ਲਕਸ਼ਮਣਾ (ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀ ਪਤਨੀ)

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਲਕਸ਼ਮਣਾ ਜਾਂ ਲਕਸ਼ਾਨਾ ਅਸ਼ਟਭਰਿਆ, ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤਾ ਕਿ੍ਰਸ਼ਨਾ, ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦਾ ਇੱਕ ਅਵਤਾਰ ਅਤੇ ਦਵਾਰਕਾ ਦਾ ਰਾਜਾ, ਦੀ ਮੁੱਖ ਅੱਠ ਰਾਣੀਆਂ, ਵਿਚੋਂ ਸੱਤਵੀ ਹੈ। [1]

ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਨਾਮ[ਸੋਧੋ]

ਭਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਨੇ ਲਕਸ਼ਮਣਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਮਦਰਾ ਦੇ ਸ਼ਾਸ਼ਨ ‘ਚ ਇੱਕ ਅਣਜਾਣੇ ਕਿਸੇ ਨਾਮਵਰ ਸ਼ਾਸਕ ਦੀ ਬੇਟੀ ਸੀ। [2] ਪਦਮ ਪੁਰਾਨ ‘ਚ ਮਦਰਾ ਦੇ ਰਾਜਾ ਦਾ ਨਾਮ ਬ੍ਰਹਿਤਸੇਨਾ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। [3] ਲਕਸ਼ਮਣਾ ਇੱਕ ਸੰਵਾਦ ‘ਚ ਬ੍ਰਹਿਤਸੇਨਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਵੀਨਾ ਖਿਡਾਰੀ ਵਰਣਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। [4] ਕੁਝ ਹਵਾਲੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਦਰੀ ਜਾਂ ਮਾਦਰਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। [5] [6] ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਪੁਰਾਣ ਵਿਚ ਅਸ਼ਟਭਾਰੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਲਕਸ਼ਮਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਪਰ ਇਕ ਹੋਰ ਰਾਣੀ ਮਾਦਰੀ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਪਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿਚ ਮਦਰਾ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਹੈ।

ਵਿਆਹ[ਸੋਧੋ]

ਲਕਸ਼ਮਣ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਸਵੰਯਵਰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲਾੜੀ ਲਈ ਇੱਕ ਯੋਗ ਵਰ ਲੱਭਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨੇ ਸਵੰਯਵਰ ਤੋਂ ਲਕਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਅਪਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਵੇਂ ਪੰਛੀ-ਮਨੁੱਖ ਗਰਰੂ ਨੇ ਦੇਵਤਿਆਂ ਤੋਂ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਧਾਰ ( ਅਮ੍ਰਿਤਾ ) ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।[7] [5] ਇਕ ਹੋਰ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੀਰ ਅੰਦਾਜ਼ੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ ਲਕਸ਼ਮਣਾ ਨੂੰ ਜਿੱਤਿਆ। ਰਾਜਾ ਜਰਸੰਧਾ ਅਤੇ ਦੁਰਯੋਧਨ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ਤੋਂ ਚੂਕ ਗਏ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Mani, Vettam (1975). Puranic Encyclopaedia: a Comprehensive Dictionary with Special Reference to the Epic and Puranic Literature. Motilal Banarsidass Publishers. p. 62. ISBN 978-0-8426-0822-0.
  2. Prabhupada. "Bhagavata Purana 10.58.57". Bhaktivedanta Book Trust. Archived from the original on 2011-09-20. Retrieved 2019-04-23. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  3. Mani, Vettam (1975). Puranic Encyclopaedia: a Comprehensive Dictionary with Special Reference to the Epic and Puranic Literature. Motilal Banarsidass Publishers. p. 448. ISBN 978-0-8426-0822-0.
  4. Rakosh Das Begamudre; Pōtana (1988). Amrutha of Sreemad Bhagavatha: adapted and translated from the Telugu original of Kavi Bammera Pothana. Rakosh Das Beegamudre. Retrieved 7 February 2013.
  5. 5.0 5.1 Prabhupada. "Bhagavata Purana 10.61.15". Bhaktivedanta Book Trust.
  6. Horace Hayman Wilson (1870). The Vishńu Puráńa: a system of Hindu mythology and tradition. Trübner. pp. 81–3, 107–8. Retrieved 21 February 2013.
  7. "Five Ques married by Krishna". Krishnabook.com. Retrieved 25 January 2013.