ਸੁਕੁਮਾਰੀ ਦੱਤਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਸੁਕੁਮਾਰੀ ਦੱਤਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Sukumari Dutta) ਜਾਂ ਗੋਲਪ ਸੁੰਦਰੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Golap Sundari) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਥੀਏਟਰ ਅਦਾਕਾਰਾ, ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਅਤੇ ਨਾਟਕਕਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਕੀਰਤਨ ਗਾਇਕਾ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]

ਸੁਕੁਮਾਰੀ ਦੱਤਾ 1910 ਵਿੱਚ

ਦੱਤਾ ਦੀ ਮਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੈਸ਼ਨਵ ਗਾਇਕ ਵਜੋਂ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣ ਲਈ ਕਲਕੱਤਾ ਲੈ ਆਈ। ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਮਾਲ ਦੀ ਗਾਇਕਾ ਅਤੇ ਡਾਂਸਰ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ।[1] ਉਹ ਬੰਗਾਲ ਥੀਏਟਰ ਦੁਆਰਾ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਬਣਨ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਚਾਰ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਈ।[2] ਇਹ ਥੀਏਟਰ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੁਰਸ਼ ਅਭਿਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਔਰਤ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਅਭਿਨੇਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਜਨਤਕ ਥੀਏਟਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਉਪੇਂਦਰਨਾਥ ਦਾਸ ਦੀ ਸੀਰਤ-ਸਰੋਜਨੀ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਨਾਇਕਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਕੁਮਾਰੀ ਨਾਮ ਅਪਣਾਇਆ, ਜੋ ਕਿ 2 ਜਨਵਰੀ, 1875 ਨੂੰ ਗ੍ਰੇਟ ਨੈਸ਼ਨਲ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਸੀ।[3]

ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਜੀਵਨੀ ਸੰਬੰਧੀ ਸਕੈਚ ਵਿੱਚ, ਦੱਤਾ ਨੇ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਇੱਕ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਅਤੇ ਮੱਧ ਵਰਗ ਦੇ ਪਤੀ ਗੋਸ਼ਟੋਬਿਹਾਰੀ ਦੱਤਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ।[4][5] ਇਹ 1872 ਦੇ ਨੇਟਿਵ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ III ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਵਿਵਸਥਿਤ ਵਿਆਹ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਿਸ਼ਰਤ-ਜਾਤੀ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਰਤ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਗੋਸ਼ਟੋਬਿਹਾਰੀ ਨੇ ਦਾਸ ਦੀ ਸਾਰਤ-ਸਰੋਜਨੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[6] ਦੱਤਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਕਟਿੰਗ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ।[7] ਉਸਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਅਭਿਨੇਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬੇਦਖਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵੇਸਵਾ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਗੋਸ਼ਟੋਬਿਹਾਰੀ ਨੇ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਦੱਤਾ ਨੂੰ ਨਾਟਕੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚ ਦਾਸ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਾਜ ਵਿਰੋਧੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਭੱਜ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੱਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਧੀ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਦੱਤਾ ਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਰਗੇਸ਼ਨੰਦਿਨੀ ਵਿੱਚ ਬਿਮਲਾ, ਪੁਰੁਬਿਕਰਮ ਵਿੱਚ ਰਾਣੀ ਓਇਲੋਬਾਲਾ, ਸੁਰੇਂਦਰ-ਬਿਨੋਦਿਨੀ ਵਿੱਚ ਬਿਰਾਜਮੋਹਿਨੀ, ਮ੍ਰਿਣਾਲਿਨੀ ਵਿੱਚ ਗਿਰੀਜਯਾ, ਅਸਰੂਮਤੀ ਵਿੱਚ ਮਲਿਨਾ, ਅਤੇ ਬਿਸ਼ਬ੍ਰਿਕਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।

ਉਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਰਤਨ ਗਾਇਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਹੋਈ। ਕੀਰਤਨ ਗਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਪਈਆਂ ਔਰਤਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।[4] ਉਸਨੇ ਆਲ ਵੂਮੈਨ "ਹਿੰਦੂ ਫੀਮੇਲ ਥੀਏਟਰ" ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵੀ ਕੀਤਾ, ਜੋ 1880 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਨਾਟਕ, ਅਪੂਰਬਾ ਸਤੀ ਨਾਟਕ (ਅਨਵੈਨਕੁਇਸ਼ਡ ਚੈਸਟ ਮੇਡ) ਦਾ ਸਹਿ-ਲਿਖਿਆ, ਜੋ ਕਿ 1876 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 23 ਅਗਸਤ, 1876 ਨੂੰ ਗ੍ਰੇਟ ਨੈਸ਼ਨਲ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਨਾਟਕ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਵੇਸਵਾ ਦੀ ਧੀ ਦੀ ਦੁਖਾਂਤ ਬਾਰੇ ਹੈ, ਨੂੰ ਲੇਖਕ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਰਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Smith, Bonnie G. (2008). The Oxford Encyclopedia of Women in World History (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Oxford, UK: Oxford University Press. p. 120. ISBN 978-0-19-514890-9.
  2. Gooptu, Sarvani; Pandit, Mimasha (2023). Performance and the Culture of Nationalism: Tracing Rhizomatic Lived Experiences of South, Central and Southeast Asia (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Oxon: Taylor & Francis. p. 161. ISBN 978-0-367-63978-5.
  3. Murshid, Ghulam (2018). Bengali Culture Over a Thousand Years (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Niyogi Books. ISBN 978-93-86906-12-0.
  4. 4.0 4.1 Dutt, Bishnupriya; Munsi, Urmimala Sarkar (2013). Engendering Performance: Indian Women Performers in Search of an Identity (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). SAGE Publishing India. ISBN 978-93-85985-79-9.
  5. Kannabiran, Kalpana; Singh, Ranbir (2008). Challenging The Rules(s) of Law: Colonialism, Criminology and Human Rights in India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications India. p. 33. ISBN 978-81-321-0027-0.
  6. Bhattacharya, Rimli (2018). Public Women in British India: Icons and the Urban Stage (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Taylor & Francis. ISBN 978-0-429-01655-4.
  7. Sahni, Rohini; Shankar, V. Kalyan; Apte, Hemant (2008). Prostitution and Beyond: An Analysis of Sex Workers in India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications India. p. 333. ISBN 978-81-7829-784-2.