ਸ਼ੋਭਾ ਅਭਿਯਾਂਕਰ
ਸ਼ੋਭਾ ਅਭਿਯਾਂਕਰ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 20 ਜਨਵਰੀ 1946 ਪੂਨੇ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ |
| ਮੌਤ | 17 ਅਕਤੂਬਰ 2014 (ਉਮਰ 68) ਪੂਨੇ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ |
| ਕਿੱਤਾ | ਸੰਗੀਤਕਾਰ, ਅਧਿਆਪਕ, ਅਕਾਦਮਿਕ |
| ਸਾਲ ਸਰਗਰਮ | 1970–2014 |
ਡਾ. ਸ਼ੋਭਾ ਅਭਿਯਾਂਕਰ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Shobha Abhyankar; 1946–2014) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਮੇਵਾਤੀ ਘਰਾਣੇ ਦੀ ਅਧਿਆਪਕਾ ਸੀ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਗਾਇਕਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ, ਸੰਜੀਵ ਅਭਯੰਕਰ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[1]
ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]
ਸ਼ੋਭਾ ਅਭਯੰਕਰ ਦਾ ਜਨਮ 1946 ਵਿੱਚ ਪੁਣੇ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਵਿਜੇ ਅਭਯੰਕਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਹੋਏ।[2]
ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਐਮ.ਐਸ.ਸੀ. ਪੁਣੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬਾਇਓਕੈਮਿਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ SNDT ਵੂਮੈਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਐਮਏ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਮਰਾਠੀ ਭਵਗੀਤ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ।[3][4]
ਉਸਨੇ ਪੰਡਿਤ ਨਾਲ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ। ਗੰਗਾਧਰਬੁਵਾ ਪਿੰਪਲਖਰੇ, ਪੰ. ਵੀ.ਆਰ. ਅਠਾਵਲੇ, ਅਤੇ ਪੀ.ਟੀ. ਜਸਰਾਜ[5] ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਉਸਨੂੰ ਗਵਾਲੀਅਰ ਗਾਯਕੀ ਅਤੇ ਆਗਰਾ ਗਾਯਕੀ ਵਿੱਚ ਪਿਛੋਕੜ ਵਾਲੇ ਮੇਵਾਤੀ ਘਰਾਣੇ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[6]
ਅਭਯੰਕਰ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ, ਪੁਣੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਅਤੇ ਐਸ.ਐਨ.ਡੀ.ਟੀ. ਵਿਮੈਨਜ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।[7]
ਅਭਯੰਕਰ ਨੇ ਪੂਰੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ[8] ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।[9] ਉਸਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਚੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੰਜੀਵ ਅਭਯੰਕਰ (ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ)[10] ਅਤੇ ਸੰਦੀਪ ਰਾਨਾਡੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[11]
17 ਅਕਤੂਬਰ 2014 ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਅਭਯੰਕਰ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ[ਸੋਧੋ]
- "ਗਨਹੀਰਾ" ਅਵਾਰਡ
- ਵਸੰਤ ਦੇਸਾਈ ਪੁਰਸਕਾਰ
- ਪੰ. ਐਨਡੀ ਕਸ਼ਾਲਕਰ ਅਵਾਰਡ
- ਪੰ. ਵੀਡੀ ਪਲੁਸਕਰ ਅਵਾਰਡ
- "ਰਾਗ ਰਿਸ਼ੀ" ਅਵਾਰਡ ਇੱਕ ਗੁਰੂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕੰਮ ਲਈ
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Pt. Sanjeev Abhyankar". Sanjeevabhyankar.com. Retrieved 23 January 2019.
- ↑ "Dr. Shobha Abhyankar passed away". Loksatta.com. 17 October 2014. Retrieved 23 January 2019.
- ↑ "Suyash Book gallery". Suyashbookgallery.com. Archived from the original on 23 ਜਨਵਰੀ 2019. Retrieved 23 January 2019.
- ↑ "सखी भावगीत माझे...-Sakhi Bhavagit Maze... by Dr. Shobha Abhyankar - Rajhans Prakashan". Bookganga.com. Retrieved 23 January 2019.
- ↑ Phatak, Vaishali. "लिहावंसं वाटलं: माझ्या गुरु". Vaishalisphatak.blogspot.com. Retrieved 23 January 2019.
- ↑ Budhiraja, Sunita (July 18, 2018). Rasraj : Pandit Jasraj. Vani Prakashan. p. 338.
- ↑ "Artist - Shobha Abhyankar (Vocal), Gharana - Mewati". Swarganga.org. Retrieved 23 January 2019.
- ↑ "Local singer Dr Shobha Abhyankar and her disciples will be presenting 15 different variations of Raag Todi in a performance tomorrow. Dr Abhyankar will be explaining the finer nuances of the raag along with performances by her senior disciples. - Times of India". The Times of India.
- ↑ "डॉ. शोभा अभ्यंकर यांना 'रागऋषी' पुरस्कार प्रदान". Maharashtra Times. 9 March 2008. Retrieved 23 January 2019.
- ↑ "IPAAC Home". Ipaac.org. Archived from the original on 3 ਜਨਵਰੀ 2019. Retrieved 23 January 2019.
- ↑ "Classical Music Guru Shobha Abhyankar passed away". Lokmat.com. 17 October 2014. Retrieved 23 January 2019.