ਵਿਰਾਟ
| ਵਿਰਾਟ | |
|---|---|
 ਵਿਰਾਟ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਲਿਥੋਗ੍ਰਾਫ, ਰਵੀ ਵਰਮਾ ਪ੍ਰੈਸ ਦੁਆਰਾ , 1920 | |
| ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਪਰਵਾਰ | ਸਾਹਤਨਿਕ (ਭਰਾ) |
| ਜੀਵਨ-ਸੰਗੀ | ਸੁਦੇਸ਼ਨਾ |
| ਬੱਚੇ | ਉਤਰਾ, ਉਤਰ, ਸ਼ਵੇਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੰਕਰ |
ਵਿਰਾਟ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: विराट), ਇਸ ਦੇ ਵਿਰਾਟ ਰਾਜ ਦੇ ਨਾਲ ਮਤਸਿਆ ਰਾਜ ਦਾ ਰਾਜਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਪਾਂਡਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਲਾਵਤਨੀ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਬਿਤਾਇਆ ਸੀ।ਵਿਰਾਟ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮਹਾਰਾਣੀ ਸੁਦੇਸ਼ਨਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਪ੍ਰਿੰਸ ਉੱਤਰਾ ਅਤੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਉੱਤਰਾ ਦਾ ਪਿਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਅਰਜੁਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਭਿਮਨਿਊ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅਭਿਮਨਿਊ ਅਤੇ ਉੱਤਰਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਪਰੀਕਸ਼ਿਤ ਨੂੰ ਮਹਾਭਾਰਤ ਦੇ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੁਧਿਸ਼ਠਰ ਨੇ ਹਸਤਨਾਪੁਰਾ ਦੀ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਬਿਠਾਇਆ। ਉਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[1]
ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਵਿਰਾਟ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਸ਼ਾਸਕ ਸੀ। ਉਹ [[ਮਾਰੂਤ] ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਭਰਾ ਸਹਤਨਿਕਾ [[ਮਿਤਰਾ (ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤਾ) ਸੀ। ਮਿੱਤਰਾ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੈਨਾਪਤੀ ਕਿਚਾਕਾ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਸੁਦੇਸ਼ਨਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਯੋਧਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਕਿਚਾਕਾ ਦੀ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਡਰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਕਿਚਕ ਦੇ ਸਾਰੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਚਾਕਾ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾ, ਤਾਂ ਉਹ (ਕਿਚਾਕਾ) ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਾਇਰੰਧਾਰੀ ਦੇ ਭੇਸ ਵਿੱਚ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਚਕ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸੀ। [[ਭੀਮ] ਨੇ ਕਿਚਕ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿਰਾਟ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਦੁਰਯੋਧਨ ਦਾ ਵੀ ਅਪਮਾਨ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕਿ ਕਿਚਾਕਾ ਦੀ ਮੌਤ ਲਈ ਵਿਰਾਟ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਤ੍ਰਿਗਰਤਾ ਦੇ ਰਾਜੇ ਸੁਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦਿਸ਼ਾ ਤੋਂ ਦੁਰਯੋਧਨ ਦੇ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਉਸ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਨਾਲ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਲੜਿਆ ਪਰ ਜਦੋਂ ਸੁਸ਼ਮਾ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਭੀਮ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਧੀ ਉੱਤਰਾ ਦਾ ਵਿਆਹ ਅਰਜੁਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਭਿਮਨਿਊ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਪਰੀਕਸ਼ਿਤ ਯੁਧਿਸ਼ਠਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜ ਗੱਦੀ 'ਤੇ ਬੈਠਿਆ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Dowson, John (1888). A Classical Dictionary of Hindu Mythology and Religion, Geography, History, and Literature. Trubner & Co., London. p. 1.