ਸਈਅਦ ਮਹਿਮੂਦ ਖੁੰਦਮੀਰੀ
ਸਈਅਦ ਮਹਿਮੂਦ ਖੁੰਦਮੀਰੀ ( Urdu: سید محمود خوندمیری ) (ਆਪਣੇ ਤਖੱਲੁਸ ਤਾਲਿਬ ਦੁਆਰਾ ਮਸ਼ਹੂਰ) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਉਰਦੂ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕਵੀ, ਹਾਸਰਸਕਾਰ, ਆਰਕੀਟੈਕਟ, ਕਲਾਕਾਰ, ਭਾਸ਼ਣਕਾਰ, ਅਤੇ 20ਵੀਂ ਅਤੇ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਰਦੂ ਕਵੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਹਾਸੇ-ਮਜ਼ਾਕ ਵਾਲੀ ਕਵਿਤਾ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਹਾਸਰਸ ਦੇ ਕੁਲੀਨ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[1] 16 ਜਨਵਰੀ 2011 ਨੂੰ ਪੁਣੇ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ)[2]
ਖੁੰਦਮੀਰੀ ਦਾ ਜਨਮ 14 ਫਰਵਰੀ 1938 ਨੂੰ ਡੋਨੇਗਲ ਬਿਦਰ, ਕਰਨਾਟਕ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਲੇਖਣੀ ਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਾ ਦਲਾਨ-ਈ ਹੈਦਰਾਬਾਦ[3] (ਇੱਕ ਜ਼ਮੀਨੀ-ਜੜ੍ਹ ਕਲਾ ਅਤੇ ਹਾਸਰਸ ਸਮੂਹ) ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸੀਨੀਅਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ 1963 ਤੋਂ 2011 ਤੱਕ ਇਸਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਸ਼ੁਗੂਫਾ,[4] ਇੱਕ ਉਰਦੂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ 40 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਤਾਲਿਬ, ਇੱਕ ਉਪਨਾਮ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਨੇ ਵਿਅੰਗ ਅਤੇ ਹਾਸੇ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ।[1] ਉਰਦੂ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਉੱਚੀ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸੁਰ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਬਹੁਪੱਖੀ ਕਵੀ ਅਤੇ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕਲਾਤਮਕ ਤੋਹਫ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ।[5]
ਪਰਿਵਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਖੁੰਦਮੀਰੀ ਨੇ ਸਈਦਾ ਆਇਸ਼ਾ ਖੁੰਦਮੀਰੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਛੇ ਬੱਚੇ ਸਨ: ਸਈਦਾ ਸਲਮਾ ਖੁੰਦਮੀਰੀ, ਸਈਦ ਜ਼ੀਸ਼ਾਨ ਖੁੰਦਮੀਰੀ, ਸਈਅਦ ਇਰਫਾਨ ਖੁੰਦਮੀਰੀ, ਸਈਦ ਫੈਜ਼ਾਨ ਖੁੰਦਮੀਰੀ, ਆਫਰੀਨ ਸਰੂਰ ਖੁੰਦਮੀਰੀ,[6] ਅਤੇ ਸਈਦਾ ਯਾਸਮੀਨ ਖੁੰਦਮੀਰੀ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਬਚਪਨ
[ਸੋਧੋ]ਖੁੰਦਮੀਰੀ ਦੇ ਦਾਦਾ, ਸਈਅਦ ਮੀਰਾਂ, ਉਸ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਬਲ ਸਮਰਥਕ ਸਨ। ਖੁੰਦਮੀਰੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਚਪਨ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਨਾਲ ਬਿਤਾਇਆ ਜੋ ਇੱਕ ਨਿਪੁੰਨ ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਮੀਰਾਂ ਸਾਹਬ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਬਣਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 1963 ਵਿੱਚ ਖੁੰਦਮੀਰੀ ਨੇ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ।[7] ਉਸਨੇ 12 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਬਾਰੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਦੇ ਉਤਸ਼ਾਹ 'ਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਵਾਂਗ ਹੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਆਦਮੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਕਈ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤੇ।
ਸਿੱਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]ਖੁੰਦਮੀਰੀ ਨੇ ਮੁਸ਼ੀਰਾਬਾਦ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਹ 31 ਮਈ 1963 ਨੂੰ ਚੰਚਲਗੁੜਾ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 16 ਸਾਲ ਰਿਹਾ। ਉਹ ਇੱਕ ਬਹੁਮੁਖੀ ਆਦਮੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸਕੂਲੀ ਸਾਥੀ,[8] ਸਈਅਦ ਨਈਮੁਦੀਨ ਨਾਲ ਫੁੱਟਬਾਲ ਵੀ ਖੇਡਿਆ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੀਮ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਕਪਤਾਨ ਅਤੇ ਸੋਫਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਅਤੇ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ[9] ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਲਾਇਸੈਂਸ ਨੰਬਰ 35 ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਉਹ 16 ਮਈ 1992 ਨੂੰ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਟਸ ਦੁਆਰਾ ਰਜਿਸਟਰਡ ਸੀਰੀਅਲ ਨੰਬਰ 1716 ਦੇ ਨਾਲ "ਫੇਲੋ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਟਸ"[10] ਵਜੋਂ ਵੀ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 "Hindustani Bazm-e-Urdu Paid Tribute to Talib Khundmiri". YaHindi. 23 January 2011. Retrieved 19 May 2011.[permanent dead link]
- ↑ "Noted poet Mahmood passes away". The Times of India. 18 January 2011. Archived from the original on 6 June 2012. Retrieved 19 May 2011.
- ↑ Organization, Urdu poetry. "Mushaira". Archived from the original on 2023-03-05. Retrieved 2023-03-05.
- ↑ Magazine, Urdu. "Magazine". Archived from the original on 2023-03-05. Retrieved 2023-03-05.
- ↑ Many people around the world believe that he could be in the genius book of world record for designing over 500 mosques.
"Obituary". The Siasat Daily (in Urdu). 17 January 2011.
{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ Afreen, Khundmiri. "Daughter".
- ↑ FIIA, Architects. "Indian Institution of Architects".
- ↑ Nayeemuddin, Syed. "Former Indian football player". The Times of India. Archived from the original on 2012-09-22.
- ↑ Jawaharlal, Nehru. "Architectural school Hyd".
- ↑ FIIA, Architects. "Fellowship".