ਮਗਫੂਰ ਅਹਿਮਦ ਅਜਾਜ਼ੀ
ਮਗਫੂਰ ਅਹਿਮਦ ਅਜਾਜ਼ੀ (3 ਮਾਰਚ 1900 – 26 ਸਤੰਬਰ 1966) ਬਿਹਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਸੀ, ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੀ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਅਜਾਜ਼ੀ ਦਾ ਜਨਮ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 3 ਮਾਰਚ 1900 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਦਿਹੁਲੀ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੁਜ਼ੱਫਰਪੁਰ ਦੇ ਬਲਾਕ ਸਾਕਰਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[1] ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਹਾਫਿਜ਼ੂਦੀਨ ਹੁਸੈਨ ਅਤੇ ਦਾਦਾ ਇਮਾਮ ਬਖਸ਼ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਮਹਿਫੂਜ਼ੁੰਨੀਸਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਨਾਨਾ ਰਿਆਸਤ ਹੁਸੈਨ ਸੀਤਾਮੜੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਸਨ।[2]
ਉਹ ਫਜ਼ਲੇ ਰਹਿਮਾਨ ਗੰਜ ਮੁਰਦਾਬਾਦੀ ਦੇ ਖਲੀਫ਼ ਅਜਾਜ਼ ਹੁਸੈਨ ਬੁਦਾਯੂਨੀ ਦਾ ਚੇਲਾ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ 'ਅਜਾਜ਼ੀ' ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਧਾਰਨ ਕੀਤਾ।[1] ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਹਾਫਿਜ਼ੂਦੀਨ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਿਸਨੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਨੀਲ ਬਾਗਬਾਨਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਿਸਾਨੀ ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।[1]
ਅਜਾਜ਼ੀ ਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਚਾਰ ਬਾਗ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਅਜਾਜ਼ੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸੀ।[3] ਉਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰ ਅਹਿਸਾਨ ਅਜਾਜ਼ੀ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਏ ਸੀ।[4] ਨੂਰਨ ਨਿਸਾ, ਉਸਦੀ ਇੱਕ ਹੀ ਭੈਣ ਸੀ।[5]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Sajjad, Mohammad (6 January 2013). "Maghfur Aijazi: A freedom-fighter and a builder of Indian democracy". TwoCircles.net. Retrieved 5 March 2015.
- ↑ Bihari Lal Fitrat (1883) AAin-e-Tirhut published from Bahar-e-Kashmir Press, Lucknow, republished with translation by Mahrajdhiraj Kameshwar Singh Kalyani Foundation, Darbhanga-2001 P291
- ↑ Singh, Major Kulbir (1 July 2017). "Maghfoor Ahmad Ajazi: Political activist from Bihar". youngbites.com.
- ↑ "Manzoor Ahsan Ajazi :- Great Freedom Fighter of India who spent 13 years in British Jails". Heritage Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 30 November 2017.
- ↑ AMU, Aligarh's Organ "Tahzib-ul-Akhlaque" started by Sir Syed Ahmad Khan, Feb. 2004, p. 49