ਮਾਨਸ ਨਦੀ
ਮਾਨਸ ਦਰਿਆ ਦੱਖਣੀ ਭੂਟਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹਿਮਾਲਿਆਈ ਤਲਹਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਰਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਮਿਥਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸੱਪ ਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਮਾਨਸਾ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਬਾਅਦ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[1] ਇਹ ਭੂਟਾਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਨਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ। ਇਹ ਚਾਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ; ਬਾਕੀ ਤਿੰਨ, ਅਮੋ ਚੂ ਜਾਂ ਟੋਰਾਸਾ ਦਰਿਆ, ਵੋਂਗ ਚੂ ਜਾਂ ਰੈਕ, ਮੋ ਚੂ ਜਾਂ ਹਾਇਪੌਸਟਿਸਿਸ ਹਨ। ਪੱਛਮੀ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵੱਡੀਆਂ ਝੀਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਨਦੀ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲੰਬਾਈ 376 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (234 ਮੀਲ) ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭੂਟਾਨ ਅਤੇ ਆਸਾਮ ਦੁਆਰਾ 272 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (169 ਮੀਲ) ਲਈ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ 104 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (65 ਮੀਲ) ਦਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਲਈ ਹੈ ਪਹਿਲੀ ਵਹਿੰਦਾ ਮਾਨਸ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਹਾਇਕ, ਨਦੀ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਜੁੜਦਾ ਹੈ ਬੰਗਪਾਧੀ.।[2] ਨਦੀ ਘਾਟੀ ਭੱਟਣ ਦੋ ਮੁੱਖ ਰਿਜ਼ਰਵ ਜੰਗਲ ਦੇ ਖੇਤਰ, ਅਰਥਾਤ 1966, ਰਾਇਲ ਮਾਨਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ (43,854 ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਵਿੱਚ (108,370 ਏਕੜ), ਅਤੇ 1955 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਜੰਗਲੀ ਪਨਾਹ ਦਸੰਬਰ 1985) ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਟਾਈਗਰ, ਹਾਥੀ ਵਿੱਚ 95,000 ਹੈਕਟੇਅਰ (2,30,000 ਏਕੜ) ਤੱਕ (391,000 ਹੈਕਟੇਅਰ (970,000 ਏਕੜ) ਅਤੇ ਇੱਕ ਜੀਵ ਖੇਤਰ ਹੈ।
ਭੂਗੋਲ
[ਸੋਧੋ]ਮਾਨਸ ਨਦੀ ਪੂਰਬੀ ਭੂਟਾਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਦੇ 41,350 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ (15, 9 70 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭੂਗੋਲਿਕ ਧੁਰੇ 26,217 ° N 90,633 ° E ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਬੂਮਲਾ ਅੱਗੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਦੱਖਣੀ ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਟੈਮ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਹਾਈਡਰੋਲਾਜੀ
[ਸੋਧੋ]7500 ਮੀਟਰ (24,600 ਫੁੱਟ) 140 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (87 ਮੀਲ) ਪੂਰੀ ਪਹਾੜੀ ਨੂੰ ਸਰਹੱਦ 100 ਮੀਟਰ (330 ਫੁੱਟ) ਦੀ ਉਚਾਈ ਦੀ ਉਚਾਈ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਹਿਮਾਲਿਆ ਪੀਕ ਲਈ ਮੁੱਖ ਹਿਮਾਲੀਆ ਦੇ ਨਾਲ | ਪਹਾੜ ਵੀ ਪਾਣੀ ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।
ਜਲਵਾਯੂ
[ਸੋਧੋ]ਦੱਖਣ ਵਿਚ, ਠੰਡੇ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿਚ, ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਗਰਮ ਅਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਤੋਂ, ਮਾਹੌਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੰਨ-ਸੁਵੰਨੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਸਰਦੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁੱਕੀ ਸੁੱਕੀ ਸੀਜ਼ਨ - ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਈ ਤੱਕ, ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਮੌਨਸੂਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਬਾਰਸ਼ 4000 ਮਿਲੀਮੀਟਰ (160 ਇੰਚ) ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਉੱਤਰੀ, ਜੂਨ-ਅਗਸਤ ਦੌਰਾਨ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ 600 ਤੋਂ 700 ਮਿਲੀਮੀਟਰ (24 ਤੋਂ 28 ਇੰਚ) ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ, ਮੀਂਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੌਨਸੂਨ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਤੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਦਰਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿਚਾਲੇ ਫਰਕ 20 ਗੁਣਾ ਹੈ। ਵੱਡਾ ਨਦੀ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਮਾਨਸ ਨਦੀ ਵਿੱਚ 7641 ਘਣ ਮੀਟਰ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਧ ਡਿਸਚਾਰਜ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦੇ ਕੁੱਲ ਵਹਾਅ ਦੇ 5.48% ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਸੰਗਮ ਦਾ ਇਸ ਕੁੱਲ ਲੰਬਾਈ 375 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (233 ਮੀਲ) (270 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (170 ਮੀਲ) ਅਤੇ ਵਾਦੀ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ) ਅਤੇ 4500 ਮੀਟਰ (14,800 ਫੁੱਟ) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਕੁੱਲ ਖੇਤਰ 41,350 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ (15, 9 70 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ 85.9% ਪਹਾੜੀ ਅਤੇ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਦਰਿਆ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਵਿਕਲਪ
[ਸੋਧੋ]ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਨਦੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਅਤੇ ਇੰਡੋ-ਭੂਟਾਨ ਬਾਰਡਰ' ਤੇ ਇੱਕ ਨਦੀ ਕੋਕਰਾਝਾਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੋਕਰਾਝਾਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਮਾਨਸ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸ ਨਦੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਬਰਮਾ ਦੇ ਪ੍ਰਾਂਤ' ਹੈ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Topomap Archived 2013-05-01 at the Wayback Machine.
- ↑ "Physiological survey". Food and Agriculture Organization. Retrieved 2010-04-02.
