ਲਿਲੀਅਨ ਹਰਮਨ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਲਿਲੀਅਨ ਹਰਮਨ

ਲਿਲੀਅਨ ਸੁਜ਼-ਓ 'ਬ੍ਰਾਇਨ (23 ਦਸੰਬਰ, 1869-1929) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਲਿੰਗਕ ਕੱਟਡ਼ਪੰਥੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਕ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਮੂਸਾ ਹਰਮਨ ਨੇ ਲੂਸੀਫਰ, ਲਾਈਟ-ਬੀਅਰਰ, ਇੱਕ ਖੇਤਰੀ, ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜਿਨਸੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ "ਮੁਫ਼ਤ ਵਿਆਹ" ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਈ, ਜੋ ਰਾਜ ਅਤੇ ਚਰਚ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਰਮਨ ਨੇ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਅਰਾਜਕਤਾਵਾਦੀ ਪੱਤ੍ਰਿਕਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਹੋਈ ਜਿਸ ਨੇ ਗੈਰ-ਵਿਆਹੁਤਾ ਲਿੰਗ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ। ਉਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬੱਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਇੱਕ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਧੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਕੰਸਾਸ ਤੋਂ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਚਲੀ ਗਈ, ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਹੋਇਆ। 1910 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ।

ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਹਰਮਨ ਦਾ ਜਨਮ 23 ਦਸੰਬਰ 1869 ਨੂੰ ਕ੍ਰੌਫੋਰਡ ਕਾਉਂਟੀ, ਮਿਸੂਰੀ ਵਿੱਚ ਮੂਸਾ ਅਤੇ ਸੁਜ਼ਨ (ਨੀ ਸ਼ੂਕ ਜਾਂ ਸ਼ੂਕ ਹਰਮਨ) ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਭਰਾ ਸੀ, ਜਾਰਜ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਵੈਲੀ ਫਾਲਸ, ਕੰਸਾਸ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਿਬਰਲ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਪੇਪਰ, ਵੈਲੀ ਫਾਲਸ ਲਿਬਰਲ ਦਾ ਸਹਿ-ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਲੂਸੀਫਰ, ਲਾਈਟ-ਬੀਅਰਰ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਧੀ ਤੇਰਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰੀ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਟਾਈਪ ਕਰਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜਿਨਸੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੈੱਸ ਦੀ ਲਿੰਗਕਤਾ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।[1]

1886 ਵਿੱਚ, ਸੋਲਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਐਡਵਿਨ ਸੀ. ਵਾਕਰ ਨਾਲ ਰਾਜ ਅਤੇ ਚਰਚ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ "ਮੁਫ਼ਤ ਵਿਆਹ" ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਕੰਸਾਸ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨੇ ਵਿਆਹਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਪਤੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ, ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਰਮਨ ਨੂੰ 1867 ਦੇ ਕੰਸਾਸ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ ਨੂੰ ਤੋਡ਼ਨ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਖਰਚੇ ਅਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਕੱਟੀ ਸੀ। ਕੇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜਿਨਸੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਆਈਕਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਾਰੀਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸਹਿਮਤੀ ਦੀ ਉਮਰ ਅਤੇ ਵਿਆਹੁਤਾ ਬਲਾਤਕਾਰ ਬਾਰੇ ਬਹਿਸ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।[1][2]

ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਕੇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਫੈਲਦਾ ਗਿਆ, ਲੂਸੀਫਰ ਨੇ ਨਵੇਂ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲਹਿਰ ਦੀ ਸਵਾਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਲਿੰਗਕ ਕੱਟਡ਼ਵਾਦ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਮੰਚ ਬਣ ਗਿਆ। ਹਰਮਨ 1887 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਈ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ, ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਅਰਾਜਕਤਾਵਾਦੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ, ਫੇਅਰ ਪਲੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਅਗਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ 'ਅਵਰ ਨਿਊ ਹਿਊਮੈਨਿਟੀ' ਅਤੇ 'ਅਮੈਰੀਕਨ ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਯੂਜੇਨਿਕਸ' ਨਾਲ ਕੀਤੀ, ਜੋ 1910 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਨਾਲ ਘੱਟ ਗਈ।[1]

ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ, ਹਰਮਨ ਨੇ ਲਿੰਗਕ ਸਰਗਰਮੀ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਉਸ ਦਾ 1893 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ "ਆਜ਼ਾਦ ਮਾਂ" ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਹਰਮਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਵਾਕਰ ਨੂੰ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਧੀ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਦਾ ਆਪਣਾ ਹਿੱਸਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਕੀਤਾ। ਹਰਮਨ ਅਤੇ ਵਾਕਰ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲੈਜੀਟੀਮੇਸ਼ਨ ਲੀਗ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣੀ, ਜਿਸ ਨੇ 1897 ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਵਿਆਹੁਤਾ ਲਿੰਗ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ। ਹਰਮਨ ਨੇ ਲੀਗ ਦੇ ਰਸਾਲੇ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ ਦਿਵਾਈ।[1] 1898 ਵਿੱਚ, ਹਰਮਨ ਨੂੰ ਜਾਰਜ ਬੈਡਬਰੋ ਦੇ ਨਾਲ ਅਸ਼ਲੀਲਤਾ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹਰਮਨ ਨੇ 1900 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਦੇ ਇੱਕ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪ੍ਰਿੰਟਰ ਅਤੇ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇਤਾ ਜਾਰਜ ਆਰ. ਓ. ਬ੍ਰਾਇਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤਰ, ਜਾਰਜ ਹਰਮਨ ਓ ਬ੍ਰਾਇਨ, ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਬਣ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਵਾਕਰ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਧੀ, ਵਿਰਨਾ ਵਿਨੀਫਰੇਡ ਵਾਕਰ, ਇੱਕੋ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਡਾਂਸਰ ਬਣ ਗਈ। 1910 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਅਤੇ 1929 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[1]

ਚੁਣੇ ਕੰਮ[ਸੋਧੋ]

  • ਸਮਾਜਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ (1898)
  • ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਮੌਤ (1900)
  • ਸਮਾਜ ਦਾ ਪੁਨਰ-ਨਿਰਮਾਣ (1900)

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Passet 2007.
  2. McElroy 2001.