ਸੰਤੋਸ਼ ਯਾਦਵ
.jpg)
ਸੰਤੋਸ਼ ਯਾਦਵ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Santosh Yadav) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪਹਾੜ ਯਾਤਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਹੈ ਜੋ, ਦੋ ਵਾਰ ਮਾਊਂਟ ਐਵਰੈਸਟ ਤੇ ਚੜਾਈ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ,[1] ਅਤੇ ਕੰਗਸ਼ੰਗ ਫੇਸ ਤੋਂ ਮਾਊਂਟ ਐਵਰੈਸਟ ਤੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚੜ੍ਹਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਹੈ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਮਈ 1992 ਵਿਚ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਈ 1993 ਵਿਚ ਪਹਾੜ ਦੇ ਸਿਖਰ ਤੇ ਗਈ।
1992 ਦੇ ਆਪਣੇ ਐਵਰੈਸਟ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪਹਾੜ ਚਾਲਕ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਜਾਨ, ਉਸ ਨਾਲ ਆਕਸੀਜਨ ਸਾਂਝੀ ਕਰਕੇ ਬਚਾਈ।
ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਹਰਿਆਣੇ ਰਾਜ ਦੇ ਰੇਵਾੜੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਐਡੀਗਰੇਗ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਛੇਵੀਂ ਬੱਚੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਜੈਪੁਰ ਦੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਤੋਂ ਪਹਾੜਧਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਤਰਾਕਸ਼ੀ ਦੇ ਨਹਿਰੂ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮਾਉਂਟੇਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਕਨੌਟ ਪਲੇਸ ਵਿਖੇ ਇੰਡੀਅਨ ਮਾਉਂਟੇਨਿੰਗ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਹੋਸਟਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਸੇਵਾ (ਆਈ.ਏ.ਐੱਸ.) ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲਈ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ।[2]
1992 ਵਿਚ 20 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਯਾਦਵ ਨੇ ਐਵਰੇਸਟ ਨੂੰ ਛਾਪਿਆ ਅਤੇ ਇਹ ਕਾਰਨਾਮਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਔਰਤ ਬਣ ਗਈ। ਬਾਰਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ, ਉਹ ਇੱਕ ਇੰਡੋ-ਨੇਪਾਲੀ ਮਹਿਲਾ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਬਣ ਗਈ, ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਐਵਰੇਸਟ ਦਾ ਨਾਮ ਰੌਸ਼ਨ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਐਵਰੈਸਟ ਸਕੇਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇਕਲੌਤੀ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ। ਫਿਲਹਾਲ ਉਹ ਇੰਡੋ-ਤਿੱਬਤੀ ਬਾਰਡਰ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੈ। ਉਹ 1989 ਵਿੱਚ ਨੂਨ ਕਨ ਲਈ ਨੌਂ ਕੌਮਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੜਾਈ ਕੈਂਪ-ਕਮ-ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।
ਯਾਦਵ ਨੂੰ 2000 ਵਿਚ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1]
ਮੁਹਿੰਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਸੰਨ 1999 ਵਿੱਚ, ਸੰਤੋਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪਹਾੜੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੰਗਸ਼ੰਗ ਫੇਸ, ਐਵਰੇਸਟ ਤੱਕ ਕੀਤੀ।[3] 2001 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਈਸਟ ਫੇਸ, ਮਾਉਂਟ ਐਵਰੈਸਟ ਵੱਲ ਮਾਉਂਟੇਨਿੰਗ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਮਾਉਂਟ ਐਵਰੈਸਟ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਮੇਲਨ - ਸਾਲ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਮਾਊਂਟ ਐਵਰੈਸਟ ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੁਆਰਾ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਾਊਂਟ ਐਵਰੈਸਟ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਮਾਉਂਟ ਐਵਰੈਸਟ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ
ਮਾਉਂਟ ਐਵਰੈਸਟ ਦੇ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸੰਮੇਲਨਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਡਿੱਕੀ ਡੌਲਮਾ
ਮਾਲਾਵਥ ਪੂਰਣਾ ਛੂਰੀਮ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 "Santosh Yadav feels motivated to climb Everest again". News.webindia123.com. 2007-05-11. Retrieved 2010-06-20.
- ↑ "On top of the world at Baluchi!". The Hindu. 29 May 2003. Archived from the original on 2003-06-08.
- ↑ Menon, Shaym G. (25 May 2013). "No work on any expedition was below my dignity". The Hindu. Retrieved 2 July 2013.