ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ (ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ)

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਰਥ ਯਾਤਰਾ, ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਸਜਾਏ ਹੋਏ ਹਾਥੀਆਂ

ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ 1878 ਤੋਂ ਹਰ ਅਸਾਧ-ਸੁਦ-ਬਿਜ ਨੂੰ ਜਗਨਨਾਥ ਮੰਦਿਰ, ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਦੁਆਰਾ ਰਥ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ[1] ਇਹ ਸਾਲਾਨਾ ਤਿਉਹਾਰ ਜਗਨਨਾਥ, ਬਲਰਾਮ ਅਤੇ ਸੁਭਦਰਾ ਨੂੰ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ।[2]

ਇਹ ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕੋਤਸਵ (ਜਨਤਕ ਤਿਉਹਾਰ) ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਰਥ ਯਾਤਰਾ ਪੁਰੀ ਅਤੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰਥ ਯਾਤਰਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕੋ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2]

ਦੰਤਕਥਾ[ਸੋਧੋ]

ਜਗਨਨਾਥ ਨਰਸਿਮਹਾਦਾਸ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਵਿੱਚ ਆਏ ਅਤੇ ਉਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1878 ਵਿੱਚ ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਮਨਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ[3]

ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਰੱਥ (ਰੱਥ) ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਦਰਖਤ ਤੋਂ ਭਰੂਚ ਦੇ ਖਾਲਸਾ ਜਾਤੀ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਰਥ ਅਜੇ ਵੀ ਉਸ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕ ਹੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ।[4]

Artist performing during Rath Yatra at Ahmedabad in 2011
ਰਥ ਯਾਤਰਾ, ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ (2011) ਦੌਰਾਨ ਕਲਾਕਾਰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।

ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ[ਸੋਧੋ]

ਮੰਗਲਾ ਆਰਤੀ ਦਿਨ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 4 ਵਜੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਥ ਯਾਤਰਾ ਸਵੇਰੇ 7 ਵਜੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਾਹਿੰਦ ਵਿਧੀ ਦੀ ਰਸਮ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਮਾਰਗ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਸਫਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੱਥ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[5] ਰੱਥ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ, ਭਗਵਾਨ ਜਗਨਨਾਥ ਦਾ ਰੱਥ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸੁਭਦਰਾ ਅਤੇ ਬਲਰਾਮ ਦਾ ਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 14 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਰਥ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਅਖਾੜੇ, ਹਾਥੀ, ਸਜੇ ਟਰੱਕ ਅਤੇ ਜਥੇ ਵੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।[6]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Passage being smoothened for 141st Rath Yatra". The Times of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). TNN. 12 July 2018. Retrieved 2019-07-04.
  2. 2.0 2.1 "136th Jagannath rath yatra begins in Ahmedabad amid tight security". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 10 July 2013. Retrieved 2019-07-04.
  3. "રથયાત્રા" [Rathyatra]. www.sadhanaweekly.com (in ਗੁਜਰਾਤੀ). Retrieved 2019-07-04.
  4. "જાણો અમદાવાદ જગન્નાથજીની રથયાત્રાનો ઈતિહાસ" [Learn the history of Ahmedabad Jagannathji's Rathyatra]. khabarchhe.com (in ਗੁਜਰਾਤੀ). Retrieved 2019-07-04.
  5. "Jagannath Rath Yatra Begins in Gujarat".
  6. "Over 25,000 cops, drone cameras to secure Gujarat Rath Yatra on July 4". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Press Trust of India. 29 June 2019. Retrieved 2019-07-04.