ਲੇਕ ਵਾਨ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਲੇਕ ਵਾਨ
ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚੋਂ, ਸਤੰਬਰ 1996
(ਚਿੱਤਰ ਦਾ ਸਿਖਰ ਤਕਰੀਬਨ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਹੈ)
ਗੁਣਕ 38°38′N 42°49′E / 38.633°N 42.817°E / 38.633; 42.817ਗੁਣਕ: 38°38′N 42°49′E / 38.633°N 42.817°E / 38.633; 42.817
ਝੀਲ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਿਸਮ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਝੀਲ, ਖਾਰੀ ਝੀਲ
ਮੁਢਲੇ ਅੰਤਰ-ਪ੍ਰਵਾਹ ਕਰਸੂ, ਹੋਸਪ, ਗਜ਼ਲਸੂ, ਬੇਦੀਮਾਹੀ, ਜ਼ਿਲਾਨ ਅਤੇ ਯੇਨੀਕ੍ਰਾਪ[1]
ਮੁਢਲੇ ਨਿਕਾਸ none
ਵਰਖਾ-ਬੋਚੂ ਖੇਤਰਫਲ 12,500 km2 (4,800 sq mi)[1]
ਪਾਣੀ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਤੁਰਕੀ
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੰਬਾਈ 119 km (74 mi)
ਖੇਤਰਫਲ 3,755 km2 (1,450 sq mi)
ਔਸਤ ਡੂੰਘਾਈ 171 m (561 ft)
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ 451 m (1,480 ft)[2]
ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 607 km3 (146 cu mi)[2]
ਕੰਢੇ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 430 km (270 mi)
ਤਲ ਦੀ ਉਚਾਈ 1,640 m (5,380 ft)
ਟਾਪੂ ਅਕਦਾਮਰ, ਚਾਰਪਨਕ (ਕਤੁਤਸ), ਆਦਿਰ (ਲਿਮ), ਕੁਸ (ਆਰਤਰ)
ਬਸਤੀਆਂ ਵਾਨ, ਤਤਵਾਨ, ਐਹਲਤ, ਐਰਜਿਸ
ਕੰਢੇ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਇੱਕ ਢੁਕਵੀਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਮਾਪ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਵਾਨ ਝੀਲ (ਤੁਰਕੀ: [Van Gölü] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help), ਅਰਮੀਨੀਆਈ: Վանա լիճ, Vana lič̣, ਕੁਰਦੀ: [Gola Wanê] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) ), ਐਨਾਤੋਲੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਝੀਲ ਵਾਨ ਅਤੇ ਬਿਟਿਲਿਸ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਦੂਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਰੀ ਸੋਡਾ ਝੀਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਅਨੇਕਾਂ ਛੋਟੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਵਾਨ ਝੀਲ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਐਂਡੋਰੇਕ ਝੀਲਾਂ (ਜਿਸਦਾ ਕੋਈ ਆਊਟਲੈਟ ਨਹੀਂ ਹੈ) ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ; ਇੱਕ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਦੇ ਫਟਣ ਨੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬੇਸਿਨ ਤੋਂ ਮੂਲ ਆਉਟਲੈਟ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਭਾਵੇਂ ਵਾਨ ਝੀਲ ਦੀ ਉੱਚਾਈ 1,640 m (5,380 ft) ਹੈ ਸਖਤ ਸਰਦੀਆਂ ਵਾਲੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਇਸਦੀ ਉੱਚ ਲੂਣ ਮਾਤਰਾ ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਜੰਮ ਜਾਣ ਰੋਕਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਪੇਤਲਾ ਉੱਤਰੀ ਭਾਗ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕਦੇ ਜੰਮਦਾ ਹੈ।[3]

ਹਾਈਡ੍ਰੋਲੋਜੀ ਅਤੇ ਕੈਮਿਸਟਰੀ[ਸੋਧੋ]

