ਭਾਨਗੜ੍ਹ
ਭਾਨਗੜ੍ਹ
भानगढ़ | |
|---|---|
ਪਿੰਡ | |
_-_img_04.jpg) Gopinath Temple | |
| Country |  India |
| State | Rajasthan |
| District | Alwar |
| ਉੱਚਾਈ | 380 m (1,250 ft) |
| ਆਬਾਦੀ (2001) | |
| • ਕੁੱਲ | 1,250 |
| Languages | |
| • Official | Hindi |
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST) |
| ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ | N/A |
| Nearest city | Dausa |
| Sex ratio | 677 / 629[1] ♂/♀ |
| Lok Sabha constituency | Jaipur |
| Vidhan Sabha constituency | Alwar Gramin |
| Climate | Tropical (Köppen) |
ਭਾਨਗੜ੍ਹ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਅਲਵਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਖੰਡਰਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧਪਿੰਡ ਹੈ।[1] ਇਹ ਸਰਿਸਕਾ ਟਾਈਗਰ ਰੀਜਰਵ ਦੇ ਇੱਕ ਕਿਨਾਰੇ ਉੱਤੇ ਵਸਿਆ ਹੈ।[1]
ਇੱਥੇ ਦਾ ਕਿਲਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਜੋ ਭੂਤ ਕਿਲਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਆਮੇਰ ਦੇ ਰਾਜੇ ਭਗਵੰਤ ਦਾਸ ਨੇ 1573 ਵਿੱਚ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ। ਭਗਵੰਤ ਦਾਸ ਦੇ ਛੋਟੇ ਬੇਟੇ ਅਤੇ ਮੁਗਲ ਸ਼ਹਿੰਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਦੇ ਨਵਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਮਾਨਸਿੰਘ ਦੇ ਭਰਾ ਮਾਧੋ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਮਾਧੋਸਿੰਘ ਦੇ ਤਿੰਨ ਬੇਟੇ ਸਨ - (1) ਸੁਜਾਣ ਸਿੰਹ (2) ਛਤਰ ਸਿੰਹ (3) ਤੇਜ ਸਿੰਹ। ਮਾਧੋ ਸਿੰਹ ਦੇ ਬਾਅਦ ਛਤਰਸਿੰਹ ਭਾਨਗੜ ਦਾ ਸ਼ਾਸਕ ਹੋਇਆ। ਛਤਰਸਿੰਹ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਜਬਸਿੰਹ ਸਨ। ਇਹ ਵੀ ਸ਼ਾਹੀ ਮਨਸਬਦਾਰ ਸਨ। ਅਜਬ ਸਿੰਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਅਜਬਗੜ ਬਸਾਇਆ ਸੀ। ਅਜਬ ਸਿੰਹ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਕਾਬਿਲ ਸਿੰਹ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਹ ਅਜਬਗੜ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। ਅਜਬਸਿੰਹ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਹਰੀ ਸਿੰਹ ਭਾਨਗੜ ਵਿੱਚ ਰਹੇ (ਬਿ. ਸੰ.1722 ਮਾਘ ਵਦੀ ਭਾਨਗੜ ਦੀ ਗੱਦੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ)। ਮਾਧੋਸਿੰਹ ਦੇ ਦੋ ਵੰਸ਼ਜ (ਹਰੀਸਿੰਹ ਦੇ ਬੇਟੇ) ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਨਗੜ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੁਗਲਾਂ ਦੇ ਕਮਜੋਰ ਪੈਣ ਉੱਤੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਵਾਈ ਜੈ ਸਿੰਹ ਜੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਕੇ ਭਾਨਗੜ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਅਧਿਕਾਰ ਜਮਾਇਆ।