ਸਵਾਂਕੀ
ਸਵਾਂਕੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Echinochloa colona ਜਾਂ Panicum Colona), ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੰਗਲੀ/ਜੰਗਲੀ ਚਾਵਲ, ਡੇਕਨ ਘਾਹ, ਝੜੂਆ ਜਾਂ ਬੇਰਹਿਤ ਬਾਰਨਯਾਰਡ ਘਾਹ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,[1] ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਜੰਗਲੀ ਘਾਹ (ਨਦੀਨ) ਹੈ, ਜੋ ਗਰਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਨਿਕਮ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ ਅਨਾਜ ਦੀ ਫਸਲ ਏਚਿਨੋਚਲੋਆ ਫਰੂਮੈਂਟੇਸੀਆ, ਆਵਾ ਬਾਜਰੇ ਦਾ ਜੰਗਲੀ ਪੂਰਵਜ ਹੈ।[2] ਕੁਝ ਟੈਕਸੋਨੋਮਿਸਟ ਦੋ ਟੈਕਸਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾਲਤੂ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਈ. ਕੋਲੋਨਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਨਦੀਨ ਦਾ ਵਾਧਾ ਬੀਜ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਦੀਨ ਬੜੀ ਛੇਤੀ ਵਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆ ਦਾ ਵਧੀਆ ਚਾਰਾ ਵੀ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰਸੋਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ[ਸੋਧੋ]
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਘਾਹ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖਿਚੜੀ[3] ਨਾਮਕ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਵਰਤ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਧੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿੱਚ "ਸਮੋ" (સામો) ਜਾਂ "ਮੋਰੀਓ" (મોરિયો) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮਰਾਠੀ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ bhagar (भगर) ਜਾਂ "ਵਾਰੀ ચા ਤੰਦੁਲ" (वरी चा तांदुळ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ "ਮੋਰਧਨ" (मोरधन) ਜਾਂ "ਸਾਵਾ ਕਾ ਚਾਵਲ" (ਸਵਾ ਕਾ ਚਾਵਲ)। ਸਮੈ ਕੇ ਚਾਵਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
1889 ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਦਿ ਯੂਜ਼ਫੁੱਲ ਨੇਟਿਵ ਪਲਾਂਟਸ ਆਫ਼ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ' ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੈਨਿਕਮ ਕੋਲੋਨਮ, (ਇਸ ਪੌਦੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਮ) ਦੇ ਆਮ ਨਾਮ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ "ਸ਼ਾਮਾ ਮਿਲਟ" ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ; ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ, "ਜੰਗਲੀ ਚੌਲ" ਜਾਂ "ਜੰਗਲ ਰਾਈਸ" ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ "ਦੋ ਤੋਂ ਅੱਠ ਫੁੱਟ ਉੱਚੇ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਰਸੀਲੇ ਤਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੈਨਿਕਲ ਨੂੰ ਆਦਿਵਾਸੀ [sic.] ਦੁਆਰਾ ਭੋਜਨ ਦੇ ਇੱਕ ਲੇਖ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਘੁਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਰੋਟੀ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ. ਇਹ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਲਈ ਸਥਾਨਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।"[4]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Echinochloa colona (junglerice)". Centre for Agriculture and Bioscience International. 22 November 2017. Retrieved 15 February 2018.
- ↑ Hilu, Khidir W. (1994). "Evidence from RAPD markers in the evolution of Echinochloa millets (Poaceae)". Plant Systematics and Evolution. 189 (3): 247–257. doi:10.1007/BF00939730.
- ↑ "EzCookBook: Moraiyo/Samo Khichdi ~ Fasting Recipe". www.ezcookbook.net. Archived from the original on 2012-12-13.
- ↑ J. H. Maiden (1889). The useful native plants of Australia : Including Tasmania. Turner and Henderson, Sydney.