ਲਕਸ਼ਮੀ ਕੰਤਾਂਮਾ
Lakshmi Kantamma లక్ష్మీకాంతమ్మ | |
|---|---|
| Member of Parliament | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 1962 - 1977 | |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | T. B. Vittal Rao |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | Jalagam Kondala Rao |
| ਹਲਕਾ | Khammam |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | 16 July 1924 Alampur, Telangana, India |
| ਮੌਤ | 13 December 2007 Vijayawada, Andhra Pradesh, India |
| ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ | Indian National Congress |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | T. V. Subba Rao |
| ਬੱਚੇ | 1 daughter |
ਤੇੱਲਾ ਲਕਸ਼ਮੀ ਕੰਤਾਂਮਾ (1 ਅਗਸਤ 1924 - 13 ਦਸੰਬਰ 2007) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ 1962 ਤੋਂ 1977 ਤਕ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ।[1]
ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ ਮਹਿਬੂਬਨਗਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਆਲਮਪੁਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ।
ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਵੈਂਕਟ ਰੈਡੀ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਮੰਗਾਮਮਾ ਸੀ। ਲਕਸ਼ਮੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਬੱਚਾ ਸੀ।
ਉਸ ਨੇ ਕੁਰਨੂਲ ਵਿਚ 5ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗੁਦੀਵਾੜਾ ਵਿਚ ਐਸਐਸਐਸਸੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਵਿਚਕਾਰਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਮਦਰਾਸ ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਿਲਾ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਮਾਛੀਲੀਪਟਨਮ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਏ. ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵੱਲ ਖਿੱਚੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਵਿਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ; ਪਰ ਉਹ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਨਹੀਂ ਬਣੀ ਸੀ।
ਬਾਅਦ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ
[ਸੋਧੋ]ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਤਮਵਾਦ ਵੱਲ ਮੁੰਹ ਕੀਤਾ, ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼ਿਵ ਬਾਲਯੋਗੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਕੀਮਤੀ ਜਾਇਦਾਦ ਆਪਣੇ ਟਰੱਸਟ ਨੂੰ ਦਾਨ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਹ ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।[2]
ਉਹ 82 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਵਰਤਮਾਨ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਲਈ ਲੇਖ ਲਿਖਦੀ ਰਹੀ ਸੀ। 13 ਦਸੰਬਰ 2007 ਨੂੰ ਉਹ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਉਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1957 ਵਿੱਚ ਖੰਮਮ ਸੀਟ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਟਿਕਟ 'ਤੇ ਅਹੁਦੇ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਉਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਟਿਕਟ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਲਾਲ ਬਹਾਦੁਰ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਅਤੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਵਜੋਂ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਨ ਜਾਂ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਵਜੋਂ। ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨੇ ਉਸਦੇ ਲਈ ਟਿਕਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਹ ਪੀਡੀਐਫ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਐਨ ਪੇਡੰਨਾ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਈ।[3] ਉਹ 1962, 1967 ਅਤੇ 1971 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਖੰਮਮ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਨ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਸੰਸਦ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਸਨੇ 1975 ਵਿੱਚ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 1977 ਵਿੱਚ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਨੇ 1977 ਦੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਟਿਕਟ 'ਤੇ ਸਿਕੰਦਰਾਬਾਦ ਤੋਂ ਲੜੀ ਪਰ ਹਾਰ ਗਈ। ਉਸਨੇ 1979 ਵਿੱਚ ਸਿਕੰਦਰਾਬਾਦ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਉਪ-ਚੋਣ ਲੜੀ ਪਰ ਦੁਬਾਰਾ ਹਾਰ ਗਈ।[4]
1962 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਈਫਲ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਸਿੱਖੀ ਸਗੋਂ ਦੂਜਾ ਇਨਾਮ ਵੀ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਹ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸੰਸਦ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਵਫ਼ਦ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਈਏਐਸ ਅਫਸਰ ਬਣਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਲਕਸ਼ਮੀ ਕਾਂਤੰਮਾ ਨੇ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਮਨਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਰੁਕਾਵਟ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ। [ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ] ਉਸਨੇ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਔਰਤਾਂ ਲਈ 50% ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਹੱਕ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਉਠਾਇਆ। 1972 ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਚੋਣ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਸ ਨੇ 70 ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਟਿਕਟਾਂ ਅਲਾਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਚੇਕੁਰੀ ਕਸਈਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਹੱਥੋਂ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਹੁਣ ਵੀ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ 1957 ਵਿੱਚ ਖੰਮਮ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਚੋਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਖੰਮਮ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸੀਟ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪਿਛਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਪਰ ਲਕਸ਼ਮੀ ਕਾਂਤੰਮਾ ਨੇ ਸਖ਼ਤ ਟੱਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਥੋੜ੍ਹੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਹਾਰ ਗਈ।
ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਮੋਹਰੀ ਸੀ ਜੋ ਪੁਲਿਸ ਅਕੈਡਮੀ, ਭੇਲ, ਵਿਸ਼ਾਖਾਪਟਨਮ ਸਟੀਲ ਪਲਾਂਟ ਅਤੇ ਕੋਠਾਗੁਡੇਮ ਥਰਮਲ ਪਾਵਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲੜੇ ਸਨ। ਵੀ. ਵੀ. ਗਿਰੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਚੁਣਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਵੀ. ਵੀ. ਗਿਰੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਤਮਕਥਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਸੀ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਲਗਾਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦਿਆਂ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਲੋਕ ਅਹੁਦਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਾਜਪਾਈ, ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ, ਮੋਰਾਰਜੀ ਦੇਸਾਈ, ਪੀ. ਵੀ. ਨਰਸਿਮਹਾ ਰਾਓ ਅਤੇ ਚਰਨ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਹਿਕਰਮੀ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੇਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਹਿਮਾਇਤ ਨਗਰ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਚੁਣੀ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਜ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਪੀ. ਵੀ. ਨਰਸਿਮਹਾ ਰਾਓ ਨੂੰ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Bharatiya Janata Party. BJP Today. New Delhi: Bharatiya Janata Party, 1996. v.5 p.165 Google Books
- ↑ Palotas, Thomas L. Divine Play: The Silent Teaching of Shiva Bala Yogi. Langley, WA: Handloom Pub, 2004. p4, p.137 Google Books
- ↑ "Andhra Pradesh Assembly Election Results in 1957".
- ↑ "1977 India General (6th Lok Sabha) Elections Results".