ਰਿਚਰਡ ਹੈਂਡਰਸਨ (ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ)
.jpg)
ਰਿਚਰਡ ਹੈਂਡਰਸਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Richard Henderson; ਜਨਮ 19 ਜੁਲਾਈ 1945) ਇੱਕ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਅਣੂ ਬਾਇਓਲਾਜਿਸਟ ਅਤੇ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਅਣੂਆਂ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨ ਮਾਈਕਰੋਸਕੋਪੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਇਨੀਅਰ ਹੈ। ਹੈਂਡਰਸਨ ਨੇ ਜੈਕ ਡੁਬੋਚੇਟ ਅਤੇ ਜੋਆਚਿਮ ਫਰੈਂਕ ਨਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਸਿੱਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]ਹੈਂਡਰਸਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਿcastਕੈਸਲਟਨ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ, ਹਵਿਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਬੋਰਮੁਇਰ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿਖੇ ਹੋਈ। ਉਸਨੇ ਐਡਿਨਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਐਸ.ਸੀ. ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, 1966 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਜਮਾਤ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ। ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਕੈਂਪ੍ਰਿਜ ਕ੍ਰਿਸਟੀ ਕਾਲਜ, ਕੈਂਬਰਿਜ ਵਿਖੇ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1969 ਵਿਚ ਕੈਂਬਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚਡੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਕਰੀਅਰ ਅਤੇ ਖੋਜ
[ਸੋਧੋ]ਖੋਜ
[ਸੋਧੋ]ਹੈਂਡਰਸਨ ਨੇ ਐੱਮ.ਆਰ.ਸੀ. ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਮਲੇਕੂਲਰ ਬਾਇਓਲੋਰੀ ਵਿਖੇ ਡੇਵਿਡ ਮੇਰਵਿਨ ਬਲੋ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਆਪਣੀ ਡਾਕਟਰੇਟ ਲਈ ਕਾਇਮੋਟ੍ਰਾਇਸਿਨ ਦੇ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਝਿੱਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵਿਚ ਉਸਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਉਸ ਨੂੰ ਯੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਡਾਕਟੋਰਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੋਲਟੇਜ-ਗੇਟਡ ਸੋਡੀਅਮ ਚੈਨਲਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੀ। 1975 ਵਿਚ ਐੱਮ ਸੀ ਸੀ ਲੈਬਾਰਟਰੀ ਆਫ਼ ਅਣੂ ਬਾਇਓਲਾਜੀ ਵਿਚ ਵਾਪਸ ਪਰਤਦਿਆਂ, ਹੈਂਡਰਸਨ ਨੇ ਨਾਈਜ਼ਲ ਉਨਵਿਨ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨ ਮਾਈਕਰੋਸਕੋਪੀ ਦੁਆਰਾ ਝਿੱਲੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਬੈਕਟੀਰੀਓਰਹੋਡਸਿਨ ਦੀ ਬਣਤਰ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਹੈਂਡਰਸਨ ਅਤੇ ਉਨਵਿਨ (1975) ਦੁਆਰਾ ਕੁਦਰਤ ਵਿਚ ਇਕ ਅਰਧ ਪੱਤਰ ਵਿਚ ਬੈਕਟੀਰੀਓਰਹੋਡਸਿਨ ਲਈ ਇਕ ਘੱਟ ਰੈਜ਼ੋਲਿ ਊਸ਼ਨ ਢਾਂਚਾਗਤ ਮਾਡਲ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਸੱਤ ਟ੍ਰਾਂਸਮੈਬਰਨ ਹੈਲੀਕਾਇਸਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਪੇਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸੀ, ਨਾ ਕਿ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਝਿੱਲੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਸ਼ਿਤ ਢਾਂਚਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਟ੍ਰਾਂਸਮੇਮ੍ਰਬਨ ਅਲਫ਼ਾ-ਹੈਲੀਕੇਸ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। 1975 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੈਂਡਰਸਨ ਨੇ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਬੈਕਟੀਰੀਅਰਹੋਡੋਪਸਿਨ ਦੇ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। 1990 ਵਿਚ ਹੈਂਡਰਸਨ ਨੇ ਬੈਟਰੀਓਰੀਹੋਡੋਪਸਿਨ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਮਾਡਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਅਣੂ ਬਾਇਓਲੋਜੀ ਵਿਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨ ਕ੍ਰਿਸਟਲੋਗ੍ਰਾਫੀ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਮਾਡਲ ਝਿੱਲੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪਰਮਾਣੂ ਮਾਡਲ ਸੀ। ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨ ਕ੍ਰਿਸਟਲੋਗ੍ਰਾਫੀ ਲਈ ਹੈਂਡਰਸਨ ਨੇ ਵਿਕਸਤ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਜੇ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ
[ਸੋਧੋ]1978 ਨੂੰ ਵਿਲੀਅਮ ਬੈਟ ਹਾਰਡੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ[1] 1983 ਰਾਇਲ ਸੁਸਾਇਟੀ (FRS) ਦੇ ਇੱਕ ਫੈਲੋ ਚੁਣੇ ਗਏ।
ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਯੂਰਪੀਅਨ ਬਾਇਓਕੈਮੀਕਲ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਦੁਆਰਾ 1984 ਨੂੰ ਸਰ ਹੰਸ ਕਰੈਬਜ਼ ਮੈਡਲ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ 1998 ਨੇ ਯੂਐਸ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ।
1981 ਨੂੰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨ ਮਾਈਕਰੋਸਕੋਪੀ ਲਈ ਅਰਨਸਟ-ਰਸਕਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 1991 ਨੂੰ ਲੇਵਿਸ ਐਸ ਰੋਜ਼ੈਂਟੀਲ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ 1993 ਨੂੰ ਦਵਾਈ ਲਈ ਲੂਯਿਸ-ਜੇਨਟੇਟ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ (ਐਫ.ਐਮ.ਡੀ.ਐੱਸ.ਸੀ.) ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਫੈਲੋ ਵਜੋਂ 1998 ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ[2] 1999 ਨੂੰ ਗ੍ਰੇਗੋਰੀ ਐਮਿਨਫ ਇਨਾਮ (ਨਿਗੇਲ ਅਨਵਿਨ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ) ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
2003 ਕਾਰਪਸ ਕ੍ਰਿਸਟੀ ਕਾਲਜ, ਕੈਂਬਰਿਜ ਦੇ ਆਨਰੇਰੀ ਫੈਲੋ 2003 ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬਾਇਓਫਿਜਿਕਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਆਨਰੇਰੀ ਮੈਂਬਰ।
2005 ਨੂੰ ਡਿਸਟਿੰਗੂਇਸ਼ਡ ਸਾਇੰਟਿਸਟ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਫੈਲੋ, ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਕੋਪੀ ਸੁਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਐਡਿਨਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ 2008 ਦੇ ਆਨਰੇਰੀ ਡਾਕਟਰ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ
2016 ਨੂੰ ਰਾਇਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦਾ ਕੋਪਲੀ ਮੈਡਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ[3] 2016 ਨੂੰ ਬਾਇਓਫਿਜ਼ਿਕਸ ਵਿਚ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਹੋਲੇਂਡਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
2017 ਵਿਲੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ[4] ਰਾਇਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਕੈਮਿਸਟਰੀ (ਹੋੱਨ.ਐਫ.ਆਰ.ਐੱਸ.ਸੀ.) ਦੇ 2017 ਆਨਰੇਰੀ ਫੈਲੋ।
2017 ਨੇ ਜੈਕ ਡੂਬੋਚੇਟ ਅਤੇ ਜੋਆਚਿਮ ਫ੍ਰੈਂਕ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਵਿਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ "ਹੱਲ ਵਿਚ ਬਾਇਓਮੋਲਿਕੂਲਸ ਦੇ ਉੱਚ-ਰੈਜ਼ੋਲੇਸ਼ਨ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਨਿਰਧਾਰਣ ਲਈ ਕ੍ਰਿਓ-ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨ ਮਾਈਕਰੋਸਕੋਪੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ" [5][6] ਜੈਵਿਕ ਅਣੂਆਂ ਦੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਮਾਈਕਰੋਸਕੋਪੀ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਮਹਾਰਾਣੀ ਦੇ ਜਨਮਦਿਨ ਆਨਰਜ਼ ਵਿੱਚ 2018 ਕਮਾਂਡਰਜ਼ ਆਫ ਆਨਰਜ਼ (ਆਨੰਦ) ਦੇ ਆਡਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
2018 ਨੂੰ ਰਾਇਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਐਡਿਨਬਰਗ ਦਾ ਰਾਇਲ ਮੈਡਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ 2019 ਲੀਡਜ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਨਰੇਰੀ ਡਾਕਟਰ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ।
ਇੰਟਰਵਿਊ
[ਸੋਧੋ]ਉਸਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਜਿਮ ਅਲ-ਖਲੀਲੀ ਦੁਆਰਾ ਦਿ ਲਾਈਫ ਸਾਇੰਟਫਿਕਸ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਫਰਵਰੀ 2018 ਵਿਚ ਬੀਬੀਸੀ ਰੇਡੀਓ 4 ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[7]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ CV of Richard Henderson
- ↑ Dr Richard Henderson FRS FMedSci Fellow Profile, Academy of Medical Sciences
- ↑ Copley Medal 2016
- ↑ "Wiley Prize". Wiley Foundation. Retrieved 13 December 2017.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2017". The Nobel Foundation. 4 October 2017. Retrieved 6 October 2017.
- ↑ "Nobel Prize in Chemistry Awarded for Cryo-Electron Microscopy". The New York Times. October 4, 2017. Retrieved 4 October 2017.
- ↑ "Richard Henderson zooms in on the molecules of life". bbc.co.uk. BBC.