ਮੁਸਤਫਾ ਜ਼ੈਦੀ
ਮੁਸਤਫਾ ਜ਼ੈਦੀ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | ਸਈਅਦ ਮੁਸਤਫਾ ਹਸਨੈਨ ਜ਼ੈਦੀ 10 ਅਕਤੂਬਰ 1930 ਇਲਾਹਾਬਾਦ, ਭਾਰਤ |
| ਮੌਤ | 12 ਅਕਤੂਬਰ 1970 (ਉਮਰ 40) ਕਰਾਚੀ |
| ਕਲਮ ਨਾਮ | ਤੇਗ ਇਲਾਹਾਬਾਦ |
| ਕਿੱਤਾ | ਕਵੀ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ |
| ਸ਼ੈਲੀ | ਨਜ਼ਮ ਅਤੇ ਗਜ਼ਲ |
| ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਵਾਰਡ | Tamgha-e-Quaid-e-Azam |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਵੇਰਾ ਜ਼ੈਦੀ |
ਮੁਸਤਫਾ ਜ਼ੈਦੀ (ਜਨਮ ਸਈਅਦ ਮੁਸਤਫਾ ਹਸਨੈਨ ਜ਼ੈਦੀ; 10 ਅਕਤੂਬਰ 1930 – 2 ਅਕਤੂਬਰ 1970) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਉਰਦੂ ਕਵੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਿਵਲ ਸੇਵਕ ਸੀ।[1][2]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
1954 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਅਤੇ ਡਿਪਟੀ ਸੈਕਟਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਇੰਗਲੈਂਡ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ।[3]
ਉਸਨੇ ਵੇਰਾ ਜ਼ੈਦੀ, ਇੱਕ ਜਰਮਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਧੀ ਹੈ।[4]
ਜੂਨ 1970 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜਨਰਲ ਆਗਾ ਮੁਹੰਮਦ ਯਾਹੀਆ ਖਾਨ ਦੀ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ 38 ਹੋਰ ਸੀਐਸਪੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿਵਲ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5]
12 ਅਕਤੂਬਰ 1970 ਨੂੰ, ਉਸਦੇ 40ਵੇਂ ਜਨਮਦਿਨ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਰਹੱਸਮਈ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[6][7]
ਸਾਹਿਤਕ ਰਚਨਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]
ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਕਲਮ-ਨਾਮ ਤੇਗ ਇਲਾਹਾਬਾਦੀ ਹੇਠ ਵੀ ਲਿਖਿਆ। ਉਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕਵਿਤਾ ਰੁਮਾਂਟਿਕ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੀ ਸੀ। 17 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 1949 ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਜ਼ੰਜੀਰੀਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜ਼ੰਜੀਰੀਨ (1949), ਰੋਸ਼ਨੀ (1950), ਸ਼ਹਿਰ-ਏ-ਅਜ਼ਰ (ਮੂਰਤੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ; 1958), ਮੌਜ ਮੇਰੀ ਸਦਾਫ਼ ਸਦਫ਼ (1960), ਗਰੀਬਾਂ (1964), ਕਬਾ-ਏ-ਸਾਜ਼ (1967) ਅਤੇ ਕੋਹ-ਏ-ਨਿਦਾ (1971) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਏ। ਉਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਕੰਮ ਕੁਲੀਅਤ-ਏ-ਮੁਸਤਫਾ ਜ਼ੈਦੀ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "مصطفیٰ زیدی: قتل یا خودکشی، سوال نصف صدی بعد بھی باقی". Independent Urdu (in ਉਰਦੂ). 12 ਅਕਤੂਬਰ 2020. Retrieved 30 ਅਗਸਤ 2021.
- ↑ Salman, Peerzada (12 ਅਕਤੂਬਰ 2020). "This week 50 years ago: The Mustafa Zaidi case and NATAK". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 30 ਅਗਸਤ 2021.
- ↑ 3.0 3.1 "Mustafa Zaidi: murder or suicide?". DAWN. 14 ਅਕਤੂਬਰ 2008. Retrieved 13 ਅਕਤੂਬਰ 2015.
- ↑ Ali, Kamran Asdar (1 ਦਸੰਬਰ 2014). "COLUMN: A moment in Karachi's history: a poet's death remembered". DAWN.COM. Retrieved 14 ਫ਼ਰਵਰੀ 2018.
- ↑ "PAKISTAN OUSTS 191 AFTER TRIALS". The New York Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 7 ਜੂਨ 1970. ISSN 0362-4331. Retrieved 31 ਅਗਸਤ 2021.
- ↑ Yunus Ahmar (1999). Modern Urdu Poets. New Delhi: Adam Publishers and Distributors. p. 101. ISBN 978-81-7435-162-3. Retrieved 15 ਫ਼ਰਵਰੀ 2018.
- ↑ Parekh, Rauf (27 ਅਪਰੈਲ 2015). "Creativity and mental disorder: Urdu poets and writers who committed suicide". DAWN.COM. Retrieved 14 ਫ਼ਰਵਰੀ 2018.