ਲ੍ਹਾਮੋ ਲਾ-ਸੋ
ਲ੍ਹਾਮੋ ਲਾ-ਸੋ | |
---|---|
ਸਥਿਤੀ | ਤਿੱਬਤ |
ਗੁਣਕ | 29°31′04″N 92°44′18″E / 29.51778°N 92.73833°E |
Type | ਝੀਲ |
ਲ੍ਹਾਮੋ ਲਾ-ਸੋ ਜਾਂ ਲਹਾ-ਮੋ ਲਾ-ਤਸੋ ( ਤਿੱਬਤੀ: ལྷ་མོའི་བླ་མཚོ།, ਵਾਇਲੀ: Lha mo'i bla mtsho) ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਅੰਡਾਕਾਰ ਓਰੇਕਲ ਝੀਲ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਗੇਲੁਗ ਸੰਪਰਦਾ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਤਿੱਬਤੀ ਭਿਕਸ਼ੂ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਦੇ ਪੁਨਰ ਜਨਮ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੋਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਵੀ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਤਿੱਬਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਝੀਲ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਨੂੰ "ਦੇਵੀ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀ ਝੀਲ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੇਵੀ ਪਾਲਡੇਨ ਲਹਾਮੋ, ਤਿੱਬਤ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰੱਖਿਅਕ ਹੈ।[1] ਹੋਰ ਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਸੋ ਲਹਾਮੋ , ਚੋਖੋਰਗਯੇਲਗੀ ਨਮਤਸੋ (ਚੋਸ 'ਖੋਰ ਰਜਯਾਲ ਗੀ ਗਨਾਮ ਮਤਸੋ) ਅਤੇ ਮਕਜ਼ੋਰਮਾ (ਦਮਾਗ ਜ਼ੋਰ ਮਾ) ਅਤੇ, ਪੁਰਾਣੇ ਨਕਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ, ਚੋਲਾਮੋ ਵਜੋਂ। [2]
ਪਾਲਡੇਨ ਲਹਾਮੋ ਅਤੇ ਲਹਾਮੋ ਲਾਤਸੋ
[ਸੋਧੋ]ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਲਡੇਨ ਲਹਾਮੋ, ਲਹਾਮੋ ਲਾਟੋ ਦੀ ਮਾਦਾ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਨਾਲ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ "ਕਿ ਜਦੋਂ ਜਦੋਂ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਪੁਨਰਜਨਮ ਲੈਣਗੇ ਤੇ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵੰਸ਼ਲੜੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰੇਗੀ।" ਦੂਜੇ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, ਜਿਸ ਨੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਬਣਾਇਆ, ਰਾਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਭਿਕਸ਼ੂ ਝੀਲ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਦੌਰਾਨ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਗਲੇ ਪੁਨਰ ਜਨਮ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਲੈਣ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।[3]
ਲਹਾਮੋ ਲਾਤਸੋ ਵਿਖੇ ਪਾਲਡੇਨ ਲਹਾਮੋ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਜੇਮੋ ਮਕਸੋਮਾ ਹੈ (Wylie , "ਵਿਜੇਤਾ ਰਾਣੀ ਜੋ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਮੋੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ"। ਝੀਲ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ "ਪਾਲਦੇਨ ਲਹਮੋ ਕਾਲੀਦੇਵਾ " ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਸੇ ਦੇਵੀ ਦਾ ਬੋਧੀ ਰੂਪ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਕਾਲੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[4] ਜੇਮੋ ਮਕਸੋਮਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਾਚਿਕ ਪੇਲ੍ਹਾ ਸ਼ਿਵੇ ਨਿਆਮਚੇਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਲਡੇਨ ਲਹਾਮੋ ਦਾ ਇੱਕ ਅਸਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਰੂਪ ਹੈ।
ਚੋਕੋਰਗੇਲ ਮੱਠ, ਸ਼੍ਰੀਦੇਵੀ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਇੱਕ ਪਹਾੜ ਹੈ, ਪਾਲਡੇਨ ਲਹਾਮੋ ਦਾ "ਨੀਲਾ" ਨਿਵਾਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਅਮਬਰੀ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਹੈ। ਮੱਠ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਸੰਗਮ 'ਤੇ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਪਹਾੜਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਤਿਕੋਣੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਪਾਣੀ, ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਅੱਗ ਦੇ ਤਿੰਨ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪਲਡੇਨ ਲਹਾਮੋ ਇੱਕ ਉਲਟ ਤਿਕੋਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਾਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।[5]
