ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੀ ਕਲਾ
ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੀ ਕਲਾ ਮਿਆਂਮਾਰ (ਬਰਮਾ) ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਕਲਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। 1400 ਈਸਵੀ ਤੋਂ, ਕਲਾਕਾਰ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀਆਂ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਬਰਮੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। [1] ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ, ਬਰਮੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਸੈਂਸਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। [2] ਬਰਮੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰੀ ਬੋਧੀ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁਦਰਾ, ਜਾਤਕ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਪਗੋਡਾ ਅਤੇ ਬੋਧੀਸਤਵ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। [3]
ਸ਼ਾਨ ਪੀਰੀਅਡ ਦੀ ਕਲਾ[ਸੋਧੋ]
ਕਲਾ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਕੋਲ ਸ਼ਾਨ ਕਲਾ ਦੀ ਇੱਕ ਸਹਿਮਤੀ ਵਾਲੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 1550 ਅਤੇ 1772 ਈਸਵੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਸੀ ਜਦੋਂ ਲੈਨ ਨਾ ਅਤੇ ਲੈਨ ਜ਼ਾਂਗ ਦੇ ਦੋ ਰਾਜ ਬਰਮੀ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਹੇਠ ਸਨ।[1]
ਸ਼ਾਨ ਆਰਟਵਰਕ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧ ਨੂੰ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ; ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਰਵਿਜਯਾ ਆਸਣ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਮਾਰਾਵਿਜਯਾ ਪੋਜ਼ ਬੁੱਧ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਗੌਤਮ ਸ਼ਾਕਿਆਮੁਨੀ ਦੀ ਮਾਰਾ ਉੱਤੇ ਜਿੱਤ ਦਾ ਗਵਾਹ ਹੈ।[1]
ਹਾਲੀਆ ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
1962 ਤੋਂ 1988 ਤੱਕ, ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਦੇ ਯੁੱਗ ਦੌਰਾਨ, ਉੱਤਰ-ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵਜੋਂ ਬਾਕੀ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਅਲੱਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[2] 1989 ਵਿੱਚ, ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਪਾਰ ਖੋਲ੍ਹਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਢਿੱਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਮੌਕੇ ਮਿਲੇ। [2] 1997 ਵਿੱਚ, ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਨੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਕਾਲੀ ਕਲਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਵਧਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ।[2] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਰਕਾਰੀ ਸੈਂਸਰਸ਼ਿਪ, ਸੰਘਰਸ਼, ਆਰਥਿਕ ਤੰਗੀ ਅਤੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗਤਾ ਨੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਲਾ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਚਿੱਤਰਣ ਅਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[2]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Raymond, Catherine (1 May 2009). "Shan Buddhist Art on the Market: What, Where and Why?" (PDF). Contemporary Buddhism. 10 (1): 141–157. doi:10.1080/14639940902916219.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Ching, Isabel (1 July 2011). "Art from Myanmar: Possibilities of Contemporaneity?". Third Text. 25 (4): 431–446. doi:10.1080/09528822.2011.587688.
- ↑ "Introduction and history of Buddhism & Burmese Art in Burma". www.burmese-buddhas.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2017-08-03.