ਰਸਖਾਨ

ਰਸਖਾਨ
ਜਨਮ	ਸੱਯਦ ਇਬਰਾਹੀਮ 1548 ਅਮਰੋਹਾ, ਜਿਲ੍ਹਾ ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ (ਭਾਰਤ)
ਮੌਤ	1628 ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ
ਧਰਮ	ਹਿੰਦੂ, ਮੁਸਲਿਮ

ਰਸਖਾਨ (ਅਸਲੀ ਨਾਂ ਸੱਯਦ ਇਬਰਾਹੀਮ) (1548-1628) ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਕਵੀ ਸੀ।

ਜੀਵਨੀ

ਰਸਖਾਨ ਦੇ ਜਨਮ ਦੇ ਸਾਲ ਬਾਰੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਕੜੇ ਮਤਭੇਦ ਹਨ। ਅਨੇਕ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਸੰਵਤ 1615 ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਨੇ ਸੰਵਤ 1630 ਮੰਨਿਆ ਹੈ। ਰਸਖਾਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਗਦਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਿੱਲੀ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਸੀ, ਤੱਦ ਦਿੱਲੀ ਛੱਡਕੇ ਉਹ ਬ੍ਰਜ (ਮਥੁਰਾ) ਚਲੇ ਗਏ। ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਗਵਾਹੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਪਰੋਕਤ ਗਦਰ ਸੰਵਤ 1613 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਗੱਲ ਤੋਂ ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਬਾਲਗ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਰਸਖਾਨ ਦਾ ਜਨਮ ਸੰਵਤ 1590 ਮੰਨਣਾ ਜਿਆਦਾ ਦਰੁਸਤ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਉਹ ਇੱਕ ਪਠਾਨ ਸਰਦਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਅਮਰੋਹਾ ਜਿਲ੍ਹਾ ਮੁਰਾਦਾਬਾਦ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 'ਭਾਗਵਤ ਪੁਰਾਣ' ਦਾ ਫ਼ਾਰਸੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੀ ਹਿੰਦੀ ਕਵਿਤਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਭਗਤੀ ਵਿੱਚ ਰੰਗੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਰਚਨਾਵਾਂ ਸੁਜਾਨ ਰਸਖਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਮਵਾਟਿਕਾ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।

ਬਾਹਰੀ ਸਰੋਤ

• ਰਸਖਾਨ - ਕਵਿਤਾ ਕੋਸ਼ ਤੇ (ਹਿੰਦੀ)
• ਰਸਖਾਨ - ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਤੇ (ਪੰਜਾਬੀ)