ਇਸ ਥਾਂ 'ਤੇ 1935 ਵਿੱਚ, ਰੀਜੈਂਟ, ਰੀਟਿੰਗ ਰਿਨਪੋਚੇ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਤਿੱਬਤੀ ਅੱਖਰਾਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜੇਡ-ਹਰੇ ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਛੱਤ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਮੱਠ ਦਾ, ਅਤੇ ਫਿਰੋਜ਼ੀ ਛੱਤ ਦੀਆਂ ਟਾਇਲਾਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਘਰ ਦਾ ਸਪਸ਼ਟ ਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੇਂਜ਼ਿਨ ਗਿਆਤਸੋ ਦੀ ਖੋਜ ਹੋਈ।, ਮੌਜੂਦਾ 14ਵੇਂ ਦਲਾਈਲਾਮਾ ਹਨ।[6] [7] [8]
ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੈਟਿੰਗ
[ਸੋਧੋ]ਲਹਾਮੋ ਲਾਤਸੋ ਗਯਾਕਾ ਕਾਉਂਟੀ, ਲਹਾਸਾ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਲੋਖਾ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਲਗਭਗ 5,300 metres (17,400 ft) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਗੇਲੁਗਪਾ ਚੋਕੋਰਗੀਲ ਮੱਠ[9] ਤੋਂ ਚਾਰ ਘੰਟੇ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਹੈ। ੨ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ।[10][11][12]
ਚੋਕੋਰਗੀਲ ਮੱਠ ਲਗਭਗ 115 kilometres (71 mi) ਸੇਤਾੰਗ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 160 km (99 mi) ਲਹਾਸਾ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ, 4,500 metres (14,800 ft) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ।[6][12]
ਫੁਟਨੋਟ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Dowman, Keith. (1988). The Power-Places of Central Tibet: The Pilgrim's Guide, pp. 255, 259. Routledge & Kegan Paul Ltd., London. ISBN 0-7102-1370-0 (pbk).
- ↑ Dowman, Keith. (1988). The Power-Places of Central Tibet: The Pilgrim's Guide, p. 303. Routledge & Kegan Paul Ltd., London. ISBN 0-7102-1370-0 (pbk).
- ↑ Laird, Thomas (2006). The story of Tibet : conversations with the Dalai Lama (1st ed.). New York: Grove Press. ISBN 978-0-8021-1827-1.
- ↑ Dowman, Keith (1988). The power-places of Central Tibet : the pilgrim's guide. London: Routledge & Kegan Paul. ISBN 0-7102-1370-0., pp. 78, 260, 344.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedDowman
- ↑ 6.0 6.1 Laird, Thomas (2006). The Story of Tibet: Conversations with the Dalai Lama, p. 139. Grove Press, N.Y. ISBN 978-0-8021-1827-1
- ↑ Norbu, Thubten Jigme and Turnbull, Colin M. (1968). Tibet: An account of the history, the religion and the people of Tibet, pp. 228-230. Reprint: Touchstone Books. New York. ISBN 0-671-20559-5, p. 311.
- ↑ Hilton, Isabel. (1999). The Search for the Panchen Lama. Viking Books. Reprint: Penguin Books. (2000), p. 42. ISBN 0-14-024670-3.
- ↑ Dorje, Gyurme (1999). Tibet handbook : [with Bhutan] : the travel guide (2nd ed.). Bath: Footprint Handbooks. ISBN 978-1-900949-33-0.
- ↑ "Lhamo Latso Lake" Archived 2016-08-30 at the Wayback Machine.
- ↑ Laird, Thomas (2006). The Story of Tibet: Conversations with the Dalai Lama, pp. 263-266. Grove Press, N.Y. ISBN 978-0-8021-1827-1.
- ↑ 12.0 12.1 Mayhew, Bradley and Kohn, Michael. (2005) Tibet. 6th Edition, pp. 158-159. ISBN 1-74059-523-8.