ ਧਾਰਵਾੜ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੇ ਸਨ।[4]

ਰਾਜ

[ਸੋਧੋ]

ਰਾਜਾ ਈਸਪ੍ਰਾਹੂ ਅਤੇ ਰਾਣੀ ਮੱਲੰਮਾ ਬੇਲਾਵਦੀ ਦੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਸ਼ਾਸਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਰਾਜ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ 10,000 ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਫੌਜ ਬਣਾਈ ਰੱਖੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਰਵਾਰ ਵਰਗੇ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। 160 ਪਿੰਡਾਂ ਵਾਲੀ ਬੇਲਾਵਦੀ ਚੌਲ ਅਤੇ ਗੁੜ ਵਰਗੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸਦਾ ਦੱਖਣੀ ਗੁਆਂਢੀ, ਸਵਾਦੀ, ਮਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਮ ਸੀ। ਇਹ ਰਾਜ ਯੱਕੁੰਡ ਤੋਂ ਦੇਵਰਾਹੁਬਲੀ ਤੱਕ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸਦੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਵੀਰਸ਼ੈਵ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ, ਬੇਲਾਵਦੀ ਅਤੇ ਨੇੜਲੇ ਰਾਜਾਂ ਨੇ ਮੈਸੂਰ ਦੇ ਵੈਸ਼ਨਵ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਪਣੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ। [10]

ਰਾਣੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਮੱਲੰਮਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ। ਉਸਦਾ ਰਾਜ ਦੱਖਣ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਹੋਇਆ। [11]

ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ

[ਸੋਧੋ]

ਜਦੋਂ ਛੱਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨੇ ਤੰਜਾਵੁਰ (1676-78) 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਬੇਲਾਵੜੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਯੇਦਵਾੜਾ ਵਿਖੇ ਡੇਰਾ ਲਗਾਇਆ। ਦੁੱਧ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਸ਼ਰਾਰਤੀ ਮਰਾਠਾ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਦੁੱਧ ਵੇਚਣ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਗਾਵਾਂ ਖੋਹ ਲਈਆਂ ਤਾਂ ਇੱਕ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਰਾਜਾ ਈਸ਼ਵਰਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸਨੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਹੱਲ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ, ਸਿਦਾਨਗੌੜਾ ਪਾਟਿਲ ਨੂੰ ਮਰਾਠਾ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਵਧ ਗਿਆ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]

ਰਾਣੀ ਮੱਲੰਮਾ ਨੇ 2,000 ਮਹਿਲਾ ਸੈਨਿਕਾਂ ਅਤੇ 3,000 ਮਹਿਲਾ ਅੰਗ ਰੱਖਿਅਕਾਂ ਦੀ ਫੌਜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ "ਜੈ ਵੀਰਭੱਦਰ" ਭਾਵ "ਪ੍ਰਭੂ ਵੀਰਭੱਦਰ ਦੀ ਜੈ!" ਦੇ ਨਾਅਰਿਆਂ ਨਾਲ ਮਰਾਠਾ ਫੌਜ 'ਤੇ ਭਿਆਨਕ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਗਿਣੇ-ਮਿੱਥੇ ਹਮਲੇ ਨੇ ਮਰਾਠਾ ਫੌਜ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਸ਼ੂ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਹਾਰ ਨੇ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਖੱਤਰੀ ਵਜੋਂ ਅਪਮਾਨ ਸਮਝਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੇਲਾਵੜੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਲਈ ਜਨਰਲ ਦਾਦਾਜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਫੌਜ ਭੇਜਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।[12]

ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਰਾਠਾ ਫੌਜ।

ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ, ਇੱਕ ਮਰਾਠਾ ਕਮਾਂਡਰ ਨੇ ਈਸ਼ਵਰਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਤੋਂ ਚਾਕੂ ਮਾਰ ਕੇ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਪਿਆ। ਰਾਜਾ ਈਸ਼ਵਰਪ੍ਰਭੂ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਦੁਖਦਾਈ ਖ਼ਬਰ ਮੱਲੰਮਾ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੀ, ਜੋ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸੋਗ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਮਹਿਲਾ ਫੌਜ ਨੂੰ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਈ।[13][14] ਉਸਦੀ ਜੋਸ਼ੀਲੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਬੇਲਾਵੜੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ 27 ਹੋਰ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਕਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕੀਤਾ।[15]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. "The Saga of a Historic Education Society, BELAWADI". Retrieved 2008-11-17. [ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ]
  2. "Ensure Belwadi Mallamma of Belgaum district gets her place in international history". The Hindu. Chennai, India. 2008-10-26. Archived from the original on 30 October 2008. Retrieved 2008-11-17. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. "Women of prominence in Karnataka". Archived from the original on January 8, 2014. Retrieved 2008-11-17. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ

[ਸੋਧੋ]