ਅਕਦਮਾਰ ਆਈਲੈਂਡ ਅਤੇ ਹੋਲੀ ਕਰਾਸ ਗਿਰਜਾਘਰ, 10 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਅਰਮੀਨੀਆਈ ਚਰਚ ਅਤੇ ਮੱਠਵਾਦੀ ਕੰਪਲੈਕਸ. ਮਾਊਂਟ ਆਰਤਸ (ਮਾਊਂਟ-ਅਦਰ) ਪਿਛੋਕੜ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਵਾਨ ਝੀਲ 119 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਇਸਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਦੂਰ ਵਾਲੇ ਬਿੰਦੂ ਤੱਕ, ਔਸਤ ਡੂੰਘਾਈ 171 ਮੀਟਰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ 451 ਮੀਟਰ [2] ਝੀਲ ਦੇ ਧਰਾਤਲ 1640 ਮੀਟਰ ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਉਚਾਈ ਅਤੇ ਤੱਟ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 430 ਕਿਲੋਮੀਟਰ, ਵਾਨ ਝੀਲ ਦਾ ਖੇਤਰਲ 3755 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅਤੇ ਆਇਤਨ 607 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ। [2]

ਝੀਲ ਦਾ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸਾ ਡੂੰਘਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਬੇਸਿਨ 400 ਮੀਟਰ (1,300 ਫੁੱਟ) ਤੋਂ ਡੂੰਘਾ ਨਾਲ ਤਟਵਾਨ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਆਹਲਾਟ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਹੈ। ਝੀਲ ਦੀਆਂ ਪੂਰਬੀ ਬੱਖੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਨ। ਵਾਨ-ਅਹਤਾਮਰ ਹਿੱਸਾ ਦੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ, ਇਸਦੇ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਲਗਭਗ 250 ਮੀਟਰ (820 ਫੁੱਟ) ਦੀ ਅਧਿਕਤਮ ਡੂੰਘਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਬਾਕੀ ਝੀਲ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹਦੀ ਇਰਸੀ ਬਾਂਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਡੂੰਘੀ ਹੈ, ਜਿਆਦਾਤਰ 50 ਮੀਟਰ (160 ਫੁੱਟ) ਤੋਂ ਘੱਟ, ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਹਿਰਾਈ ਲਗਭਗ 150 ਮੀਟਰ (490 ਫੁੱਟ)।

ਇਸ ਝੀਲ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਪੀਐਚ 9.7-9.8) ਅਤੇ ਸੋਡੀਅਮ ਕਾਰਬੋਨੇਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੂਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਵਾਸਪੀਕਰਨ ਰਾਹੀਂ ਸੁਕਾ ਕੇ ਕੱਢੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਡਿਟਰਜੈਂਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। [4]

ਅਕੈਡਮਰ ਆਈਲੈਂਡ ਤੋਂ ਸੁੱਕਾ ਜੁਆਲਾਮੁਖੀ ਮਾਉਂਟ ਅਦਰ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ

ਤਾਜ਼ਾ ਝੀਲ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ[ਸੋਧੋ]

ਵਾਨ ਝੀਲ ਦੀ ਲੈਂਡਸੈਟ ਫੋਟੋ

ਵਾਤਾਵਰਣ[ਸੋਧੋ]

ਐਸਟੀਐਸ-41-ਜੀ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਲੇਕ ਵਾਨ ਪੁਲਾੜ ਸ਼ਟਲ ਚੈਲੇਂਜਰ ਤੋਂ ਦੇਖੀ ਗਈ

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਵਾਨ ਝੀਲ ਦਾ ਐਥਨੋਗਰਾਫੀਕਲ ਨਕਸ਼ਾ, ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ - ਝੀਲ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਹਨੇਰਾ ਹਰਾ ਖੇਤਰ ਅਰਮੀਨੀਅਨਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ.

ਅਰਮੀਨੀਆਈ ਰਾਜ[ਸੋਧੋ]

ਵਾਨ ਝੀਲ ਦੇ ਕੋਲ ਅਰਮੀਨੀਆਈ ਮੱਧਯੁਗੀ ਖਛਕੜ

ਸੇਲਜੁਕ ਸਾਮਰਾਜ[ਸੋਧੋ]

ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਨਰੇਕਾਵੰਕ ਦੀ 10 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਅਰਮੀਨੀਆਈ ਮੱਠ ਦੀ ਇੱਕ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ, ਜੋ ਕਿ ਕਦੇ ਝੀਲ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਤੱਟ ਦੇ ਕੋਲ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]